دوم از موانع ارث: قتل
[سؤال 11052] 6305
بسمه تعالی
محضر مقدس آیت الله العظمی، نایب الامام، امام خمینی
1. هرگاه زیدی به دستور مادرش ـ چون پدرش زن دیگری گرفته ـ پدر خود را کشته باشد به این نحو که با پدر در مزرعه نزاعشان شده، و پدر با بیل به پسرش حمله کرده، پسر هم پدر را زده و یکی دو روز بعد پدر مرده، آیا این پسر از مال پدر ارث می برد یا خیر؟ توضیح آن که پسر برادر و خواهر نداشته و پدرش یک برادر و یک خواهر دارد، وارث مال کیست؟
بسمه تعالی، ضربۀ پسر بر پدر که منتهی به قتل پدر شده اگر در مقام دفاع بوده مانع از ارث نیست و پسر از پدر ارث می برد.
[سؤال 11053]
2. دیه قتل را به چه کسی باید بدهد و چه چیز باید بدهد؟
بسمه تعالی، دیه در حکم ترکه مقتول است و به وارث او می رسد و مقدار دیه در رساله مذکور است.
3. سه کفاره ای که به ذمه او می باشد «بنده آزاد کردن و دو ماه روزه گرفتن و شصت فقیر را اطعام کردن» فعلاً که بنده ای نیست که آزاد کند چه باید بکند؟
بسمه تعالی، آزاد کردن بنده در فرض عجز از آن ساقط است.
4. هر گاه مال پدر در دست پسر باشد، آیا می تواند برای پدر حج میقاتی به جا بیاورد یا باید با اذن عمو و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 507 عمه که وارث هستند باشد؟
بسمه تعالی، اگر پدر مستطیع بوده و حج بر ذمّۀ او مستقر شده و نرفته از مال او باید برایش حج به جا آورند و حج میقاتی کفایت می کند و اذن عمو و عمه شرط نیست.
5. آیا هر گاه چند سال مال پدر در دست پسر بوده، اجاره را باید به عمو و عمه اش و اگر آن ها مرده اند به وارث آن ها بپردازد یا خیر؟
بسمه تعالی، با فرض این که قتل دفاعی بوده پسر وارث است و با بودن پسر، عمو و عمه ارث نمی برند.
[سؤال 11054]
6. آیا مادر این پسر هر گاه گفته که پدرت را بکش و خونش گردن من، این زن از شوهرش ارث می برد یا خیر؟
بسمه تعالی، دستور قتل مانع از ارث بردن نیست.
7. و هرگاه پسر که جوانی در حدود 16 ـ 17 ساله بوده و به دستور مادر چنین کاری را مرتکب شده و بعداً هم پشیمان بوده آیا تخفیفی دارد یا خیر.
بسمه تعالی، قتل عمدی علاوه بر آن که کیفر دارد گناه است و قاتل باید ازگناه توبه کند و خداوند منان وعده داده که توبه را می پذیرد.
8. هر گاه پسر قصد کشتن پدر را نداشته، بلکه قصدش ترساندن پدر بوده آیا چون با بیل زده قتل عمدی حساب می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر در مقام دفاع نبوده و ضربه به نحوی بوده که عادتاً کشنده است قتل عمدی محسوب است وگرنه قتل عمدی محسوب نیست.
[سؤال 11055] 6306
بسمه تعالی 30 / 1 / 1362
حضرت مستطاب حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای پسندیده، از امام بپرسید: کسی که پدرش را به قتل رسانده، آیا از پدرش که کشته، ارث می برد یا خیر؟ جواب را کتباً مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، قاتل از مقتول ارث نمی برد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 508 [سؤال 11056] 6307
بسمه تعالی
دفتر استفتای امام، پس از عرض سلام، خواهشمند است به سؤالات زیر جواب مقتضی را مرقوم فرمایید:
1. دیۀ سقط جنین به چه کسی باید پرداخت شود؟ با توجه به این که جنین مورد بحث، دارای خواهر و پدربزرگ و مادربزرگ می باشد و در امر سقط جنین که عمدی بوده است، پدر و مادر جنین هر دو مشترکاً اقدام نموده اند.
بسمه تعالی، کسی که مباشر سقط بوده، از دیه ارث نمی برد.
2. مبلغ آن برای جنین یک ماهه و دو ماهه، به قیمت امروز چقدر می شود؟ با تفکیک هر یک از مرحله های فوق، با پول رایج امروز بیان نمایید.
بسمه تعالی، در تعیین مقدار دیۀ جنین، به رساله مراجعه شود.
3. آیا می شود از انواع دیه، مثلاً نقره یا طلا و یا لباس به دلخواه یکی را که قیمت آن کمتر، است پرداخت؟ و اگر فعلاً وسع مالی به هیچ کدام از آن ها نرسد، چه باید کرد؟
بسمه تعالی، در موارد تخییر مانع ندارد.
4. در پرداخت دیه باید قیمت امروز را حساب کرد، یا قیمت روزی ـ مثلاً شش یا هفت سال قبل ـ را که عمل سقط جنین انجام گرفته است؟ و اگر طلا و یا نقره قیمت های متفاوت داشته باشد، مثلاً نوعی نقره با قیمت ارزان تر و نوعی نقره با قیمت گران تر، کدام قیمت را می توان اختیار کرد؟
بسمه تعالی، میزان قیمت روز پرداخت است و قیمت عادلۀ سکۀ متعارف میزان است.
در پایان سلامتی و طول عمر آن رهبر عزیز را از درگاه خداوند متعال خواهانم و خواهشمندم در این مورد مرا راهنمایی فرمایید.
[سؤال 11057] ----> 2230
3. آیا دیۀ سقط جنین عمدی باید به حاکم شرع پرداخت شود یا به وارث جنین؟
بسمه تعالی، به وارث می رسد و اگر کسی از ورثه، مباشر سقط است به او نمی رسد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 509 [سؤال 11058] 6308
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی، مدّ ظله العالی
1. شخصی زن خود را زد بچه سقط کرد دیه بچه را به که باید بدهد؟ شما بیان بفرمایید.
بسمه تعالی، باید به مادر بچه بدهد.
[سؤال 11059]
2. شخصی زن خود را زد این زن حامله بود مُرد دیه زن و بچه را به که باید داد؟ این زن چند تا اولاد دارد. دیه زن به اولاد زن یا به ورّاث دیگر آن زن بدهد و دیه بچه را به برادر بچه بدهد؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، دیه هر یک به وارث خود او می رسد و قاتل ارث نمی برد.
3. کسی که مثلاً گوسفندی را نذر می کند، پوست آن را جایز است بفروشند یا باید به فقیر بدهد؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، باید در جهت نذر صرف کند مگر آن که گوشت آن را نذر کرده باشد که در این صورت می تواند پوست را بفروشد.
4. کسی در شب تاریک حیوان سر ببرد به خیال این که رو به قبله است بعداً معلوم شد رو به قبله نبوده، گوشت آن حلال است یا حرام؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، حلال است.
5. زن هایی که از شوهر خود به زور حکومت طلاق می گیرند به شوهر دوم حلال است یا حرام، اولاد از آن ها حلال زاده است یا نه؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، اگر طلاق از روی اکراه بوده صحیح نیست و بر شوهر دوم حرام است و در صورت شبهه، اولاد، اولاد شبهه هستند.
6. میوه ای که آب می آورد از چند تا باغ، نمی دانیم از کدام است خوردن آن حرام است یا نه؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، تا احراز رضایت صاحب آن نشود خوردن آن حرام است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 510