آسیب شناسی سازمان روحانیت از منظر امام خمینی
حجةالاسلام والمسلمین محمدجواد حیدری
واژه روحانیت به معنای روح محوری در قبال جسم محوری است. امروزه روحانیت بر کسانی اطلاق می شود که در روایات اسلامی، منادیان دین خوانده می شوند. در نظر امام خمینی نیز روحانیت امانت داران الهی و جانشینان پیامبراند و بدین علت رسالت آن ها، رسالت انبیا الهی است. از این رو روحانیت به جز دریافت پیام از مصدر الهی، در رسالت های حفظ، ابلاغ، تفسیر، اجرای پیام و بالاخره نظارت بر حسن اجرای پیام با انبیا هم رسالت اند.
نویسنده در بخش دوم نوشته خود، پس از بیان ضرورت آسیب شناسی روحانیت و حوزه های علمیه به ذکر آسیب هایی از این مقوله می پردازد:
1) نارسایی ساخت و تشکیل سازمان روحانیت:
معضلی که مورد توجه شهید مطهری قرار گرفته است و در بیانات امام نیز بازتاب یافته است. امام خمینی ضمن تفکیک بین اعضای روحانیت و ساختار آن، به نظام دادن به حوزه ها سفارش کرده اند
2) غفلت از زمان شناسی:
در اندیشه امام، روحانیت و حوزه ها باید نبض تفکر و نیاز آینده جامعه را همیشه در دست بگیرند و این میسر نیست مگر آن که درک واقع بینانه ای از زمانه خویش داشته باشند.
3) عدم طراحی هندسه علوم:
تمرکز فعالیت های آموزشی حوزه بر برخی معارف اسلامی و بی توجهی به سایر معارف از جمله فلسفه، اقتصاد و...، از آسیب های بزرگی است که به عقیده امام خمینی،
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 330
4) عوام زدگی:
مراد از عوام زدگی، تمایل افراطی به خواسته های مردم در بین روحانیت است، این آفت به گونه ای است که به قول شهید مطهری، کارایی حوزه را به شدت پایین آورده است.
5) سطحی نگری و تحجر:
این نوع نگاه موجب تعریف وارونه اسلام شده است.
6) غفلت از علوم روز:
امام خمینی با دخالت دادن زمان و مکان در فرایند اجتهاد معتقد بود که سازمان روحانیت باید به فراگیری علوم روز همت گمارد و در فهم دین از آن بهره جوید.
7) آفت دنیاطلبی و خروج از زی طلبگی:
عدم رعایت زیّ طلبگی و روی آوری به دنیا در اندیشه امام موجب طرد روحانیت از میان مردم می شود.
8) خطر نفوذی ها:
به باور امام یکی از راه های ضربه زدن به نظام اسلامی، نفوذ افراد منحرف و تبه کار در حوزه علمیه است.
9) تقابل و تعارض جناح ها:
در گفته امام خمینی آمده است که اگر نیروهایِ مؤمنِ به انقلاب، حتی به اسم فقه سنتی و پویا، به مرز جبهه بندی برسند، راه سوء استفاده دشمنان هموار خواهد شد.
10) خطر روحانی نماها:
روحانی نماها در گفتار امام همان افراد بی صلاحیتی هستند که با الفاظ فریبنده و اقوال جالب، قلوب بندگان خدا را صید می کنند.
11) عدم تهذیب و هوای نفسانی:
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 331
و آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات، موجب افزایش مفاسد اخلاقی خواهد شد و عالِمی عالَمی را فاسد خواهد کرد.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 332