پاسخ گویی مسئولان عالی رتبه نظام اسلامی به نهادهای قانونی و مردم
تقی نجاری راد
نویسنده مقاله به روش پیامبر(ص) و امام علی(ع) و قانون اساسی جمهوری اسلامی و بیانات امام و رهبری به عنوان منبع موضوع تأکید کرده است.
به اعتقاد او پاسخ گویی مسؤلان در اسلام و نظارت بر اعمال آن ها از سنن الهی محسوب می شود و از این رو حاکمان در دست آن ها به مثابۀ امانت تلقی شده است از نظر نویسنده ادله این مسئله در اسلام همان حفظ حاکمان از احتمال خطا و پیش گیری از فساد آن و احقاق حقوق شهروندان است که برای جریان یافتن امور به بهترین طریق و اصلاح امور با تجدیدنظر در کارهای اشتباه و حفظ روحیه کارگزاران و تشویق آنان به خدمت از طریق نظارت، صورت می گیرد.
از نظر نویسنده پاسخ گویی ممکن است در مقابل بالاتر و یا مردم باشد و این هر دو در نظام سیاسی اسلام مورد توجه بوده است. علاوه بر شواهدی که وی از سیره عملی امام علی(ع) در هر دو نظارت و پاسخ گویی ذکر کرده است، به راهکارهای پیش بینی شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز استناد جسته است. به اعتقاد وی در قانون اساسی
جمهوری اسلامی مسؤلان در برابر نهادهای قانونی و مردم مسؤل اند که از آن جمله
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 275
خبرگان بر رهبری؛ 2) نظارت مجلس بر دولت در زمینه اجرای قانون و پاسخ گویی به تذکرات و سؤالات نمایندگان و شکایات مردم؛ 3) نظارت قوه قضائیه بر فعالیت های
دولت در زمینه دارایی سران دولت، حسن اجرای قوانین و شکایات مردم؛ 4) نظارت و پاسخ گویی خود دولت بر رده های پایین خود، اشاره کرد.
علاوه بر نهادهای مزبور دولت اسلامی باید مستقیماً در برابر مردم نیز پاسخ گو باشد که این امر با شیوه هایی نظیر، دادن آزادی قانونی به مطبوعات و رسانه های گروهی، اجازه فعالیت به احزاب و انجمن ها، برگزاری اجتماعات و نهاد شوراهای شهر و روستا در قانون اساسی تضمین گردیده است.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 276