امام خمینی و مسئله آزادی (نگاهی به آزادی مطبوعات از منظر امام خمینی)
شریف لک زائی
فرضیه این مقاله این است که امام خمینی(ره) آزادی های اساسی و مدنی را در چارچوب اسلام و قانون، حق مردم می داند و آزادی مطبوعات یک حق اساسی در میان این آزادی ها است.
نویسنده در تعریف آزادی چنین آورده است: «انسان هر کاری را که بخواهد، بتواند انجام دهد و مانعی در تحقّق خواسته هایش نباشد». آزادی یک ضرورت است. امام آزادی را بی نیاز از تعریف دانسته و تنها حدود برای آن معین کرده اند که همان قانون و اسلام است. آزادی قابل سلب و اعطا نیست و نعمتی الهی است و خاستگاه آن توحید ناب و خالص می باشد.
آزادی مطبوعات یعنی آن قسمتی از آزادی های فردی که به موجب آن، افراد حقّ نشر افکار و عقاید خود را از طریق نوشتن دارا باشند. آزادی مطبوعات از ضروریات حیات جمعی انسان به شمار می رود و وسیله تبادل افکار و اطلاعات و میراث بشر است. هدف آزادی مطبوعات شکوفایی استعدادها، رواج نیکی ها و شایستگی ها و کاستن از بدی ها و پلیدی ها است.
از جمله دلایل آزادی مطبوعات در منابع حقوقی عبارت اند از: 1) آگاهی طبقات حاکم از خواست مردم؛ 2) تشخیص پندارهای نادرست که در صورت عدم نقد جزء معتقدات می گردند؛ 3) منع آزادی بیان، باعث یاس فرهیختگان و مردم نسبت به امور سیاسی می شود.
حد و مرز آزادی با قانون است و قانون اساسی آن را در دو نکته دانسته است: 1) مخلّ به نظام باشد؛ 2) به حقوق عمومی اخلال کند. در مقاله، مصادیق اخلال به مبانی
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 266