ولایت مطلقه فقیه
وحید رضانژاد
ولایت مطلقه فقیه در منظر فقهی امام خمینی محدودیت های زیر را به دنبال دارد:
1) اعتباری بودن ولایت مطلقه فقیه؛ 2) در چارچوب قوانین الهی محصور بودن؛ 3) مشروط بودن به مصلحت عمومی؛ 4) جنبۀ نظارت و کنترلِ فعال و اشراف بر امور اجتماع بدین سان مطلقه بودن ولایت امر مسلمین، سبب استبداد دینی نمی شود و چنان که امام راحل فرمودند، مانع دیکتاتوری خواهد گشت.
نویسنده پیشینه تاریخی نظریه ولایت فقیه را در آثار فقهای معاصر و گذشته یادآوری می شود و مفهوم ولایت مطلقه فقیه را در کتاب های فقهی و غیرفقهی امام راحل پی می گیرد. و امتیاز شیوه بحث معظم له را چنین می نگارد: "یکی از شیوه های بدیع در سیرۀ نظری امام، طرح و بسط آرای سیاسی اسلام راستین در خلال مباحث فقهی و اصولی است."
نویسنده صریح ترین سخن و نظرِ فقهی امام را در باب ولایت مطلقه فقیه مربوط به سال 1366 می داند که طی نامه ای به امام جمعه تهران نگاشته شد و رهبر فقید انقلاب اختیارات حکومت اسلامیِ فقیه را افزون بر حوزۀ احکام فرعیه الهیه دانستند.
وی در بخش پایانی مقاله به نقش و حضور مردم در اندیشه سیاسی – عرفانی امام راحل اشاره می کند و نتیجه می گیرد که: "مردم در اندیشه امام و سیرۀ نظری و عملی ایشان به طور جدی دارای نقشی محوری بوده اند. خوش بینی به مردم و توانِ عظیم آنان و اهمیت به پذیرش و خواستِ عمومی و بلوغ فکری – سیاسی ملت و تکریم ایشان در همه آثار معظم له به چشم می خورد. در فقاهت، سیاست و عرفانِ امام، نقش عمده مردم
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 141
قابل رؤیت است تو مردم پس از رکن الهی رکن دوم نهضت را تشکیل می دهند. "به عقیده نویسنده، نظریه ولایت مطلقه فقیه به تدریج صورت گرفته است، زیرا نیازمند بلوغ فکری و پذیرش همگانی بوده است.
کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 142