انتصاب یا انتخاب
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : حاجی‌صادقی، عبدالله

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1378

زبان اثر : فارسی

انتصاب یا انتخاب

‏ ‏

انتصاب یا انتخاب 

حجةالاسلام والمسلمین عبدالله حاجی صادقی

‏ ‏

‏نویسنده با طرح پنج دیدگاه دربارۀ ولایت فقیه (نصب خاص، نصب عام و ولایت همه‏‎ ‎‏فقهای واجدالشرایط، انشای ولایت به وسیله مردم، انتخاب در طول انتصاب، نصب عام‏‎ ‎‏و اعمال ولایت یک نفر) به بررسی مفاد هر یک از این دیدگاه ها پرداخته است.‏

‏مهم ترین بخش این مقاله، تقابل دو دیدگاه انتخاب و انتصاب است، به عقیده‏‎ ‎‏طرف داران نظریۀ انتخاب، ولایت – حتی ولایت انبیا و معصومین – از سوی مردم انشا‏‎ ‎‏می شود و جعل از ناحیه خداوند بی مفهوم است. نامبرده در نقد این دیدگاه، آن را مغایر‏‎ ‎‏با مفهوم ولایت و آموزه های دینی می پندارد؛ آموزه هایی که با صراحت، ولایت را پیمانی‏‎ ‎‏الهی – نه قراردادی اجتماعی – معرفی می کنند.‏

‏انتخاب در طول انتصاب، روایت دیگری از مسئلۀ انتخاب است، بدین معنا که مردم‏‎ ‎‏در صورتی می توانند انشاکنندۀ ولایت باشند که اولاً: نصب الهی امکان نداشته باشد و‏‎ ‎‏ثانیاً: جعل و انشای مردم در چارچوب معیارهای شرع صورت گیرد. با این همه، اگر در‏‎ ‎‏عصر غیبت بتوانیم از راه معقولی، به نصب فقیه برسیم جایی برای دست یازیدن به این‏‎ ‎‏نظریه نمی ماند.‏

‏علی رغم وجود چنین قرائت هایی از مسئله ولایت فقیه، غالب فقهای شیعه،‏‎ ‎‏مشروعیت و انشای ولایت را از سوی امام معصوم به نحو واجب کفایی و جعل عام‏‎ ‎‏می دانند. اینان معتقدند: ولایت و حاکمیت اسلامی از شئونات الهی است که جز با نصب‏‎ ‎‏مستقیم، یا غیر مستقیم خدا قابل جعل و انشا نیست. این همان نظریۀ امام خمینی در باب‏‎ ‎‏ولایت فقیه است که بارها در آثار علمی و فقهی ایشان مورد تأکید قرار گرفته است.‏


کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 135

‏نویسنده در آخر نوشتار خود به طرح چند شبهه در باب ولایت فقیه می پردازد و‏‎ ‎‏سپس به یکایک آن ها پاسخ می دهد.‏

‏ ‏

‏ ‏

‎ ‎

کتابچکیده مقالات کنگره امام خمینی(س) و اندیشه حکومت اسلامیصفحه 136