چیزهایی که تیمم به آنها صحیح است
مسأله 1- تیمم به خاک و ریگ و سنگ و کلوخ و زمین گچ و نوره قبل از پخته شدن و خاک قبر و خاکی که برای تیمم استعمال شده است،صحیح میباشد،ولی احتیاط مستحبی آن است که با خاک تیمم کنند.
مسأله 2- تیمم به سنگ معدن که زمین بر او صدق نکند،مثل سنگ عقیق و همچنین طلا و نقره و خاکستر،جایز نیست.
مسأله 3- در صورتی که خاک باشد،با سنگ گچ و نوره بعد از پخته شدن نمیشود تیمم کرد،اما جواز تیمم بر سفال خالی از قوّت نیست،ولی اگر خاک نباشد احتیاط واجب آن است که یک تیمم بر سنگ پخته شده از گچ یا نوره نماید و یک تیمم بر غبار یا گل نماید،و همچنین اگر فقط سنگ گچ و نورۀ پخته شده باشد،احتیاط واجب آن است که تیمم بر آن نماید و نماز خوانده،و سپس اعاده یا قضای آن را بهجا آورد.
مسأله 4- تیمم به چیز نجس جایز نیست،اگرچه نداند نجس است یا بداند و فراموش نموده باشد.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 60 مسأله 5- چیزی که بر آن تیمم میکنند باید غصبی نباشد،و همچنین در مکان غصبی نباید تیمم نمود.
مسأله 6- کسی که در جای غصبی حبس است میتواند در آنجا تیمم کند،در صورتی که محل بر زمین زدن دستهایش خارج از محبس باشد،و اگر محل ضرب در داخل محبس باشد خالی از اشکال نیست؛اگرچه اقوا صحت تیمم است در هر دو صورت؛یعنی چه تیمم بر زمین محبس شود یا خارج از محبس.
مسأله 7- اگر با خاک و یا ریگ،چیزی که تیمم به آن جایز نیست-مانند کاه- مخلوط شده باشد،نمیتوان با آن تیمم کرد،ولی اگر آن چیز به قدری کم باشد که در خاک یا ریگ از بین رفته حساب شود تیمم به آن صحیح است.
مسأله 8- اگر خاک و ریگ و سنگ و کلوخ نداشته باشد میتواند به غبار لباس یا فرش و مانند اینها تیمم کند و این در صورتی است که نتواند با تکاندن لباس و فرش و مانند اینها غبار جمع کند و الّا باید با تکاندن،غبار را جمع کند،و چنانچه غبار هم نباشد باید به گل تیمم نماید و اگر بتواند گل را خشک کند و از آن خاک تهیه نماید باید گل را خشک کند.
مسأله 9- مکروه است تیمم کردن به ریگ و همچنین به زمین شورهزار،و نیز مکروه است در زمین گود تیمم نمودن.
مسأله 10- مستحب است بعد از زدن دستها بر چیزی که به آن تیمم میکند، دستها را بتکاند،و همچنین از جاهای بلند زمین،خاک تیمم را تهیه نماید.
کتابرساله نجاة العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانیصفحه 61