مبانی فلسفی و کلامی حکومت دینی

‏‏ ‏

‏‏مبانی فلسفی و کلامی حکومت دینی‏

‏‏دکتر محمد محمدرضایی‏

‏‏ ‏

‏‏نویسنده در این مقاله بر آن است تا مبانی فلسفی و عقلی و کلامی حکومت دینی را‏‎ ‎‏تجزیه و تحلیل کند. وی با استناد به جمله ای از حضرت امام(ره) دربارۀ ولایت فقیه، از‏‎ ‎‏آن فراتر رفته معتقد است: اگر حکومت دینی به درستی تصور شود، هر عاقلی با هر‏‎ ‎‏تفکری آن را خواهد پذیرفت.‏

‏‏نگارنده با بیان نیاز بشر به زندگی جمعی، حکومت را یک ضرورت اجتماعی می داند‏‎ ‎‏که بر دو پایه قانون و حاکم استوار است. وی ضمن بیان معیارهای عقلی حاکمیت در‏‎ ‎‏جامعه به مقایسه انواع حکومت ها پرداخته و به این نتیجه می رسد که حکومت اسلامی‏‎ ‎‏چیزی جز حاکمیت کمال نیست.‏

‏‏نویسنده در بحث حکومت اسلامی، این حکومت را در جامعه ای متصور می داند که‏‎ ‎‏اکثریت آن مسلمان بوده و قوانین و حاکمان آن نیز الهی باشند. وی از ایمان، تقوا،‏‎ ‎‏عدالت، برخورداری از کمالات اخلاقی، آگاهی به قانون اسلام و اعلم بودن، مدیریت و‏‎ ‎‏مشورت به عنوان ویژگی ها و صفات حاکم اسلامی یاد می کند و در بحث مشروعیت‏‎ ‎‏حاکمان، معتقد است در حکومت، تنها مردمی بودن کافی نیست، بلکه باید حاکم طبق‏‎ ‎‏ضوابط الهی و معیارهای اسلامی تعیین گردد و رأی مردم به تنهایی نمی تواند به حاکمی‏‎ ‎‏که فاقد صفات کمال است مشروعیت دهد.‏

‏‏نویسنده در نتیجه گیری بحث خود اذعان می دارد که حکومت اسلامی بهترین نوع‏‎ ‎‏حکومت می باشد و هیچ یک از معایب انواع حکومت ها را ندارد و در پایان ضمن‏‎ ‎‏اشاره ای به دیدگاه «کانت» در مورد حکومت دینی به نقد آن می پردازد.‏