گفتار چهارم: واکنش جهانی

‏‏ ‏

‏‏گفتار چهارم: واکنش جهانی‏‏ ‏

‏‏درگذشت آیت الله سید مصطفی خمینی، واکنشی عظیم در میان مسلمانان و جهان و‏‎ ‎‏کشورهای اسلامی در پی داشت. حاج آقامصطفی در طول حیات سیاسی دوازده ساله‏‎ ‎‏خود در عراق، نقش مؤثر و آشکاری در ارتباط با فعال نگهداشتن نهضت امام‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏خمینی(س) با نیروهای اسلامی مبارز در اروپا، امریکا و بسیاری از کشورهای اسلامی‏‎ ‎‏داشت و بر این اساس جایگاه و نقش منحصر به فرد ایشان در هدایت نهضت، کاملاً‏‎ ‎‏مشخص بود. ‏

‏‏     مرگ اسرارآمیز حاج آقا مصطفی و احتمال بسیار زیاد دخالت ساواک در این واقعه‏‎ ‎‏دردناک، موجبات واکنش همه مبارزین مسلمان را در سراسر جهان پدید آورد. علاوه بر‏‎ ‎‏موج توفنده ای که در ایران ایجاد شد، با تلاش و برنامه ریزیهای مبارزین خارج از‏‎ ‎‏مرزهای ایران، ارسال هزاران پیام تسلیت و برگزاری مجالس ترحیم و کشاندن آن به‏‎ ‎‏رسانه های ارتباط جمعی، درگذشت حاج آقا مصطفی بُعد جهانی نیز به خود گرفت‏‎[1]‎‏ و‏‎ ‎‏حتی گذشت زمان نیز موجب کاهش و فرونشستن امواج نشد، بلکه برخلاف تصور و‏‎ ‎‏پیش بینیهای ساواک و رژیم پهلوی، روز به روز به ابعاد آن افزوده شد. ‏

‏‏     در کشورهای اروپایی و امریکا، بیشترین فعالیت و قابل توجه ترین واکنش از طرف‏‎ ‎‏اتحادیه های انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا، امریکا و کانادا بود. یکی از‏‎ ‎‏اعلامیه های اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا که به تاریخ یکشنبه اول‏‎ ‎‏آبان 1356 برابر با 22 اکتبر 1977 م. در واکنش به درگذشت حاج آقا مصطفی صادر شد،‏‎ ‎‏به شرح زیر است: ‏

‏‏خواهر و برادر ‏

‏‏هم اکنون، اطلاع حاصل کردیم که برادر مبارز و گرانمایه ما حضرت حجت الاسلام‏‎ ‎‏آقای حاج سید مصطفی خمینی، فرزند ارشد مرجع عالیقدر جهان تشیع حضرت‏‎ ‎‏آیت الله خمینی نیمه شب گذشته در نجف به دیار ابد پیوست. درگذشت برادر فقید ما‏‎ ‎‏به قرار اطلاعاتی که از نجف به دست ما رسیده، به طور مرموزی صورت گرفته است. ‏

‏‏     ‏‏مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی در وقایع سالهای 1342 و 1343 (15 خرداد‏‎ ‎‏و احیای کاپیتولاسیون) در کنار پدر ارجمند خود بود و پس از گذراندن یک دوره‏‎ ‎‏زندان، همراه معظمٌ له از ایران به ترکیه و سپس به عراق تبعید گردید. بیوگرافی این‏‎ ‎‏برادر فقید به زودی در اختیار همگان قرار خواهد گرفت. ما ضمن ابراز تأثر شدید و‏‎ ‎‏عمیق خود از این ضایعه دردناک، درگذشت نابهنگام و مرموز برادر گرانقدر خود‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏حجت الاسلام آقای حاج سید مصطفی خمینی را به پیشگاه قائد زمان، مجاهد بزرگ‏‎ ‎‏و مرجع عالیقدر جهان شیعه آیت الله خمینی تسلیت گفته، از خداوند بزرگ برای‏‎ ‎‏رهبر خردمند و نستوه خود طول عمر و برای کلیه بازماندگان آن مرحوم، صبر و‏‎ ‎‏تحمل مسألت می داریم. ‏

‏‏     کلیه واحدهای اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در سراسر اروپا و سازمانهای‏‎ ‎‏اسلامی دانشجویان وابسته به انجمن اسلامی دانشجویان در امریکا و کانادا و نیز‏‎ ‎‏انجمنهای اسلامی دانشجویان در هند، روزهای جمعه و شنبه 6 و 7 آبان ماه (28 و‏‎ ‎‏29 اکتبر) برابر با 14 و 15 ذیقعده مراسم یادبود و فاتحه برگزار خواهند کرد. ‏

‏‏اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا‏‎[2]‎

‏‏    پس از انتشار خبر درگذشت سید مصطفی، در کشورهای پاکستان (شهرهای کراچی، ‏‎ ‎‏لاهور و کویته)، افغانستان، بحرین، قطر و امارات متحده عربی و هندوستان، مراسمی به‏‎ ‎‏این مناسبت برگزار شد و اعلامیه هایی نیز منتشر گردید. برخی از این مراسم، از جمله‏‎ ‎‏مراسم شهر کابل، بسیار عظیم و کم سابقه بوده است.‏‎[3]‎‏ در کشورهای اروپایی بویژه‏‎ ‎‏فرانسه، انگلستان و سوئد نیز اعلامیه هایی را مسلمانان و مبارزان ایرانی مقیم آن کشورها‏‎ ‎‏صادر کردند و مراسم ختمی برگزار شد. این واکنشها در شهرهای لندن و پاریس قابل‏‎ ‎‏ملاحظه بوده است. در این مراسم نیز همچون مجالس منعقده در ایران و نجف اشرف،‏‎ ‎‏حکومت ایران و ساواک، عامل شهادت حاج آقا مصطفی معرفی شده و سخنرانان که‏‎ ‎‏مبارزین مسلمان ایرانی بوده اند، ضمن تجلیل از مقام ایشان و مرجعیت و رهبری امام‏‎ ‎‏خمینی(س)، از رژیم ایران نیز به شدت انتقاد کرده اند.‏‎[4]‎‏ در گزارشهای ساواک نیز بیانیه‏‎ ‎‏«جنبش آزادی ایران» در پاریس‏‎[5]‎‏ و اعلامیه «روحانیون مبارز ایران» در آن شهر‏‎[6]‎‏ و‏‎ ‎‏تلگراف تسلیت «جمعیت علمای امامیه کراچی»‏‎[7]‎‏، انتشار نشریاتی در کویت،‏‎[8]‎‏ بیانیه‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏«مسلمانان انگلیس»‏‎[9]‎‏، مطالب روزنامه فرانسوی زبان المجاهد، چاپ الجزایر‏‎[10]‎‏ و غیره‏‎ ‎‏اشاره شده است. ‏

‏‏    برای امام خمینی(س) امکان و وقت پاسخ گویی به چندین هزار پیام تسلیت وجود‏‎ ‎‏نداشت، بنابراین ایشان به جز موارد معدودی، جوابهای کلی نوشته اند. از جمله آنها،‏‎ ‎‏جوابیه امام خمینی(س) به پیامها و تلگرافهای دانشجویان و گروههای مسلمان خارج از‏‎ ‎‏کشور می باشد که قسمتهایی از آن نقل می شود: ‏

‏‏بسم الله الرحمن الرحیم ‏

‏‏خدمت عموم دانشجویان محترم خارج کشور و سایر گروهها و افراد ارزنده ای که در‏‎ ‎‏اروپا و امریکا و هندوستان و سایر اقطار جهان که وقت و عمر خود را در راه اهداف‏‎ ‎‏عالیۀ اسلامی برای وصول به مدارج کاملۀ انسانیت، و نجات بشریت از اسارت به‏‎ ‎‏دست اقشاری آدم نما و درندگانی در لباس بشر صرف می کنند.‏

‏‏     اینجانب از تمام حضرات آقایان که در این حادثه که جزئی ناچیز از حوادثی‏‎ ‎‏است که بر فرزندان اسلام می گذرد، اظهار محبت کرده، تسلیت داده اند تشکر‏‎ ‎‏می کنم؛ و به همۀ گروهها یا افرادی که از وطن عزیز خود به علت نابسامانیها و اختناق‏‎ ‎‏پلیسی هجرت نموده اند، در جوار قبر مولای متقیان(ع) دعا می کنم...‏

‏‏     من به شما و سایر برادران که در داخل کشور زیر چکمۀ پلیس و در زندانها و‏‎ ‎‏شکنجه گاهها به سر می برند و با محرومیتها و مصیبتهای جانفرسا، دست به گریبان‏‎ ‎‏هستند، و به خاندان کسانی که در راه حق، زیر شکنجۀ شاه، جان خود را فدا کردند،‏‎ ‎‏امید نصرت و پیروزی می دهم؛ به شرط آنکه کوششها برای حق باشد و برای نصرت‏‎ ‎‏دین حق که با پیوستگی به آن از نصرت خدای تعالی برخوردار خواهید شد؛ و به‏‎ ‎‏شرط کوشش در وحدت کلمه و هم پیوستگی در راه حق و برای نجات کشور خود و‏‎ ‎‏سایر کشورهای اسلامی تحت فشار اجانب.‏

‏‏     من به این جنبش و بیداری عمومی که در کشورهای اسلامی عموماً و در ایران‏‎ ‎‏خصوصاً پدید آمده، و به این تنفر و انزجار عمومی از دستگاههای ظلم و‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏وحشیگری و استعمار و استعمارگران، امیدها دارم. این بیداری و تنفر عمومی، موقت‏‎ ‎‏و زودگذر نیست و تا پایان دادن به دستگاه جباران، و خاتمه دادن به ظلم ستمکاران‏‎ ‎‏ادامه دارد....‏

‏‏4 شهر ذی الحجة الحرام 97  ـ  روح الله الموسوی الخمینی‏‎[11]‎

‏‏    یکی از جوابهای مهم امام خمینی(س) که دارای مضامین ارزشمندی است، در پاسخ‏‎ ‎‏به پیام تسلیت یاسر عرفات، رئیس شورای اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین می باشد.‏‎ ‎‏به دلیل اهمیت فوق العاده آن به بخشهایی از این جوابیه نیز اشاره می شود: ‏

‏‏بسم الله الرحمن الرحیم ‏

‏‏جناب آقای یاسر عرفات‏

‏‏رئیس کمیتۀ اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین‏

‏‏     مرقوم شریف که حاکی از عواطف جنابعالی بود موجب تشکر گردید، این‏‎ ‎‏مصیبتها در مقابل مصایبی که بر اسلام و مسلمین وارد شده و می شود ناچیز است.‏

‏‏     اسلام عزیز قرنهاست با نفوذ اجانب، مواجه با انحرافها و کج فهمیها است... ‏

‏‏     ‏‏ما در زمان شاه سابق شاهد کشتارها، چپاولها، اختناقهای طاقتفرسا بودیم. ما شاهد‏‎ ‎‏قتل عام مسجد گوهرشاد جنب حرم مطهر ثامن الائمه ـ علیهم السلام ـ بودیم. ما شاهد‏‎ ‎‏اسارت علمای بزرگ خراسان و آذربایجان و قتل بعض از آنها بودیم... در زمان شاه‏‎ ‎‏فعلی شاهد فجایعی بوده و هستیم که روی چنگیز را سفید کرده؛ شاهد قتل عام فجیع‏‎ ‎‏غیر‏‏ ‏‏انسانی 15 خرداد (دوازدهم محرّم) بودیم... ما شاهد هجوم به مدارس دینیه و‏‎ ‎‏دانشگاهها بودیم که در آنها قتلها و غارتهای فراوان و اهانت به قرآن کریم و کتب مقدس‏‎ ‎‏اسلامی و هتک و ضرب طلاب علوم دینیه و آتش زدن کتابهای آنان و در دانشگاه‏‎ ‎‏ضرب و جرح جوانان و دختران بودیم. ما شاهد زندانهای مملو از علما و دانشمندان و‏‎ ‎‏آزادیخواهان که در آنها شکنجه های قرون وسطایی امری عادی بود و هست، بودیم...‏

‏‏21 ذی القعدة الحرام 97‏

‏‏روح الله الموسوی الخمینی‏‎[12]‎

‏
‏‎

‎‏    چنانکه از این پاسخها و پیامها و پاسخهایی که به مردم ایران و برخی مراجع و‏‎ ‎‏آیات عظام داده اند، بر می آید، این ارتباطات، ارتباطاتی خارج از روابط شخصی و‏‎ ‎‏فراتر از برخورد با درگذشت یک فرد عادی است. در مجموع این پیامها و پاسخها،‏‎ ‎‏به نظر می رسد که نهضت اسلامی به صورت برنامه ریزی شده و هدفدار هدایت می شود‏‎ ‎‏و موجهای کوچک و بزرگ به هم می پیوندند، تا طوفانی عظیم پدید آورند. ‏

‏‎ ‎

‏‎

‎