ضرورت و چگونگی پاسداری از شعائر در دیدگاه امام خمینی(ره)
غلامرضا ذاکر صالحی
در مقدمۀ این مقاله نخست از نقش و کارکرد ترادیسیونها (سنتها) در حفظ واستمرار باورها و ارزشهای یک جامعه سخن خواهیم گفت و پس از بیان کوتاهی در زمینۀ «شیعه و شعائر»، با استفاده از بیانات بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی این نتیجه را به دست خواهیم داد که شعائر مذهبی در منظر ایشان به عنوان «ابزار تداوم نهضت» مطرح بوده اند.
در ارتباط با شعائر حسینی، استقراء این مقاله در بیانات امام راحل (ره) نشان می دهد که مرکز ثقل توجه و نگرش آن حضرت به مقولۀ «افزایش کارآمدی» این ابزار بوده است. در این عرصه امام راحل دو تحول را پیشنهاد و مطرح نموده اند: الف – تحول کیفی و ب – تحول کمی.
در زمینۀ تحول کیفی، در دیدگاه آن حضرت، دو مقوله دارای اولویت است : 1- پیرایش و مصون سازی شعائر حسینی از تحریف خرافه 2- معرفی و تبیین ابعاد وسیع و ناشناختۀ عزاداری سیدالشهداء.
در ارتباط با مقولۀ دوم، تتبع نگارنده در فرمایشات حضرت امام(ره) خط مشی ایشان را به ترتیب زیر روشن نمود: تبیین بعد سیاسی شعائر و عزاداریها و کارآمدی آن در بسیج سیاسی توده ها، تکیه بر ابعاد روانی شعائر حسینی و پیوند گریه و حماسه، شعائر حسینی به عنوان ابزار سازماندهی اقلیت در برابر اکثریت، هماهنگی، وحدت کلمه و افزایش کارآمدی این ابزار از طریق حضور جوانان.
در ادامۀ مقاله، تحول کمی مورد نظر حضرت امام(ره) را در سه بعد: افزایش در وقت و انرژی، افزایش در تعداد روشهای تبلیغی و افزایش در تعداد شرکت کنندگان، به دست داده به نتیجه گیری خواهیم پرداخت.
کتابچکیده مقالات کنگره بین المللی امام خمینی(س) و فرهنگ عاشورا 11 تا 12 خرداد 1374، تهرانصفحه 216