عاشورا : منبعی برای نظریه پردازی

‏‏عاشورا : منبعی برای نظریه پردازی‏

‏‏ ‏

‏‏محمدرضا خیرخواهان و محمد موسوی ریزی‏

‏‏ ‏

‏‏جذابیت مطالعاتی رفتار سیاسی امام خمینی(س) نه تنها مرهون واکنشهای متفاوت و گاه متناقضی است که نسبت به آن ابراز شده است، بلکه  تا حدی وامدار کشف دوبارۀ اندیشه سیاسی در اسلام است.‏

‏‏این جستار با هدف کشف چگونگی تأثیر گذاری قیام امام حسین(ع) بر تکوین اندیشه و رفتار سیاسی امام خمینی(س) انجام شده است. یعنی از وجهۀ ادراک محیط سیاسی، به نظر می رسد، هم امام حسین(ع) و هم امام خمینی(س)، محیط سیاسی خود را به شکل خطری سازمان یافته در قالب توطئه علیه اسلام ادراک کرده اند.‏

‏‏از وجهۀ کنش سیاسی، بطور کلی در اندیشۀ امام حسین(ع) و نیز امام خمینی(س)، انگیزۀ کنش سیاسی، ناشی از «تکلیف الهی» است که به هنگام خطر بروز می کند و کارکردهای گوناگون می پذیرد. هدف این کنش نیز «کسب رضایت الهی» وشیوۀ آن «سازش ناپذیری» است. این کنش می تواند به نتایجی چون، شهادت یا برقراری حکومت اسلامی منجر گردد.‏

‏‏این تطابق چشمگیر بین سازه های رفتار سیاسی، تنها پس از یک فرآیند یادگیری خودآگاهانه از سوی امام خمینی(س) و تلاش او برای بسط و تعمیق آن به شیوه های گوناگون در افراد دیگر(رهبری) امکان پذیر است. بنابراین، کربلا رخدادی منحصر به فرد که موقعیتی تکرار شدنی است و «واکنش حسین(ع)» همیشه می تواند، در هر شرایط ممکن باشد.‏