سخنرانی دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

‏‏ سخنرانی دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی‏

‏‏شعر دانی چیست؟ مرواریدی از دریای عقل‏ ‏شاعر آن افسونگری کین طرفه مروارید سفت‏

‏‏«ملک الشعرای بهار»‏

‏‏دکتر دینانی پس از قرائت شعر فوق، در مورد رسالت و جایگاه شعر در‏‎ ‎‏فرهنگ یک کشور به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: شعر، پرچمدار فرهنگ‏‎ ‎‏و ادبیات هر کشوری است و کشوری که ادبیات ندارد، فرهنگ ندارد و‏‎ ‎‏کشوری که فرهنگ ندارد، هیچ چیز ندارد: ‏

‏‏عاقلان نقطۀ پرگار وجود ند ولی ‏  ‏عشق داند که در این دایره سرگردانند ‏

‏‏«حافظ»‏

‏‏سپس به بررسی پرسش«شعر چیست؟» پرداخت و گفت: شعر حادثه ای‏‎ ‎‏است که در زبان اتفاق می افتد. او با استناد به این بیت حافظ، هستی را‏‎ ‎

‏‏‎

‎‏ دایره، و حرکت در آن را دورانی، و البته دایره را احسن اشکال هندسی‏‎ ‎‏دانست. وی اضافه کرد: انسان بی عقل نمی تواند عاشق بشود. مجنون بودن‏‎ ‎‏به معنای بی عقلی نیست و اساساً عشق و عقل از یک جنسند.‏

‏‏اگر به فرهنگ ایران مراجعه کنیم، خواهیم دید عارفان و حکیمان ما در‏‎ ‎‏ریاضیات، صرف، نحو، فقه، ادبیات و ... حرف اول را می زنند. البته شاید در‏‎ ‎‏علومی چون ریاضیات، دیگر کشورها هم همپای ایران باشند؛ اما شعر ایران‏‎ ‎‏نظیر ندارد و این موضوع خود ثمرۀ عقلانی بودن عشق است.‏

‏‏دکتر دینانی با اشاره به نیچه، فیلسوف بزرگ غرب که حتی به افلاطون و‏‎ ‎‏ارسطو مانند کودکان می نگرد؛ اما در برابر حافظ سر تعظیم فرود می آورد،‏‎ ‎‏گفت: در برابر نیچه، فلاسفۀ قرن بسیار متواضعند؛ شخصی با این جایگاه‏‎ ‎‏در حافظ چه دیده که این چنین شیفتۀ او گشته است و می گوید: «من برای‏‎ ‎‏کسی که فارسی می‏‏ داند‏‏ و حافظ نمی ‏‏خواند‏‏ یا نمی فهمد متأسفم».‏

‏‏او در ادامه افزود: «زبان فلسفه، زبان استدلال است و زبان شعر نه زبان‏‎ ‎‏علم است و نه زبان فلسفه؛ اما زبان تمامی مردم است. زبان شعر‏‎ ‎‏وسیع ترین و گسترده ترین زبانها است که هم زبان علم و هم زبان فلسفه را‏‎ ‎‏داراست».‏

‏‏وی کشف زبان را معجزۀ بشر دانست و گفت: زبان اولیه شبیه به زبان‏‎ ‎‏شعر بود که بعد از ارسطو جهش پیدا کرد و به زبان استدلال تبدیل شد. او‏‎ ‎‏با تأکید بر اینکه شعر، بیان احساسات نیست، هنر و هنرمند را همزاد‏‎ ‎‏می خواند.‏

‏‏دکتر دینانی با طرح این سؤال که «آیا امام از نظر شخصیت حکیمانه و‏‎ ‎‏عارفانۀ خود یا به عنوان فقه و یا به واسطۀ شخصیت سیاسی خود بر ادبیات‏‎ ‎‏تأثیر گذاشته است؟» سخنرانی خود را به پایان برد. ‏