همه سونگری امام(س) در پاسداری از ارزشها

‏‏همه سونگری امام(س) در پاسداری از ارزشها‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏‍‏‏ حجةالاسلام والمسلمین محمدی ری شهری‏

‏‏ ‏

‏‏بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین السلام و الصلوة علی سیدنا محمد و اله الطیبین الطاهرین و‏‏ ‏‏لعنه الله علی اعدائهم اجمعین الی یوم الدین. السلام علیک یا اباعبدالله و علی الارواح التی حلت بفنائک. ‏

‏‏با‏‏ ‏‏سلام به روان پاک شهدای کربلا بویژه سید و سالار‏‏ ‏‏آنان سیدالشهدا(ع) و سلالۀ پاک آن امام بزرگ، امام خمینی(ره) که در ایران اسلامی کربلا‏‏یی‏‏ دیگر‏‏ ‏‏آفرید و به برکتش انقلابی شکوهمند بوجود‏‏ ‏‏آورد که حاصل آن به خواست خدا زمینه سازی برای حکومت جهانی اسلام به رهبری مهدی آل محمد ارواحناله الفداء است. ‏

‏‏موضوع این ‏‏گر‏‏دهما‏‏یی‏‏ که به مناسبت سالگرد عروج ملکوتی امام راحل تشکیل می شود، بررسی سیر‏‏ۀ‏‏ عملی و نظری امام راحل است. در واقع ویژ‏‏گیها‏‏یی که منتهی به این انقلاب عظیم و شکوهمند شد. این انقلاب در حقیقت ریشه در سیر‏‏ۀ‏‏ عملی و نظر‏‏ی‏‏ امام  دارد، به همین مناسبت صحبتی هم که بنده خدمت شما عزیزان دارم دربار‏‏ۀ‏‏ یکی از برجسته ترین ویژگیهای عملی و نظری امام عزیز است. ‏

‏‏یکی از برجسته ترین نکاتی که در سیرۀ امام و در ویژ‏‏گیها‏‏ی نظری و عملی ایشان قابل تأمل و دقت است و در مقطع کنونی انقلاب خصوصاً‏‏ ‏‏توجه به آن بسیار مفید و سازنده است، همه سونگر‏‏ی‏‏ امام در پاسداری از ارزشهاست. این ویژ‏‏گی‏‏ امام نقش بنیادین در موفقیتهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی امام دارد، و من تردیدی ندارم که اگر این ویژ‏‏گی‏‏ در امام نبود در سیر‏‏ۀ‏‏ نظری و عملی امام ا‏‏ین‏‏ نکته وجود نداشت و ‏‏بی‏‏ تردید این ‏
‏‎

‎‏انقلاب عظیم تحقق ‏‏پید‏‏ا نمی کرد. ‏

‏‏در هر بخشی از قسمتهای مختلفی که ما در سیر‏‏ۀ‏‏ امام بنگریم این نکته جلب توجه می کند، همه سونگر‏‏ی‏‏ امام به ارزشهای انسانی و اسلامی. ولی به تناسب ایامی که درآن هستیم‏‏؛ ‏‏ایام عاشورا و‏‏ ‏‏آغاز پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی من نگاهی به این دو مسأله از دید‏‏گا‏‏ه امام دارم که امام عزیز ما چگونه مسأله عاشورا را به همۀ جوانب امر و به همه زاویه ها و به همه ارزشها‏‏یی‏‏ که در این رابطه قابل تصور است عنایت داشت. و همچنین در رابطه با مجلس نگاه امام به عاشورا و دستاوردهای آن و ارزشها‏‏یی‏‏ که این حادثه مهم تاریخ اسلا‏‏م‏‏ برای ‏‏پیر‏‏وان اهل بیت و برای جهان اسلام داشت و دارد‏

‏‏ما به عاشورا چگونه باید بنگریم و نگاه ما به این حادثه تلخ چگونه باید باشد؟ پاسدار‏‏ی‏‏ از عاشورا از چه طریقی و با چه وسیله ای امکانپذیر است؟ آیا با زیارت عاشورا می توان از ارزشها‏‏ی‏‏ عاشورا پاسداری کرد؟ آیا با اقامۀ عزا و تعزیه خوانی و مرثیه خوانی و ‏‏گر‏‏یه و‏‏ ‏‏آه و اشک از این ارزشها و دستاوردهای آن می توان پاسداری کرد؟ آیا با مبارزه با مستکبرین و قیام و خون و شهادت و امر به معروف و نهی از منکر می توان از این ارزش‏‏؛ ‏‏ از این حادثۀ سرنوشت ساز پاسدار‏‏ی‏‏ کرد؟ و کدامیک از این امور اهمیت بیشتر‏‏ی‏‏ دارد؟ تردید‏‏ی‏‏ نیست هر‏‏ ‏‏یک از این زوایا که مورد‏‏ ‏‏توجه قرار‏‏ ‏‏بگیرد ارزش است، و در جامعۀ ما چه در ‏‏گذ‏‏شته و چه در حال، هریک از این زاویه ها و ابعاد مورد توجه جمعی از مردم ما هست  ولی امام چگونه بود؟‏

‏‏امام چگونه به این حادثه می نگریست؟ یک روایتی هست بسیار ارز‏‏ند‏‏ه. من برا‏‏ی ‏‏جمعی از نمایند‏‏گا‏‏ن مجلس شورا‏‏ی‏‏ اسلامی که صحبتی داشتم به این روایت اشاره کردم که رسول ا‏‏کر‏‏م(ص) می فرما‏‏ید‏‏: تنها کسی می تواند یار‏‏ی‏‏ دین کند که از همه سو به آن احاطه  داشته باشد و از همه سو‏‏ ‏‏آن را مورد توجه و عنایت و یار‏‏ی‏‏ قراردهد. یعنی انسانی که از یک سو و از یک زاویه به دین نگاه و کمک می کند و برای اقامۀ یک بعد از ابعاد‏‏ ‏‏آن حرکت می کند. این شخص نمی تواند دین خدا را یاری کند. این شخص نمی تواند عاشورا‏‏یی‏‏ باشد. این شخص نمی تواند هد‏‏ف‏‏ اباعبدالله الحسین را تعقیب کند. کسی می تواند که همه زاویه ها را ببیند. امام اینگونه بود. کسی که یک بعد را می بیند نه تنها دیدن یک بعد نتیجه ای برای یاری رساندن به دین ندارد، بلکه چه بسا یک سونگری زیان آور برای اهداف دین باشد - که حالا در همین مسأله عاشورا می توانیم این نکته را مورد بررسی قرار بدهیم - ‏
‏‎

‎‏کسی که پاسداری از عاشورا را فقط به زیارت عاشورا خواند‏‏ن‏‏ می داند‏‏؛ ‏‏این کس نمی تواند از اهداف اباعبدالله الحسین(ع) پاسدار‏‏ی‏‏ بکند، از ارزشهای عاشورا پاسداری بکند. با اینکه زیارت عاشورا خواندن کار ارزشمندی است، ولی به تنها‏‏یی‏‏ اگر شد و جدای از زاویه ها‏‏ی‏‏ دیگر ثمربخش نیست. ‏

‏‏کسی که تنها عزاداری را ‏‏گر‏‏فته یک سو را گرفته است. کسی که به نوشتن کتاب دربار‏‏ۀ‏‏ فلسفه عاشورا اکتفا کرده آن هم یک سو را ‏‏گر‏‏فته، و کسی که تنها مبارزه را از عاشورا ‏‏گر‏‏فته مسائل دیگر را کنار ‏‏گذ‏‏اشته است. امام حسین برای مبارزه با ظلم قیام کرد. پس اگر ما فقط  به این زاویه بنگریم و از این زاویه اهداف حسین بن علی(ع) را تعقیب کنیم، پاسداری از  ‏‏ا‏‏ین اهداف کردیم آن هم اشتباه می کند. ما به زندگی امام که نگاه می کنیم، در سیرۀ امام همه اینها جمع است. امام به زیارت عاشورا توجه دارد،در تمام ایام زندگی به عنوان یکی از اولاد ائمه، از کارها‏‏یی‏‏ که ترک نمی شود. امام راحل جزء برنامه های هر‏‏ ‏‏روزش زیارت عاشوراست. بلکه آ‏‏ن ‏‏طور که نقل شد در این اواخر روزی دوبار زیارت عاشورا خواندند، و حتی به جزییات اعمال آن عنایت داشتند که نماز زیارت عاشورا را باید زیر‏‏ ‏‏آسمان بخواند، زیر سقف نخواند. و لیکن تنها زیارت عاشورا خواندن نیست. تنها اقامۀ عزا برا‏‏ی‏‏ اباعبدالله نیست، کما اینکه صدای «السلام علیک‏‏» ‏‏آقا‏‏ی‏‏ کوثری بلند می شود و اشک این ‏‏پیر‏‏مرد نورانی جاری بشود، تنها این نیست. ‏

‏‏اینها همه در کنار هم، در کنار گریه، در کنار زیارت عاشورا، در کنار اقامۀ عزا، درکنار گفتن و نوشتن، مبارزه هم هست، قیام هم هست، حرکت هم هست. اگر در زیارت عاشورا می خواند: ‏‏«اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد»‏‏ و آخر تابع هم هست. امام هم آن جهت را مورد عنایت قرار داده و هم این جهت را. مرگ بر امریکای. . جامعۀ ما و ایستادن و مقاومت او در برابر استکبار جهانی و در رأسش امریکا ریشه در همین زیارت عاشورا دارد. اما زیارت عاشورایی که به همه زاویه های آن عنایت می شود. به همه جهات عاشورا توجه داشتن، پاسداری از قیام اباعبدالله الحسین در همۀ مسائل و در همه امور. امام با آن بصیرت الهی و بینش نافذ و عمیقی که داشت همه سو را  می نگریست، و بر همین اساس و بر همین مبنا بود که توانست انقلابی به این عظیمی را در شرایط کنونی جهان به ثمر برساند. ‏

‏‏با همین نگرش همه جانبه بود‏‏ ‏‏که توانست به رغم مخالفت شرق و غرب حکومتی را ‏
‏‎

‎‏در این نقطه حساس از جهان به نام اسلام و اهل بیت، زمینه ساز حکومت جهانی ولیعصر (عج) تحقق بدهد. من تصور می کنم که مردم ما هنوز نمی دانند، حتی بسیاری از آنها تصور می کنند که می ‏‏دانند، نمی‏‏دانند که امام چه کرده در این کشور؟ چه خدمتی به اسلام کرده؟ بماند چه خدمتی به مردم کرده، به ایران کرده، به استقلال این کشور کرده؛ علاوه بر‏‏ ‏‏اینکه یک پایه ای ‏‏گذ‏‏اشته برای حکومت جهانی اسلام. ‏

‏‏به تاز‏‏گی‏‏خدمت یکی از بزر‏‏گا‏‏ن - حضرت آیة الله بهجت - رسیده بودم. ایشان یک جریانی را نقل می کرد که خیلی جالب بود که اینجا من عر‏‏ض می ‏‏کنم. در همین رابطه الآن به ذهنم رسید. ایشان نقل می کردند که با یک واسطه، یعنی از همان کسی که در جلسه ای که این ماجرا ا‏‏تفا‏‏ق افتاده خود‏‏ ‏‏آن شخص بوده از میرزا‏‏ی‏‏ کوچک خان جنگلی ایشان ‏‏نقل‏‏ می کردند. ایشان می فرمودند - ظاهر‏‏اً‏‏ اسم هم بردند من فراموش کردم، اسم آن شخص را - فرمودند خود‏‏ ‏‏آن شخص که در جلسه حضور داشته که میرزا کوچک خان جنگلی در‏‏ ‏‏آن جلسه این ا‏‏تفا‏‏ق افتاد. ایشان برای من نقل کرده، یعنی برا‏‏ی‏‏ آیة الله بهجت در همان زمان. یعنی حالا در‏‏ ‏‏آن زمان که عر‏‏ض‏‏ می کنم، یعنی سالها‏‏ی‏‏ قبل که این حادثه را برای ایشان نقل کردند: من نزد میرزا کوچک خان نشسته بودم در رشت، دیدم نمایند‏‏ۀ‏‏ انگلستان آمد. شخصی آمد از طرف دولت انگلیس ‏‏پیش‏‏ میرزا‏‏ ‏‏کوچک خان. گفت، ‏‏فلا‏‏نی من از طرف دولت متبوعه ام آمدم یک ‏‏پیا‏‏می را برای شما بیاورم که ما می خواهیم برای ایران یک شخص را به عنوان شاه معین کنیم، و تشخیص دادیم که جنابعالی برای این مسئولیت مناسب هستید. (این ‏‏قبل‏‏ از ماجرای حکومت رضاخان است.) با یک شرط که شما ‏‏قو‏‏ل بدهید منا‏‏فع‏‏ ما در ایران مورد‏‏ ‏‏توجه باشد. شما همین الآن برو تهران و حاکم باش. این را هم بدانکه ما به هیچ نحو از منافعی که در ایران داریم دست بردار نیستیم. تو‏‏ ‏‏هم قبول نکنی دیگری را ما خواهیم گذاشت برای حکومت ایران. اگر این شرط را می پذیری همین الآن می توانی  بروی و کارت را شروع کنی. هیچ مشکلی و در‏‏گیر‏‏ی و مانعی هم وجود ندارد. میرزا  کوچک خان ‏‏گفت‏‏: آن حکومتی که شما بخواهید سرکار بیاورید دوام نخواهد‏‏ ‏‏آورد و من نمی توانم چنین قول و قراری را با شما بگذارم. این خیلی تعجب می کرد. به این ساد‏‏گی‏‏  تو‏‏ ‏‏داری در جنگل ما می جنگی. به راحتی برو حکومت بکن. تو اگر قبو‏‏ل‏‏ نکنی کسی دیگر را خواهیم ‏‏گذ‏‏اشت، خودت می دانی. هر‏‏ ‏‏چه اصرار کرد میرزا‏‏ ‏‏کوچک خان قبول نکرد و با ناراحتی و عصبانیت از جا بلند شد و ‏‏گفت‏‏، تا ‏‏14‏‏ روز دیگر - با آن وسایلی که آن ر‏‏و‏‏ز ‏
‏‎

‎‏بوده - به کلکته هند می رسم. چند روز از راه کرمانشاه می روم، چند روز‏‏ ‏‏کجا هستم تا می رسم به آنجا. فکرهایت را بکن، اگر دیدی ‏‏پیشنها‏‏د مورد قبولت هست، اعلام کن. بعد  از اینکه آن نماینده رفت، میرزا شروع کرد به گریه کردن‏‏؛ ‏‏اشکش جار‏‏ی‏‏ شد. گفت: نمی دانم کدام شیر ناپاک خورده ای را اینها فردا به حکومت ایران و به ایرانیان تحمیل خواهند کرد؟ و این چیز روشنی بود. بعد از این حادثه بود که رضاخان آمد و فرمانداری کرد. یعنی این کشور یک چنین چیزی بوده، یک چنین شرایطی را داشته، به همین سادگی  یک قلدر‏‏ی‏‏ را می آوردند و بر این مردم تحمیل می کردند، بر این جامعه تحمیل می کردند و حکومتش جا می افتاد. به همین سادگی هرکسی که زمامدار این کشور بود نوکر سرسپر‏‏دۀ‏‏ انگلیس بود و بعدش امریکا (پسرش‏‏)‏‏. و امروز ایران در نتیجۀ مقاومتهای مردم به رهبری امام راحل به جا‏‏یی‏‏ رسیده که رهبر این کشور می گوید، امریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند، من تو دهن این حکومت می زنم. و همینطور‏‏ی‏‏ هم می شود. چه منتی امام بر این مردم دارد؟ و این نعمت و این منت را از عاشورا گرفت. از زیارت عاشورا گرفت‏‏؛ ‏‏لیکن عاشورا‏‏یی ‏‏که با همۀ ابعاد بود نه یک سو‏‏،‏‏ بلکه از همه زاویه ها مورد عنایت بود. مبارزه به تنها‏‏یی‏‏ نه، زیارت عاشورا خواند‏‏ن‏‏ تنها هم نه، اقامۀ اذان تنها هم نه. همۀ اینها می شود شیو‏‏ۀ‏‏ امام راحل. ‏

‏‏اما نگاهی به مجلس دوره پنجم. تردیدی نیست که مجلس در صورتی می تواند برای نظام، برا‏‏ی‏‏ مردم و برا‏‏ی‏‏ آیند‏‏ۀ‏‏ اسلام کارا‏‏یی‏‏ داشته باشد که به همۀ ارزشهای اسلامی و انسانی از همه سو توجه داشته باشد. مجلس که جامع همۀ ارزشها باشد می تواند خدمتگزار این ملت باشد. مجلسی که به یک بعد توجه داشته باشد قطعاً این مجلس کارا‏‏یی‏‏ نخواهد‏‏ ‏‏داشت. تعهد یک ارزش است و ارزش بسیار والا‏‏یی‏‏ است. اخلاق اسلامی یک ارزش است، تخصص هم یک ارزش است. این جنگی که یک مقدار اخیر‏‏اً ‏‏در این تبلیغات انتخاباتی بین تخصص و تعهد‏‏ پید‏‏ا شده، یک عده ای برای اینکه رقیب خودشان را بکوبند به تعهد می چسبند، یک عده ای هم برا‏‏ی‏‏ اینکه رقیب خودشان را بکوبند به تخصص می چسبند، ولی در واقع مطلب این است که هر دو لازم است. مجلسی که تعهد نداشته باشد مجلس اسلامی ‏‏نیست‏‏. مجلسی که اخلاق اسلامی نداشته باشد مجلس اسلامی نیست. مجلسی هم که تخصص‏‏ ‏‏ندا‏‏شته‏‏ باشد و متخصص نداشته باشد‏‏ ‏‏آن مجلس هم به درد نظام اسلامی نمی خورد. این غلط است تقابل انداختن بین تعهد و تخصص‏‏؛ ‏‏که ‏
‏‎

‎‏بیش از آنچه با واقعیت این ارتباط داشته باشد با جنگ قدرت ارتباط دارد. ‏

‏‏ما وقتی به رهنمودهای امام راحل و همچنین خلف صالح آ‏‏ن‏‏ بزرگوار مراجعه می کنیم می ‏‏بینیم‏‏ خیلی روشن در سیر‏‏ۀ‏‏ امام راحل و‏‏ ‏‏بیانات مقام معظم رهبری مسأله روشن است و به ساد‏‏گی‏‏ می توان حقیقت را یافت. مخصوصاً‏‏ ‏‏مطالبی که امام عزیزمان در رابطه با مجلس دوم دارد. ‏‏پیا‏‏م امام به مجلس دوم بسیار جامع و سازنده و‏‏ ‏‏آموزنده است. از یک سو، امام به تعهد توصیه می کند و اولین نکته ای که امام در پیام به مجلس دوم روی آن دست می ‏‏گذ‏‏ارد ذکر و توجه به خداست. معنویت آن ذکری که بعد توضیح می دهد انسان را از خودخواهی خالی می کند و سر‏‏ ‏‏تا‏‏ ‏‏پا خدا‏‏یی‏‏ می کند. آن ذکری که آرامش دل برا‏‏ی‏‏ انسان ایجاد می کند،  نه آن ذکر زبانی و یا حتی آن توجه ذهنی بدون حقیقت. ولی از طرف دیگر توصیه می کند که این مجلس باید مسائل پیچید‏‏ۀ‏‏ جهان امروز را، مشکلات پیچیده امروز جامعۀ ما را حل کند، که بعضی از این مشکلات هنوز باقی است. ‏

‏‏من خدمت نمایند‏‏گا‏‏ن مجلس دور‏‏ۀ‏‏ پنجم عرض کردم این مسألۀ فقرزدا‏‏یی‏‏ که امروز  مطرح می شود در پیام امام به مجلس دوره دوم مطرح شده بود. رسید‏‏گی‏‏ به مسألۀ تورم،  زمین و مسکن، مسائلی است که حلش را امام راحل از نمایندگان دوره دوم خواسته است و  مشکلاتی است که هنوز‏‏ ‏‏کم و بیش ادامه دارد. ‏

‏‏از یک سو امام توصیه‏‏ ها‏‏ی اخلاقی دارد و در این ‏‏پیا‏‏م از مجلس می خواهد مجلس معلم اخلاق مردم باشد. وقتی که مردم رادیو روشن می کنند و مجلس را ‏‏گو‏‏ش می دهند درس اخلاق ‏‏گو‏‏ش دهند. در بندهای مختلف رهنمودها‏‏ی‏‏ امام راحل، این نکتۀ روشن تأکید شده که نمایند‏‏گا‏‏ن مجلس باید مربی اخلاق باشند. نمایند‏‏گا‏‏ن مجلس باید تعهد داشته باشند. پس این یک ارزش است. آن طرف هم هست. متن فرمایش امام این است: ‏

‏‏ «این مجلسی است‏‏ که با‏‏ید سیاست نه شرقی نه غربی را در جهان دو قطبی اجرا کند و احکام سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی اسلام را که به طاق فراموشی سپرده شده بود و‏‏ ‏‏تنها و منزوی بود به صحنه آورد. چنین مجلسی است که قدرت روحی مافوق عادی و ‏‏قد‏‏رت تشخیص مسائل ‏‏پیچیدۀ‏‏ جهان و ‏‏قد‏‏رت تصمیم‏‏گیر‏‏یهای قاطع بی‏‏ گر‏‏ایش به دو‏‏ قطب‏‏ الحادی و سرمایه دار‏‏ی‏‏ را لازم دارد. قدرتی که اگر همۀ جهان در مقابل آن به سوی باطل روند بی وحشت به سوی حق می رود. قدرتی که جو سازی ها و شایعه پردازیها را به هیچ شمارد. چنین مجلسی در کمیسیونها‏‏ی‏‏ مختلفش کارشناسان و ‏
‏‎

‎‏متخصصان متعهد (در هر دوجهت‏‏)‏‏ و زبردست احتیاج دارد. خصوصاً در سیاست خارجی و اقتصاد‏‏ی.»‏

‏‏حتی ایشان می فرمایند که مجلس باید خوشبخت باشد که از افراد کارشناس در زمینه های مختلف استمداد می کند. این هنر مجلس است که بتواند از متخصصان خارج هم استفاده بکند. عدالت اجتماعی یک ارزش است، هیچ تردیدی نیست. ولی در کنار عدالت اجتماعی که باید مجلس برایش برنامه ریز‏‏ی‏‏ کند، امام در همین ‏‏پیا‏‏م اشاره می کند بلکه تصریح می کند که آبرو و حیثیت مسلمان هم ارزش است. می فرماید: آبرو و حیثیت یک مسلمان یا یک انسان در کار است، چه بسا با یک انحراف شما یک انسان آبرومند در جامعه ساقط شود و شرف یک مؤمن خدشه دار گردد. تنها مسألۀ مؤمن را هم ایشان مطرح نمی کند، یک مسلمان را هم مطرح نمی کند، می گوید حتی یک انسان هم نباید‏‏ ‏‏آنجا هتک حرمت بشود. اینها همه اش ارزش است. اگر این ارزشها از همه سو مورد توجه قرار‏‏ ‏‏گرفت می شود مجلس، مجلس اسلامی. ‏

‏‏سیر‏‏ۀ‏‏ امام این بود‏‏؛ ‏‏چه از نظر رهنمودها و نظریاتی که امام داشت و چه سیرۀ عملی آن بزرگوا‏‏ر‏‏، این بود که به همۀ ارزشها ارج می نهاد. تنها این نبود که یک ارزش را بگیرد و روی  آن پا‏‏ ‏‏فشاری کند و سایر ارزشها فراموش شود. حتی می فرماید: اگر بی ‏‏جهت‏‏ آبرو و حیثیت یک انسان در مجلس هتک بشود نه تنها یک مسلمان، این گناه عظیمی است که در شأن یک مجلس اسلامی نیست. مجلس اگر همۀ ابعادش مورد‏‏ ‏‏توجه قرار‏‏ ‏‏گرفته می شود پاسداری  از عاشورا، پاسداری از حماسۀ حسینی. اگر یک بعد شد نه تنها ارزش نیست بلکه گاه ضد ارز‏‏ش می ‏‏شود. ‏

‏‏یک نکتۀ دیگری من از امام عر‏‏ض‏‏ کنم در رابطه با عاشورا و عرضم به پایان می رسد. در رابطه با همه سونگری در رابطه با حماسۀ عاشورا ایشان یک جمله ای هم در همین زمینه دارد. ایشان می فرماید: اولین و مهمترین فصل خونین مبارزه در عاشورای 15 خرداد رقم خورد. در 15 خرداد ‏‏42 ‏‏ مقابله با ‏‏گلو‏‏له تفنگ و مسلسل شاه نبود، مهمتر از این هم وجود داشت. ‏‏کسا‏‏نی که حادثه عاشورا را از یک زاویه نگاه می کنند تنها تصور می کنند هنر امام این بود که توانست در برابر ‏‏گلولۀ‏‏ دژخیمان شاه مردم را بسیج کند و حرکتی را آغاز کرد که منتهی به ‏‏پیر‏‏وزی انقلاب در سال 57 شد، ولی خود امام تحلیلش چیز دیگری است. تحلیل امام این است که این یک ‏‏بعد‏‏ از قضیه است و ‏‏بعد‏‏ کوچکتر‏‏ ‏‏آن هم هست. ‏‏بعد‏
‏‎

‎‏بزر‏‏گ‏‏تر در این مبارز‏‏ۀ‏‏ عظیم مسألۀ دیگری است که در ادامه فرمایشاتشان دارند. می فرماید که: «ا‏‏گر‏‏ تنها این بود مقابله را انسان می نمود. [تنها این مسأله که مردم مقابل گلوله های دژخیمان شاه بایستند.] بلکه علاوه بر‏‏ ‏‏آن از داخل جبهۀ خودی گلوله حیله و مقدس مآبی بود. ‏‏گلولۀ‏‏ زخم زبان و نفاق و دورو‏‏یی‏‏ بود که هزار‏‏ ‏‏بار بیشتر از باروت و سرب، ‏‏جگر‏‏ و جان را می سوزاند و می درید.» تا آنکه می فرماید: «واقعاً روحانیت اصیل در تنها‏‏یی‏‏ و اسارت خون می ‏‏گر‏‏یست که چگونه امریکا و نوکرش پهلوی می خواهند ریشۀ ولایت و اسلام را برکنند و عده ای روحانی مقدس نمای ناآ‏‏گا‏‏ه یا بازی خورده و عده ای وابسته که چهره شان بعد از ‏‏پیر‏‏وزی انقلاب روشن شد، مسیر این خیانت بزرگ را هموار می کردند. می ‏‏فر‏‏ماید، مهمتر و مشکل تر از مبارزه با دژخیمان شاه، مبارزه با کسانی بود که عاشورا را از همۀ زاویه ها نمی نگریستند. حال عده ای که وابسته بودند‏‏ ‏‏آنها به جا‏‏ی‏‏ خود، عده ای هم ناآ‏‏گا‏‏ه بودند که چگونه انقلاب را به انحراف می کشیدند و عاشورا را تحریف می کردند و فلسفۀ عاشورا را تحریف می کرد‏‏ند‏‏ و در برابر این حرکت الهی می ایستادند. هنر امام این بود که همه زاویه ها را می دید و همۀ ارزشها را می دید. ما در اینجا فقط به دو حادثه آن هم با‏‏ ‏‏توجه به فرصتی که هست به صورت ‏‏گذ‏‏را و اشاره ‏‏گذ‏‏شتیم. در همۀ موارد،امام راحل - رضوان الله - همین ‏‏گو‏‏نه بود. هر مسأله ای که به ایشان مراجعه می شد تمام ابعادش مورد عنایت بود. با تیز‏‏ ‏‏فکر‏‏ی‏‏ همۀ زاویه ها را می دید و همۀ ارزشها را در کنار هم مورد عنایت و توجه قرار می داد. ‏

‏‏امیدواریم که خداوند تبارک و تعالی بر‏‏ ‏‏همۀ ما توفیق رهروی راه آن امام عزیز را عنایت بفرماید و خلف صالح آن امام بزر‏‏گ‏‏ که حقیقتاً همان سیاست ها را دنبال می کند، و ما که از نزدیک هم با امام بودیم و هم با مقام معظم رهبر‏‏ی‏‏، ارتباط داریم بدون کمترین مبالغه عرض می کنم همان دید‏‏گا‏‏هها و همان سیاست ها را این بزرگوا‏‏ر‏‏ بدون کم و زیاد دنبال می کند. ‏

‏‏خداوند این موجود عزیز را تا ظهور مهد‏‏ی‏‏ (عج) نگه دارد و از امدادها‏‏ی‏‏ غیبی برخوردار بفرماید. ‏

‏‎ ‎