ملاک حشر انسانی و حیوانی

‏‏ملاک حشر انسانی و حیوانی‏

‏‏تنبیه: بعضی از افراد بشر با این گمان که انسان غیر از حیوان است دلشان را شاد‏‎ ‎‏نمودند؛ زیرا گمان دارند که چون انسان در مقابل حیوان محسوب می شود، پس حشر‏‎ ‎‏آنها حشر حیوانی نخواهد بود.‏

‏‏این گمان باطلی است و قضیه آن چنان نیست که آنها گمان می کنند، بلکه خیلی از‏‎ ‎‏افراد بشر همانند حیوانات خواهند بود و نباید گمان کرد که چون در منطق، انسان را‏‎ ‎‏قسیم سایر انواع حیوان قرار داده اند، انسان از سایر انواع حیوان برتر است؛ زیرا فاصلۀ‏
‏‎

‎‏وجودی بین کرم خراطین و میمون بیشتر از فاصلۀ وجودی بین میمون و انسان است؛‏‎ ‎‏چون میمون که از درک و شعور برخوردار است به انسان نزدیک تر است و فاصله اش‏‎ ‎‏از کرم خراطین بیشتر است، پس خیلی از حیوانات به انسان نزدیکند.‏

‏‏در نتیجه: نباید گمان شود که همۀ افراد بشر برتر از حیوانات می باشند، زیرا خیلی‏‎ ‎‏از حیوانات از اراده و اختیار و شعور نصیبی دارند و قدرت تشخیص حُسن و قبح و‏‎ ‎‏صلاح و فساد را دارند؛ زیرا فراوان اتفاق افتاده است که اگر گربه ای دست به عمل‏‎ ‎‏زشت و ناهنجاری زده باشد، آثار خجالت و شرمندگی از آن دیده شده است، چنانکه‏‎ ‎‏اگر برای درازگوشی کاه و جو تهیه کنیم، او در حالی که هر دو را می بیند و بوی هر دو‏‎ ‎‏به مشامش می رسد، نخست به سراغ جو می رود، و به سراغ جو رفتن، همان تشخیص‏‎ ‎‏حسن و قبح است؛ چون جو به ذائقه اش بهتر و خوش تر از کاه می باشد، چنانکه انسان‏‎ ‎‏هم نسبت به بعضی از غذاها علاقۀ بیشتری نشان می دهد و در کام او لذیذتر است و‏‎ ‎‏این لذیذتر و گواراتر بودن ممکن است طبق عادت باشد و یا طبیعت آن غذا در کام و‏‎ ‎‏ذائقۀ وی گواراتر باشد.‏

‏‎

‎