استدلال تناسخیه بر ملازمۀ بین تعذیب و حیات دنیوی
از شبهات اهل تناسخ این است که گفته اند: جاحدین و منکرین حق و عاصین و طاغین علی الله طبق ضرورت شرایع و طبق عقل و آیات قرآن و اخبار باید مجازات اعمال و نتایج افعال خود را ببینند، و البته عذاب باید در عالمی که مناسب با تعذیب
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 3)صفحه 216 است باشد و این عالم دنیاست که اکدر و اظلم عوالم است، پس اینجا معذّب خواهند بود و در این نار طبیعت خواهند سوخت، و طبق آیات شریفه اینجاست که مشقتهای موت را خواهند دید و انفس و ارواح اینها در قفسها وکالبدهای حیوانات خسیسه وپست زندگی خواهند کرد، «کُلَّمَا أرَادُوا أنْ یَخْرُجُوا مِنْهَا اُعِیدُوا فِیهَا» و از قفس هر حیوانی بعد از مدتی که در آن معذّب و مقید شدند بخواهند خارج شوند ـ به واسطۀ موت و فرسودگی بدن و تمام شدن بنیۀ جسمیه ـ در بدن حیوان دیگری داخل خواهند شد و موتهای متعدد به این نحو برای آنها حاصل خواهد شد «کُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْنَاهُمْ جُلُوداً غَیْرَهَا لِیَذُوقُوا الْعَذَابَ» چنانکه آیۀ شریفه بر تعدد موت فساق دلالت دارد، البته تعدد موت هم نمی شود مگر به آن نحوی از تناسخ که ما گفتیم، و آیه گرچه منطوقاً از شأن و راحتی اهل سعادت نقل می کند، الاّ اینکه مفهوماً بر گفتۀ ما دلالت دارد و آیه این است: «لاَ یَذُوقُونَ فِیهَا الْمَوْتَ إلاَّ الْمَوْتَةَ الاُْولَی وَ وَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ» برای اهل سعادت دیگر غیر از اینکه ارواحشان از این بدن بیرون می رود تناسخی در ابدان دیگر نیست تا موتهای متعدد برای آنها باشد فقط موت اُولی است و بعد از آن مجرد گشته و در کمال خوشی استراحت خواهند نمود.
و بالجمله: جهنّم لغةً از «جهنام» است و جهنام، به ته چاه و گودی که مظلم و تاریک باشد گویند. و عالم امکان چاهی است که سر سنگ آن چاه عقل اول است تا به ته آن برسد که ته این چاه عمیق دنیاست، و البته آن عوالم بالاتر، الطف و اصفی از دنیاست و دنیا اکدر و اظلم است، و عذاب مناسب با عالم کدر و مظلم است نه با عالم الطف و اصفی.
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 3)صفحه 217 شاید مثل این حرفها را هرچند به نحو تناسخ نباشد عده ای گفته باشند که دار دنیا دار بهشت و دار جهنّم است؛ آنهایی که در انقلاب و گرداب روزگار واقع شده اند و به اخلاق و ملکات و خویها و عادات و اعتیادات معذِّب گرفتارند و هر تصادفی در روزگار می شود به آنها فشار می آورد اینها به نار و آتش اخلاق و خویها و دشمنیها و مجادلات می سوزند، به خلاف آنهایی که اخلاق خوش داشته و اتکال و اطمینان به خدای خود دارند و کسب کمالات نموده و از اتفاقات و وقایع عالم به سیری که از کنار دارند حظّی می برند و به آن ملتذّ هستند.
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 3)صفحه 218