نقش سید احمد آقا در انقلاب‌

‏‏از هفده هجده ماه قبل از پیروزی انقلاب، سید احمد آقا با پیوستن به امام نقش مهمی ‏‎ ‎‏را در هدایت مبارزات داخل کشور و سیر تحولات مربوط به انقلاب ایفا کرد. متاسفانه ‏‎ ‎‏این جایگاه مهم ایشان آن چنانکه شایسته است در مقالات و کتاب های مربوط به روز ‏‎ ‎‏شمار انقلاب ذکر نشده است، علت این واقعیت این است که او تحت الشعاع امام قرار ‏‎ ‎‏داشت. انسان وقتی آن خورشید فروزان را می دید، ماه در کنارش کمتر جلوه می کرد. ‏‎ ‎‏خیلی ها از اقدامات سید احمد آقا اطلاع نداشتند و تعدادی اندک از کسانی که در ‏‎ ‎‏جریان کارهای او قرار داشتند در قید حیات نیستند و یا کمتر فرصت بیان یافته اند. به ‏‎ ‎‏هر حال نقش سید احمد آقا در انقلاب ناشناخته باقی مانده است و اگر این نقش بیان ‏‎ ‎‏نشود ظلمی به ایشان و به تاریخ خواهد بود.‏

‏‏مهم ترین نکته ای که باید در خصوص نقش سید احمد آقا عنوان کرد، سازمان دادن ‏‎ ‎
‏‎

‎‏به ارتباط تشکیلاتی امام با ایران و خارج از ایران بود. قبل از آن، این ارتباط توسط ‏‎ ‎‏یکی دو نفر از یاران امام به خصوص حجت الاسلام والمسلمین آقای دعایی برقرار ‏‎ ‎‏می شد. بعضی اوقات جریانات سیاسی داخل ایران نیاز به رهنمود یا مساعدت امام ‏‎ ‎‏داشتند، اما رساندن مطلب یا خبر و جلب اعتماد امام به راحتی امکانپذیر نبود. نمونه ای ‏‎ ‎‏از آن را قبلاً بیان کردم که آقای صدر حاج سید جوادی نامه ای با امضای عده ای از علما ‏‎ ‎‏از جمله آیت الله محلاتی به آلمان آوردند و به من ماموریت دادند که آن را به عراق ‏‎ ‎‏نزد امام ببرم که من موفق نشدم از امام پاسخ مساعد بگیرم و دست خالی برگشتم. ‏‎ ‎‏بررسی و تحقیقی که امام می بایست انجام می دادند چند هفته و گاه چند ماه طول ‏‎ ‎‏می کشید، که نمونه اش را در ارسال حواله به اتحادیه انجمن های اسلامی برای خرید ‏‎ ‎‏چاپخانه ذکر کردم، اما از زمانی که حاج احمد آقا به نجف آمد، این مشکلات برطرف ‏‎ ‎‏شد و دریافت نقطه نظر و رهنمود از امام در مدت کوتاهی میسر گردید، زیرا ایشان ‏‎ ‎‏یک شبکه کسب خبر در داخل کشور ایجاد کرده بود که خبرگیری و اطلاع رسانی را ‏‎ ‎‏آسان می ساخت و یک مکانیزم جالب از کانال های ارتباطی در کشورهای همجوار و ‏‎ ‎‏اروپا پدید آورده بود، که با وجود شرایط خفقان، پیچیده ترین و مخفی ترین مسائل ‏‎ ‎‏مبارزه تسلط آن کانال ها جریان می یافت و دریافت رهنمود و هدایت و ارشاد از امام در ‏‎ ‎‏کمتر از 24 ساعت به نتیجه می رسید. ارتباط از مبدابه منبع و پاسخ و دستورالعمل ‏‎ ‎‏واضح و روشن از منبع (امام) به مبدابه واسطه ای امین و مطلع نیاز داشت که سید ‏‎ ‎‏احمد این نقش را بر عهده داشت و در فعالیت های انقلابی تسریع به عمل آورد. از آن ‏‎ ‎‏پس هدایت مسائل سیاسی خارج از کشور نیز به طور کلی یک فرم دیگری به خودش ‏‎ ‎‏گرفت و به ویژه انجمن های اسلامی دانشجویان فعالیت های تبلیغاتی و انتشاراتی زیادی ‏‎ ‎‏را در ارتباط با پیام ها، سخنرانی ها و اعلامیه های امام انجام دادند. البته اعتماد متقابل ‏‎ ‎‏ناشی از قرابت خانوادگی میان ما نیز در این رابطه موثر بود. ارتباط تلفنی از نجف به ‏‎ ‎‏ایران به راحتی امکانپذیر نبود و شدیداً تحت کنترل ساواک قرار داشت، اما این ارتباط ‏‎ ‎‏از عراق با اروپا امکانپذیر بود و نیز ارتباط تلفنی از اروپا و آمریکا به ایران به آن شدت ‏‎ ‎‏تحت کنترل و پوشش ساواک نمی توانست قرار داشته باشد. البته ارتباطات احمد آقا ‏‎ ‎
‏‎

‎‏منحصراً از طریق تلفن نبود، بلکه استفاده از افراد مخلص و انقلابی و رفت و آمدها و ‏‎ ‎‏هر گونه راه ممکن برای برقراری ارتباط توسط او انجام می شد.‏

‏‏نگاهی به آمار بیانیه های امام پس از پیوستن سید احمد به ایشان و مقایسه آن با ‏‎ ‎‏تعداد اعلامیه ها و بیانیه های امام تا پیش از آن، بیانگر نقش مهم سید احمد آقا در این ‏‎ ‎‏ارتباط است. تعداد بیانیه های امام از هنگام تبعید به ترکیه در 13 آبان 43 تا اواسط سال ‏‎ ‎‏1356 حدود 35 فقره است. از پیوستن سید احمد آقا که بیانیه امام در فقد دکتر شریعتی ‏‎ ‎‏در مرداد 1356 صادر شد (که مصادف بود با سفر من به نجف) تا 14 مهر 57 یعنی ‏‎ ‎‏زمان مهاجرت امام به فرانسه، امام همین حدود اعلامیه و بیانیه صادر کردند یعنی در ‏‎ ‎‏مدت 13 ماه برابر با 13 سال پیش از آن‏‎[1]‎‏ (به طور متوسط ماهی 3 اعلامیه) امام در ‏‎ ‎‏صورتی می توانستند این اعلامیه ها را صادر کنند و نسبت به مسائل مختلف موضع گیری ‏‎ ‎‏کنند که دقیقاً بدانند در ایران چه حوادثی اتفاق افتاده است و از جزئیات این حوادث ‏‎ ‎‏مطلع باشند و عامل این اطلاع یابی و اطلاع رسانی به امام، کسی نبود جز سید احمد آقا ‏‎ ‎‏که توانست بسیاری از آب باریکه هایی که به طور سازمان هایی کوچک و بزرگ و متفرق ‏‎ ‎‏وجود داشت به یک مسیر بکشاند و آنها را به امام متصل کند که با رهبری امام به ‏‎ ‎‏رودی خروشان مبدل شوند.‏

‏‏یک شاخه اطلاع رسانی ما (انجمن های اسلامی دانشجویان) در اروپا بودیم که هر ‏‎ ‎‏دو یا سه روز یکبار تماس تلفنی با هم داشتیم. سید احمد آقا در این تماس ها کسب ‏‎ ‎‏نظر هم می کرد. مثلاً اگر قرار بود امام بیانیه ای صادر کنند، مجموعه اخبار و نظرات را ‏‎ ‎‏جمع آوری می کرد و به امام ارائه می نمود که امام بتوانند به طور همه جانبه و به موقع ‏‎ ‎‏موضعگیری کنند. یکبار بعد از یکی از حوادث ناشی بزرگداشت از چهلم ها یک روز ‏‎ ‎‏غروب به من تلفن زد در بوخوم و گفت که امام می خواهند یک بیانیه ای بدهند شما و ‏‎ ‎‏دوستانتان آیا نظر خاصی دارید یا نه؟ من گفتم تا فردا شب با دوستان ارتباط برقرار ‏‎ ‎‏می کنم و به شما جواب می دهم، اما یک نکته همین الآن به نظرم می رسد و آن اینکه ‏‎ ‎
‏‎

‎‏امام هر اعلامیه ای که می دهند همه دنبالش راه می افتند و همان شعار را می دهند (نظر ‏‎ ‎‏من بیشتر به آقای شریعتمداری بود) اما این آقایان جرات نمی کنند متعرض قانون ‏‎ ‎‏اساسی بشوند، امام که تا اینجا آمده اند باید یکباره کلک قانون اساسی را هم بکَنَند و ‏‎ ‎‏این دندان لق را از تاریخ سیاسی ایران بیندازند دور! ‏‎[2]‎‏ حاج احمد آقا مطلب را گرفت و ‏‎ ‎‏ضمن تاکید بر پیروی بعضی از بزرگان روحانی از نظرات امام، بعد از انتشار پیام ‏‎ ‎‏ایشان، با نکته لطیفی گفت «وقتی بُزی می پرد بقیه گوسفندان هم دنبالش می پرند، اما ‏‎ ‎‏توجه داشته باش که اینجا بُزه آقاست!»‏

‏‏فکر می کنم چند روز بعد که بیانیه امام منتشر شد، در آنجا بود که به اصطلاح پنبه ‏‎ ‎‏قانون اساسی زده شد. من تصور می کنم اگر حاج احمد آقا نبود، امکان این نبود که ‏‎ ‎‏چنین اخبار، اطلاعات و پیشنهاداتی چنین سریع و مطمئن به امام عرضه شود و یاسریعاً ‏‎ ‎‏از سوی امام مورد پذیرش قرار گیرد.‏

‏‎

‎