اللهم انّی اسئلک من کمالک باکمله وکلّ کمالک کامل.
اللهم انّی اسئلک بکمالک کله...
پروردگارا، از تو درخواست می‌کنم به کامل‌ترین کمالت و همه کمال تو کامل است. پروردگارا، از تو به همه کمالت درخواست می‌کنم.
کمال شیء چیزی است که تمامیت شیء به آن است و نواقصش بدان رفع می‌شود. پس، صورت کمال هیولاست و فصل کمال جنس. به همین دلیل، نفس نخستین کمال جسم طبیعی آلی شناخته شده است، زیرا نفس به یک اعتبار کمال هیولا و به اعتبار دیگر، کمال جنس است. به همین مناسبت، ولایت علوی، که خداوند ما را بر آن مستدام بدارد، کمال دین و اتمام نعمت است؛ چنانکه خداوند فرموده است: «الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی؛ امروز دین شما را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم». حضرت امام باقر، علیه السلام، نیز در ضمن روایتی طولانی در کافی فرموده‌اند:
«ثم نزلت الولایة وانّما اتاه ذلک فی یوم الجمعة بعرفة. فانزل الله تعالی: الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی. وکان کمال الدین بولایة
کتابشرح دعای سحر (ترجمه فارسی)صفحه 65 علی بن ابی‌طالب، علیه السلام؛ سپس، ولایت نازل شد و این امر در روز جمعه در صحرای عرفات روی داد و خداوند این آیه را نازل فرمود: امروز دینتان را کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام ساختم. و کمال دین به ولایت حضرت علی، علیه السلام، بود».
پس، همه عبادات بلکه عقاید و ملکات به منزله هیولاست و ولایت صورت آن. یا آن‌ها به منزله ظاهر و ولایت در حکم باطن است. به همین دلیل، هر که بمیرد و امام نداشته باشد به مرگ جاهلیت و مرگ کفر و نفاق و ضلالت مرده است؛ چنانچه در روایتی از کافی آمده است؛ چرا که ماده و هیولا جز با داشتن صورت و فعلیت وجود نمی‌یابند و اصولاً در نشئه آخرت وجودی ندارند، چون آخرت سرای حیات و زندگی است و جای برداشت است و دنیا کشتزار آخرت است.
اکنون، خوب است بدانی که اسماء و صفات الهی همگی کامل بلکه خود کمال‌اند، زیرا در آن مقام نقصی وجود ندارد تا بر طرف شود. از طرفی، هر کمالی ظهور کمال اسماء الهی و از تجلّیات آن‌هاست. کامل‌ترین اسم‌ها نیز اسمی است که دارای جمیع کمالات باشد و مظهر آن انسان کامل است که در بردارنده جمیع اسماء و صفات الهی و مظهر جمیع تجلّیّات حق است. پس، در میان اسماء الهی اسم الله و در میان مظاهر اسماء انسان کامل و در میان شریعت‌ها شریعت این انسان کامل از همه کامل‌تر است. کمال شریعت او نیز به ولایت است و نسبت شریعت او به سایر شریعت‌ها همانند نسبت خود او به صاحبان شریعت‌ها، و مانند نسبت اسم جامع به سایر اسماء است. پس، شریعت انسان کامل تحت حکومت اسم الله ـ که حکومتش ابدی و ازلی است ـ قرار دارد و سایر شرایع نیز مظاهر و نمودهای شریعت
کتابشرح دعای سحر (ترجمه فارسی)صفحه 66 او هستند و شریعت او کمال شرایع دیگر است. به همین دلیل است که او، صلی الله علیه وآله، پیامبر بود در حالی که آدم هنوز در میان آب و گل بود و [حق این است که] اصلاً آب و گِلی وجود نداشت. و او همراه آدم و نوح و دیگر انبیاء الهی، علیهم السلام، بود.
از نوشته حکیم محقق سبزواری در شرح اسماء چنین بر می‌آید که کمال قدر جامع بین جمال و جلال است. این نکته گرچه با آنچه پیش از این گفتیم (که در هر صفتِ جمالی جلال و در هر صفت جلالی جمال پنهان است) سازگار است، اما اسم تابع آن صفتی است که ظهور دارد و چون کمال از صفات جمال است که جلال در آن نهفته است، لذا کمال صورت تمامیّت شیء است. این تمامیت خود از صفات ثبوتیه است، اگرچه صفتی سلبی ملازم آن است.
کتابشرح دعای سحر (ترجمه فارسی)صفحه 67
کتابشرح دعای سحر (ترجمه فارسی)صفحه 68