الشرط الثالث : اعتبار القدرة علی التسلیم فی العوضین
اعتبار العلم بالقدرة علی التسلّم لو کان المستند حدیث الغرر
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279-1368

محل نشر : تهران

زبان اثر : عربی

اعتبار العلم بالقدرة علی التسلّم لو کان المستند حدیث الغرر

‏ ‏

‏ثمّ لو جعل ا لمستند فیـه حدیث ا لغرر ، یکون ا لاعتبار با لعلم با لقدرة علی‏‎ ‎

‏ا لتسلّم ، أو بحصول ا لعوض عنده حال وجوب ا لتسلیم ، فلو قطع بکونـه فی یده‏‎ ‎‏حا لـه ، لا غرر فیـه وإن لم یکن حاصلاً .‏

‏وإن شکّ فی ذلک ، یکون غرراً وإن کان حاصلاً ، إن لم یعلم بقدرتـه علی‏‎ ‎‏ا لتسلّم .‏

‏ولو کان وجوب ا لتسلیم متأخّراً لاشتراط ا لتأخیر ، یکون ا لمعتبر ا لعلم بذلک‏‎ ‎‏حال وجوبـه .‏

‏وأ مّا اشتراء من ینعتق علی ا لمشتری ، ففیـه کلام ، وهو أ نّـه إمّا یعتقد بأ نّـه‏‎ ‎‏ینعتق علیـه ، أو یعتقد عدمـه ، أو یشکّ فیـه .‏

‏فإن شکّ فیـه فتارة : یقدّم علی ا لاشتراء ؛ برجاء عدم کونـه ممّن ینعتق‏‎ ‎‏علیـه .‏

‏واُخریٰ : برجاء کونـه کذلک .‏

‏فعلی ا لأوّل من شقّی ا لأخیر ، تکون ا لمعاملـة غرریّـة ؛ لکون ا لقدرة علی‏‎ ‎‏ا لتسلیم مجهولـة ، ومجرّد کون عدم ا لقدرة بحکم ا لشرع ، لایخرج ا لمعاملـة عن‏‎ ‎‏ا لغرر ، سواء کان بمعنی ا لجهل ، أم بمعنی ا لخطر .‏

‏وکذا ا لحال لو أقدم برجاء کونـه ممّن ینعتق ؛ فإنّ ا لغرر ـ بمعنی ا لجهل ـ‏‎ ‎‏حاصل ، وکذا بمعنی ا لخطر ؛ لأنّ ا لإقدام علی الاشتراء ا لخطریّ لایخرجـه عنـه ،‏‎ ‎‏فهو خطریّ بحسب طبعـه وإن أقدم علیـه ا لمشتری ، وا لشرط ا لشرعیّ لایسقط‏‎ ‎‏بالإقدام ، وإلاّ فلابدّ من ا لالتزام بصحّـة ا لبیع ا لغرریّ مع إقدام ا لمتبایعین علیـه ،‏‎ ‎‏کبیع ا لمجهول ذاتاً أو وصفاً ، وهو کما تریٰ .‏

ومنـه یظهر ا لحال‏ فی صورة ا لعلم بالانعتاق ؛ فإنّ ا لاشتراء بحسب ذاتـه‏‎ ‎‏خطریّ ، للعلم بعدم ا لقدرة علی ا لتسلّم ، وعدم حصولـه عنده ، وکون ا لمشتری‏‎ ‎‏مقدماً علی ا لبیع ، أو کون حکم ا لشرع مانعاً عنـه ، لایوجب رفع ا لخطر .‏


‏بل ا لإقدام علیٰ أمر خطریّ بحسب ا لمعاملـة ـ وإن کان أمراً مرغوباً فیـه ـ‏‎ ‎‏لأغراض خارجـة عنها ، فا لصحّـة فیـه للنصّ ، وإن کانت علیٰ خلاف ا لقاعدة‏‎ ‎‏حتّیٰ مع ا لغضّ عن ا لغرر ، ولاسیّما مع حصول ا لانعتاق بمجرّد إیقاع ا لبیع ، من غیر‏‎ ‎‏دخولـه فی ملک ا لمشتری حتّیٰ آناًما .‏

‎ ‎