دکتر اعوانی
البته نهضت عاشورا مثل خورشید درخشان است و نیاز به توصیف ندارد و به نظر بنده یکی از عظیمترین و عجیب رین حوادثی است که روی کرۀ زمین اتفاق افتاده است و در واقع موجب اعتلا و بقای اسلام گردیده است. هر چند کسانی که در این واقعه شرکت داشته اند، از نظر ظاهر عدّۀ اندکی بودند، اما اگر به این واقعه، نه از بعد صورت و با چشم ظاهر، آن طور که مخالفان به آن نگریسته اند، بلکه به حقیقت و معنا و با چشم باطن نگاه کنیم، آن را عظیمترین واقعه ای می یابیم که در تاریخ بشر و تاریخ ادیان رخ داده است. شما مشابه این واقعه را در ادیان دیگر سراغ ندارید؛ مثلاً در مسیحیت یا در دین یهود و در ادیان الهی دیگری که ما می شناسیم.
چرا می گویم حادثه عاشورا بزرگترین واقعه تاریخ بوده است؟ دلیلش روشن است؛ امام حسین نوادۀ رسول و اهل بیت او و امام و مورد سفارش قرآن است: قل لا اسئلکم علیه اجراً الا المودة فی القربی؛حضرت رسول در ازای رسالت خویش تنها یک اجر از تمام امت خواسته و آن «مودة فی القربی» است. حال ممکن است این مودة فی القربی یک امر عام باشد و مسلماً معنای خاصی نیز دارد که مناسب با مورد آیه است؛ یعنی من از شما هیچ اجری نمی خواهم جز مودة فی القربی، که الف و لام القربی، الف و لام عهد است؛ یعنی نزدیکان من، و این مودة قربی برای ماست، برای کمال و اعتلای امّت است، نه برای حضرت رسول. این را پیامبر از ما خواسته است.
انحراف در نظام سیاسی و رهبری جامعه اسلامی پس از رحلت پیامبر(ص)
حال ببینم در فاصلۀ رحلت حضرت رسول و واقعۀ کربلا چه حوادثی اتفاق افتاده
مجموعه مصاحبه های کنگره بین المللی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشورااندیشه عاشورا (مجموعه مصاحبه ها) ـ دفتر 2صفحه 24 است. اگر به نظر دقیق بنگریم می بینیم جریانهای انحرافی بسیاری در این فاصله رخ داده تا آنجا که شریرترین و پستترین فرد، یعنی یزید به جای حضرت رسول نشسته است. درد حضرت امام حسین هم همین بوده است که می دیده در حدود پنجاه سال بعد از رحلت حضرت رسول یک انسان فاجر، فاسق، بی دین مثل یزید امیرالمومنین شده است و تقریباً تمام برنامۀ اسلام وارونه شده است.
جایگاه و نقش بنیادین «حکومت» در اسلام
مسئله حکومت در اسلام یک مسئلۀ اساسی است. اسلام بر تمام فضایل تاکید می کند؛ فضایل فردی و فضایل جمعی. نه تنها در قرآن، در حکمت هم این گونه بوده است. حکمای یونان تنها بر فضایل فردی تاکید نمی کردند، به فضایل جمعی و حکومتی هم توجه فراوان داشتند؛ یعنی فضایل فردی وقتی می تواند تحقق پیدا کند که یک حکومت عادل و الهی بر سر کار باشد و کسی که زمامدار است با تقوا و با فضیلت باشد.
حال اگر ما زمان کوتاه بین رحلت حضرت رسول و حکومت یزید را در نظر بگیریم می بینیم که چه حوادثی روی داده است و چه کسانی بوده اند که زمینه این رویداد را فراهم کرده اند.
نهضت عاشورا حرکتی طبیعی و مورد انتظار از امام معصوم(ع) در شرایط آن عصر
بنابراین، در این شرایط قیام حضرت امام حسین(ع) یک حرکت طبیعی بوده و به عنوان یک امام وظیفۀ او بوده است؛ امامی که جانشین راستین حضرت رسول و حضرت علی و حضرت امام حسن است؛ یعنی این حرکت کاری است که باید انجام می شد و اگر غیر از این بود، جای تعجّب داشت. طبیعی است که حضرت امام حسین دست به چنین کاری بزند. او نمی تواند تحمّل کند که فردی فاسق و فاجر، ادعای جانشینی حضرت رسول کرده و خود را خلیفۀ مسلمانان و امیر مومنان معرفی کند.
مجموعه مصاحبه های کنگره بین المللی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشورااندیشه عاشورا (مجموعه مصاحبه ها) ـ دفتر 2صفحه 25