آیا علما از منصب حکومت معزولند؟

‏‏آیا علما از منصب حکومت معزولند؟‏

‏‏اکنون باید دید اینکه امام (ع) در زمان حیات خود ـ طبق این روایت ـ منصب قضاوت‏‎ ‎‏را برای فقها قرار داده، و بنا به روایت «عمر بن حنظله» هر دو مقام ریاست و قضاوت را به‏‎ ‎‏آنان واگذار کرده است، آیا وقتی که امام از دنیا رحلت فرمودند، فقها خود به خود از این‏‎ ‎‏مقام برکنار می شوند؟ تمام قضات و امرایی که ائمه(ع) قرار داده بودند با رفتن خودشان از‏‎ ‎‏منصب ریاست و قضاوت معزول می گردند یا نه؟‏

‏‏     با قطع نظر از این معنا که وضـع ولایت امام(ع) بـا دیگـران فـرق دارد و بنابـر‏‎ ‎‏مـذهب شیعه تمام دستورات و اوامر ائمه(ع) در زمان حیات و مماتشان لازم الاتباع‏‎ ‎‏است، بـاید دید وضع مناصب و مقاماتی که در دنیا برای اشخـاص تعییـن می شود چگـونه‏‎ ‎‏است؟‏

‏‏     در رژیمهای دنیا، چه سلطنتی و چه جمهوری یا هر شکل دیگر، اگر رئیس جمهور یا‏‎ ‎‏سلطان وقت از دنیا رفت، یا اوضاع دگرگون شد و رژیم تغییر کرد، مقامات و منصبهای‏‎ ‎‏نظامی به هم نمی خورد. مثلاً درجۀ یک سپهبد خود به خود از او گرفته نمی شود؛ سفیر از‏‎ ‎‏سفارت عزل نمی گردد؛ وزیر مالیه، استاندار، فرماندار، و بخشدار از مقام خود برکنار‏‎ ‎‏نمی شوند. البته رژیم جدید و دولت بعدی می تواند آنان را از مقامشان برکنار و عزل نماید؛‏‎ ‎‏ولی این مناصب خود به خود سلب نمی گردد. بعضی امور است که خود به خود از بین‏‎ ‎
‏‎

‎‏می رود. مثل اجازۀ حسبیه‏‎[1]‎‏، یا وکالتی که فقیه به کسی می دهد که در فلان شهر اموری را‏‎ ‎‏انجام دهد. اگر فقیه فوت شود، این امر هم زایل می شود؛ اما اگر فقیه فرض بفرمایید قیّم‏‎ ‎‏برای صغیری یا متولی برای موقوفه ای تعیین کرد، با فوت او این مناصب از بین نرفته به حال‏‎ ‎‏خود باقی است.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎