وجود منبسط اطلاقی و معلولیت آن

‏‏وجود منبسط اطلاقی و معلولیت آن‏

‏‏وجود منبسط اطلاقی، کمال البسط بوده و هیچ حیثیتی ورای حیثیت معلولی در او‏‎ ‎‏نبوده و به تمام ذات، ربط صرف و تعلق محض و معلولیت صرف برای علتی است که‏‎ ‎‏به تمام ذات واجد حیثیت علیت است.‏

‏‏خلاصه: وجود منبسط به صراح ذات، حیثیت ربطی به چیزی دارد که به صراح‏‎ ‎‏ذات، تمام علیت و اقتضاست. و این وجود فیض مقدس اطلاقی که معلول ذات به‏‎ ‎‏تمام حیثیت است، علم حضرت باری است و این طور نیست که به واسطۀ علمی‏‎ ‎‏معلوم او باشد، به این معنی که علمی و معلومی باشد و آن علم واسطۀ در معلومیت‏‎ ‎‏باشد؛ زیرا ملاک علم، حضور است و معلولِ به تمام حیثیت، دارای اشد مراتب حضور‏‎ ‎‏در محضر علتِ به تمام حیثیت است و هیچ حدی و ماهیتی از ناحیۀ علت نیست، بلکه‏
‏‎

‎‏صرف انبساط وجودیۀ فیضیۀ مقدسۀ اطلاقی، نوری بسیط وحید است که به صرافت‏‎ ‎‏ذات، حیثیت معلولیت دارد ‏‏«‏‏مَا أصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّٰهِ‏‏»‏‎[1]‎‏ و معلول به تمام وجود‏‎ ‎‏مرتبط بوده و علت به تمام وجود مربوطٌ الیه می باشد و هیچ حدی از ناحیۀ او نیست‏‎ ‎‏«‏‏وَ مَا أصَابَکَ مِنْ سَیِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِکَ‏‏»‏‏.‏‎[2]‎

‏‏بالجمله: حق صرف الوجود ـ که کله الظهور و کله النور ‏‏«‏‏اَللّٰهُ نُورُ السَّمـٰوَاتِ وَ‏‎ ‎‏الْأرْضِ‏‏»‏‎[3]‎‏ ـ یک تجلی فعلی نوری منبسط اطلاقی داشته و این وجود منبسط سعی‏‎ ‎‏معلولی و ربطی که دارای اشد مراتب حضور بوده، معلوم او بوده و علم تفصیلی او‏‎ ‎‏می باشد «لایشذّ عن هذا الوجود المنبسط المقدس الاطلاقی شی ء».‏

‏‏اکنون درصدد هستیم که ماهیات و حدود را الغا نموده و این مطلب را توضیح‏‎ ‎‏دهیم که چرا معلول به صراح ذات، وجود فیض مقدس اطلاقی بوده و معلول به تمام‏‎ ‎‏ذات حیثیت معلولی داشته، بدون اینکه حیثیت دیگری ورای حیثیت معلولی و وجود‏‎ ‎‏انبساطی داشته باشد.‏

‏‏شما اگر در اتاقی نشسته باشید که نور از روزنه های پنجره ها به داخل اتاق تابیده‏‎ ‎‏باشد، انوار محدوده و مقیده به حدودات مخصوصه و تحدیدات روزنه ها می بینید و‏‎ ‎‏حال آنکه آنچه از آفتاب صادر شده یک نور بسیط اطلاقی منبسط احاطی است که هیچ‏‎ ‎‏حدی نداشته و در کمال بساطت و اطلاق و صرافت صادر گردیده و این تحدیدات هیچ‏‎ ‎‏ربطی به مبدأ و «ما قام به النور» نداشته، بلکه از لوازم تنزل به حدودات این امکنه است.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎