تحقق مخصوص وجود است
اگر ترقی کرده و حقیقت را تحت نظر بیاوریم، طبق اصول و مقدماتی که طی شد می گوییم: در عالم غیر حقیقت وجود، متحققی نیست و ماهیات غیر از اعدام چیزی نیستند و حضرت حق صرف الوجود بوده و این معالیل اظلال آن جمال و نمونۀ آن کمال و از شؤون او می باشند و علم به ذات، علم به تمام اشیاء است؛ چون وجودی که صرف الوجود دارای حقیقت کمالیۀ او نباشد، نیست و حق به تمام ذات صرف الوجود بوده و عالِم به حقیقت وجود می باشد و در عالَم غیر وجود چیزی نیست. بنابراین: لا یشذّ عنه شی ء، و سراسر مرتبۀ ذات کشف تفصیلی است و اگر فرض کنیم چیزی از حیطۀ علم او خارج است، او از حقیقت وجود نبوده و چیزی که در عالم از حقیقت وجود نباشد، یا از ماهیات است یا از اعدام، و چنانکه گفتیم ماهیات تحققی نداشته و حال اعدام نیز معلوم می باشد.
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 2)صفحه 224