کتاب نکاح
اولیای عقد
حکم ازدواج صغیر و محرم شدنش در صورت فقدان ولی
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1392

زبان اثر : فارسی

حکم ازدواج صغیر و محرم شدنش در صورت فقدان ولی

حکم ازدواج صغیر و محرم شدنش در صورت فقدان ولی

[سؤال 10278]‏ ‏ ‏ 5741‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 10 / 1358‏

‏حضرت امام خمینی دام ظله، سؤال ذیل را یکی از خواهران مسلمان نموده است و‏‎ ‎‏چون جواب روشنی نداشتیم از محضر امام تقاضای جواب داریم. ‏

‏به تشخیص دکتر، خانمی از بچه دار شدن محروم است و با توافقی که این خانم با‏‎ ‎‏همسر خود نموده، کودک پسری را از پرورشگاه می آورند و به تمام اقوام و آشنایان‏‎ ‎‏می گویند که مرد (همسر این خانم) زنی را برای بچه دار شدن صیغه نموده و بعد از‏‎ ‎‏این که زنِ صیغه شده بچه دار شد، مرد صیغه را فسخ و بچه خود را برای پرورش به‏‎ ‎‏خانه خود آورده و تمام این موضوع را زن و شوهر به خاطر کتمان گفتند.‏

‏حال ده سال از این واقعه گذشته است و چون مرد پایه و اصول مذهبی ندارد،‏‎ ‎‏برایش مهم نیست، اما همسر ایشان ناراحت است. زیرا تمام اقوام خانم و همسرشان‏‎ ‎‏به چشم فرزندی به این کودک نظر داشته و از لحاظ حجاب در حد مقرر شرع مراعات‏‎ ‎‏می کنند. دیگر این که خود خانم هم مجبور است مانند مادر رفتار داشته باشد و از‏‎ ‎‏لحاظ حجاب هم باید چنین رفتار کند. روزی هم که این بچه را از پرورشگاه آوردند،‏‎ ‎‏زن و شوهر پیمان بسته اند که این قضیه را تا آخر عمر به کسی نگویند. حال این خانم‏‎ ‎‏در ناراحتی وجدانی است و این بچه هم به اندازه ای حساس است که پذیرش گفتن‏‎ ‎‏حقیقت را ندارد. دیگر این که خانم به عنوان فرد مسلمان مسئول می باشد، زیرا تنها‏‎ ‎‏خودش نیست، بلکه اقوام هم، مانند فرزند با این بچه رفتار می کنند به خصوص از‏‎ ‎‏لحاظ امور اسلامی و حجاب.‏

‏این خانم دست یاری به سوی این هفته نامه دراز نموده است از این رو به حکم‏‎ ‎‏وظیفه اسلامی و انسانی خود در تهران با فقها در میان گذاشته ایم، اما جواب ها مغایر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 77

‏است و نمی توان نتیجه ای گرفت.‏

‏ناگفته نماند که خانم مادری دارند 80 ساله که همسرش فوت نموده و تمامی فقها‏‎ ‎‏راه را در این می دانند که مادر خانم را به صیغه این پسر ده ساله درآورند. تا این جا‏‎ ‎‏نظرها یکی بوده، اما در مورد نحوۀ صیغه نظرها مختلف است. گروهی می گویند: «باید‏‎ ‎‏هم مادر بداند و هم کودک تا صیغه انجام گردد» و بر طبق گفتار خانم امکان گفتن‏‎ ‎‏نیست. گروهی دیگر می گویند: «می توان وکالتی از بچه گرفت، ولی مادر خانم باید‏‎ ‎‏بداند تا صیغه انجام گیرد». نظر سوم آن است که باید عمل آمیزش (زناشویی) هم انجام‏‎ ‎‏گیرد که محال است. چون جواب این امر با شرایط فوق مشکل و خارج از امکان در‏‎ ‎‏تهران بود. از آن حضرت مسئلت داریم که بدین مهم پاسخ گویند.‏

‏طول عمر و سلامتی شما را از خداوند منان خواستارم‏

بسمه تعالی، صیغه کردن برای پسر ده ساله که پدر و جد پدری او معلوم نیست، باطل است و از نظر شرع حکم اولاد ندارد و تا به حد بلوغ نرسیده از جهت حجاب تکلیفی نمی آورد.

[سؤال 10279]‏ ‏ ‏ 5742‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏مستدعی است به سؤال زیر پاسخ دهید:‏

‏کسانی که بچه ای را به عنوان فرزند قبول می کنند، راه های محرم شدن به چند‏‎ ‎‏صورت است؟ اگر مثلاً بین پسر خوانده و مادر خوانده یا بین دختر خوانده و پدر‏‎ ‎‏خوانده، صیغۀ محرمیت جاری شود آیا به نزدیکان درجه اول نیز، چه سببی و چه‏‎ ‎‏نسبی محرم می شوند یا باید بین تک تک آن ها صیغه محرمیت خوانده شود؟‏

‏در ضمن، آیا صیغۀ محرمیت در زمان کودکی قابل اجرا است یا حتماً باید پس‏‎ ‎‏از  بلوغ خوانده شود؟ در خاتمه ذکر نمایید که صیغه محرمیت چگونه باید‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 78

‏خوانده  شود؟ با تشکر از شما‏

بسمه تعالی، صیغه محرمیت صیغه ازدواج موقت است و مادرخوانده اگر شوهر دارد نمی تواند با آن پسر صیغه مذکور را بخواند و در هر صورت، تا پسر و دختر ذکر شده بالغ و رشید نشده اند، بدون اذن ولی شرعی آن ها عقد صحیح نیست.

[سؤال 10280]‏ ‏ ‏ 5743‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 9 / 1361‏

‏دفتر محترم امام امت‏

‏این جانب کارمند بهداری مشهد می باشم، خواهشمند است در موارد زیر از لحاظ‏‎ ‎‏شرعی یاری ام دهید.‏

‏چون مدت پنج سال از ازدواجم می گذرد و خداوند متعال نخواسته است بچه ای‏‎ ‎‏به ما ارزانی دارد، علی هذا به اتفاق خانمم تصمیم گرفته ایم از پرورشگاه کودکی را به‏‎ ‎‏فرزندی قبول کنیم. البته چون من مادرم را در کوچکی از دست داده ام و دارای مادر‏‎ ‎‏ناتنی می باشم و برای جلوگیری از این مسأله که در آتیه، موقعی که کودک بزرگ‏‎ ‎‏می شود نمی خواهم از جانب کسی، به خصوص مادر ناتنی ام ـ که حتماً می دانم به او‏‎ ‎‏می فهماند بچۀ اصلی ما نیست ـ ضربه ای ببیند، می خواهیم طوری وانمود کنیم که همه‏‎ ‎‏فکر کنند خانمم حامله شده و بچه، مال خودمان است و همه فکر کنند که معالجه‏‎ ‎‏شده ام. البته ما می خواهیم دو کودک ـ یکی پسر و یکی دختر ـ از پرورشگاه بگیریم.‏‎ ‎‏علی هذا از آن دفتر محترم خواهشمندم مرا راهنمایی کنند که بدون این که کسی متوجه‏‎ ‎‏شود، چطور دختر و پسر را نسبت به خودم و خانمم محرم کنم؛ به طوری که اگر‏‎ ‎‏قرار  است صیغۀ کسی شوند و یا صیغه کنند آن ها، بدون اطلاع آن افراد باشد؟ چون‏‎ ‎‏اگر یک نفر بداند، احتمال این که مابقی افراد نیز بدانند بسیار زیاد است و این ها‏‎ ‎‏همه  بدان خاطر است که خودم در موقعی که فهمیدم مادر اصلی من فوت نموده‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 79

‏(در  سن 5 /1 ـ 2 سالگی) ضربۀ بسیار شدیدی خوردم و متأسفانه چون خدا‏‎ ‎‏نخواسته  من بچه دار شوم، حالا که تصمیم گرفته ایم بچه ای را به فرزندی قبول کنیم،‏‎ ‎‏می خواهیم حداقل گرفتاری ها و ناراحتی هایی را که من تمام عمر گریبان گیرم شده‏‎ ‎‏نداشته باشند.‏

‏با تشکر فراوان و طول عمر برای امام عزیز‏

بسمه تعالی، حکم فرزند شما و خانم را پیدا نمی کنند و تا صغیر هستند، نمی توانید با عقد، نسبت به آنان ایجاد محرمیت نمایید.

[سؤال 10281]‏ ‏ ‏ 5744‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 10 / 1363‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ارواحنا فداه‏

‏محترماً به عرض می رساند: ‏

‏1. بسیاری از خانواده های بی فرزند، دختر یا پسری را به فرزندی می پذیرند. این‏‎ ‎‏خانواده ها برای محرم شدن با این فرزندخواندگان درصدد عقد آن ها برای کسی که‏‎ ‎‏موجب محرمیت شود، برمی آیند؛ آیا مجتهد یا وکیل او می تواند برای عقد این گونه‏‎ ‎‏بچه های بدون ولیّ، اِعمال ولایت نماید؟‏

بسمه تعالی، می توانند این کار را انجام دهند.

‏2. در مواردی که رد مظالم را بدون اجازه پرداخته اند، اجازۀ بعد از پرداخت کافی است یا باید مجدداً با‏‎ ‎‏اجازه پرداخت نمایند؟‏

بسمه تعالی، چنانچه به این قصد پرداخته اند که بعداً اجازه بگیرند، کافی است.

‏3. در رد مظالم اگر پرداخت کننده فقیر باشد، می توان به او اجازه داد که خودش بابت رد مظالم، قبول‏‎ ‎‏نماید و یا باید حتماً دستگردان نمود؟‏

بسمه تعالی، به خود آن شخص نمی توان داد.

‏خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار، خدایا خدایا رزمندگان ما را نصرت و یاری فرما، زیارت‏‎ ‎‏کربلا نصیب ما بگردان‏

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 80