حکم ازدواج صغیر و محرم شدنش در صورت فقدان ولی
[سؤال 10278] 5741
بسمه تعالی 1 / 10 / 1358
حضرت امام خمینی دام ظله، سؤال ذیل را یکی از خواهران مسلمان نموده است و چون جواب روشنی نداشتیم از محضر امام تقاضای جواب داریم.
به تشخیص دکتر، خانمی از بچه دار شدن محروم است و با توافقی که این خانم با همسر خود نموده، کودک پسری را از پرورشگاه می آورند و به تمام اقوام و آشنایان می گویند که مرد (همسر این خانم) زنی را برای بچه دار شدن صیغه نموده و بعد از این که زنِ صیغه شده بچه دار شد، مرد صیغه را فسخ و بچه خود را برای پرورش به خانه خود آورده و تمام این موضوع را زن و شوهر به خاطر کتمان گفتند.
حال ده سال از این واقعه گذشته است و چون مرد پایه و اصول مذهبی ندارد، برایش مهم نیست، اما همسر ایشان ناراحت است. زیرا تمام اقوام خانم و همسرشان به چشم فرزندی به این کودک نظر داشته و از لحاظ حجاب در حد مقرر شرع مراعات می کنند. دیگر این که خود خانم هم مجبور است مانند مادر رفتار داشته باشد و از لحاظ حجاب هم باید چنین رفتار کند. روزی هم که این بچه را از پرورشگاه آوردند، زن و شوهر پیمان بسته اند که این قضیه را تا آخر عمر به کسی نگویند. حال این خانم در ناراحتی وجدانی است و این بچه هم به اندازه ای حساس است که پذیرش گفتن حقیقت را ندارد. دیگر این که خانم به عنوان فرد مسلمان مسئول می باشد، زیرا تنها خودش نیست، بلکه اقوام هم، مانند فرزند با این بچه رفتار می کنند به خصوص از لحاظ امور اسلامی و حجاب.
این خانم دست یاری به سوی این هفته نامه دراز نموده است از این رو به حکم وظیفه اسلامی و انسانی خود در تهران با فقها در میان گذاشته ایم، اما جواب ها مغایر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 77 است و نمی توان نتیجه ای گرفت.
ناگفته نماند که خانم مادری دارند 80 ساله که همسرش فوت نموده و تمامی فقها راه را در این می دانند که مادر خانم را به صیغه این پسر ده ساله درآورند. تا این جا نظرها یکی بوده، اما در مورد نحوۀ صیغه نظرها مختلف است. گروهی می گویند: «باید هم مادر بداند و هم کودک تا صیغه انجام گردد» و بر طبق گفتار خانم امکان گفتن نیست. گروهی دیگر می گویند: «می توان وکالتی از بچه گرفت، ولی مادر خانم باید بداند تا صیغه انجام گیرد». نظر سوم آن است که باید عمل آمیزش (زناشویی) هم انجام گیرد که محال است. چون جواب این امر با شرایط فوق مشکل و خارج از امکان در تهران بود. از آن حضرت مسئلت داریم که بدین مهم پاسخ گویند.
طول عمر و سلامتی شما را از خداوند منان خواستارم
بسمه تعالی، صیغه کردن برای پسر ده ساله که پدر و جد پدری او معلوم نیست، باطل است و از نظر شرع حکم اولاد ندارد و تا به حد بلوغ نرسیده از جهت حجاب تکلیفی نمی آورد.
[سؤال 10279] 5742
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
مستدعی است به سؤال زیر پاسخ دهید:
کسانی که بچه ای را به عنوان فرزند قبول می کنند، راه های محرم شدن به چند صورت است؟ اگر مثلاً بین پسر خوانده و مادر خوانده یا بین دختر خوانده و پدر خوانده، صیغۀ محرمیت جاری شود آیا به نزدیکان درجه اول نیز، چه سببی و چه نسبی محرم می شوند یا باید بین تک تک آن ها صیغه محرمیت خوانده شود؟
در ضمن، آیا صیغۀ محرمیت در زمان کودکی قابل اجرا است یا حتماً باید پس از بلوغ خوانده شود؟ در خاتمه ذکر نمایید که صیغه محرمیت چگونه باید
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 78 خوانده شود؟ با تشکر از شما
بسمه تعالی، صیغه محرمیت صیغه ازدواج موقت است و مادرخوانده اگر شوهر دارد نمی تواند با آن پسر صیغه مذکور را بخواند و در هر صورت، تا پسر و دختر ذکر شده بالغ و رشید نشده اند، بدون اذن ولی شرعی آن ها عقد صحیح نیست.
[سؤال 10280] 5743
بسمه تعالی 16 / 9 / 1361
دفتر محترم امام امت
این جانب کارمند بهداری مشهد می باشم، خواهشمند است در موارد زیر از لحاظ شرعی یاری ام دهید.
چون مدت پنج سال از ازدواجم می گذرد و خداوند متعال نخواسته است بچه ای به ما ارزانی دارد، علی هذا به اتفاق خانمم تصمیم گرفته ایم از پرورشگاه کودکی را به فرزندی قبول کنیم. البته چون من مادرم را در کوچکی از دست داده ام و دارای مادر ناتنی می باشم و برای جلوگیری از این مسأله که در آتیه، موقعی که کودک بزرگ می شود نمی خواهم از جانب کسی، به خصوص مادر ناتنی ام ـ که حتماً می دانم به او می فهماند بچۀ اصلی ما نیست ـ ضربه ای ببیند، می خواهیم طوری وانمود کنیم که همه فکر کنند خانمم حامله شده و بچه، مال خودمان است و همه فکر کنند که معالجه شده ام. البته ما می خواهیم دو کودک ـ یکی پسر و یکی دختر ـ از پرورشگاه بگیریم. علی هذا از آن دفتر محترم خواهشمندم مرا راهنمایی کنند که بدون این که کسی متوجه شود، چطور دختر و پسر را نسبت به خودم و خانمم محرم کنم؛ به طوری که اگر قرار است صیغۀ کسی شوند و یا صیغه کنند آن ها، بدون اطلاع آن افراد باشد؟ چون اگر یک نفر بداند، احتمال این که مابقی افراد نیز بدانند بسیار زیاد است و این ها همه بدان خاطر است که خودم در موقعی که فهمیدم مادر اصلی من فوت نموده
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 79 (در سن 5 /1 ـ 2 سالگی) ضربۀ بسیار شدیدی خوردم و متأسفانه چون خدا نخواسته من بچه دار شوم، حالا که تصمیم گرفته ایم بچه ای را به فرزندی قبول کنیم، می خواهیم حداقل گرفتاری ها و ناراحتی هایی را که من تمام عمر گریبان گیرم شده نداشته باشند.
با تشکر فراوان و طول عمر برای امام عزیز
بسمه تعالی، حکم فرزند شما و خانم را پیدا نمی کنند و تا صغیر هستند، نمی توانید با عقد، نسبت به آنان ایجاد محرمیت نمایید.
[سؤال 10281] 5744
بسمه تعالی 19 / 10 / 1363
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، آیت الله العظمی امام خمینی، ارواحنا فداه
محترماً به عرض می رساند:
1. بسیاری از خانواده های بی فرزند، دختر یا پسری را به فرزندی می پذیرند. این خانواده ها برای محرم شدن با این فرزندخواندگان درصدد عقد آن ها برای کسی که موجب محرمیت شود، برمی آیند؛ آیا مجتهد یا وکیل او می تواند برای عقد این گونه بچه های بدون ولیّ، اِعمال ولایت نماید؟
بسمه تعالی، می توانند این کار را انجام دهند.
2. در مواردی که رد مظالم را بدون اجازه پرداخته اند، اجازۀ بعد از پرداخت کافی است یا باید مجدداً با اجازه پرداخت نمایند؟
بسمه تعالی، چنانچه به این قصد پرداخته اند که بعداً اجازه بگیرند، کافی است.
3. در رد مظالم اگر پرداخت کننده فقیر باشد، می توان به او اجازه داد که خودش بابت رد مظالم، قبول نماید و یا باید حتماً دستگردان نمود؟
بسمه تعالی، به خود آن شخص نمی توان داد.
خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار، خدایا خدایا رزمندگان ما را نصرت و یاری فرما، زیارت کربلا نصیب ما بگردان
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 80