حبس مولی امتناع کننده از رجوع یا طلاق

حبس مولی امتناع کننده از رجوع یا طلاق از دیدگاه امام خمینی (س)

۱ - معنای ایلاء

امام خمینی (س) در تحریرالوسیله می نویسد: و هو الحلف علی ترک وطء الزوجة الدائمة المدخول بها أبداً، أو مدّة تزید علی أربعة أشهر؛ للإضرار بها، فلا یتحقّق بغیر القیود المذکورة و إن انعقد الیمین مع فقدها، و یترتّب علیه آثاره إذا اجتمع شروطه. (۱)

یعنی «ایلاء» قسم بر ترک وطی زوجه دائمی است که به او دخول شده است، به طور ابدی یا در مدت بیشتر از چهار ماه برای وارد کردن ضرر به زوجه. پس به غیر قیودی که ذکر شدند، تحقق پیدا نمی کند؛ اگرچه قسم با فقدان آن ها منعقد می شود و بر آن آثار قسم درصورتی که شرایط قسم جمع باشد، مترتب می شود.

۲- تفاوت ایلاء با قسم های دیگر

حنث (شکستن ) قسمی که به آن ایلاء گفته می شود برای زوج جایز است، بلکه بعد از انقضای مدت و مطالبه زن و امر تخییری حاکم، حنث واجب می شود. و با همین خصوصیت (که حنث قسم واجب است)، این قسم از سایر قسم ها امتیاز پیدا می کند، همچنین از غیر آن امتیاز پیدا می کند به اینکه در غیر آن معتبر است که متعلقش مباح باشد- که دو طرفش مساوی باشند- یا متعلق آن ازنظر دینی یا دنیایی راجح باشد ولی در این قسم معتبر نیست. (۲)

۳- حکم ایلاء

بعد از تحقق ایلاء دو راه پیش روی زوج قرار دارد.

۳.۱- رجوع به زن

گرچه ایلاء نوعی قسم است لیکن رجوع به زن با حنث (شکستن) این قسم برای مولی جایز بلکه بعد از حکم تخییری حاکم واجب است و این یکی از دو راهی است که از نظر شرعی پیش روی مولی قرار دارد.

در تحریرالوسیله دراین باره آمده است: «هر وقت که شوهر بعد از ایلاء، زن را وطی کند کفّاره بر او لازم می شود؛ چه در مدت تربص باشد یا بعد از آن یا قبل از آن؛ زیرا او درهرحال حنث قسم نموده اگرچه این حنث برایش جایز بوده است، بلکه بعد از انقضای مدت و مطالبه زن و امر تخییری حاکم، حنث واجب می شود. (۳)

۳.۲- طلاق دادن زوجه

طلاق دادن زوجه ای که او ایلاء کرده است یکی از دو راهی است که پیش روی مولی قرار دارد.

در تحریرالوسیله آمده است: «حکم ایلاء با طلاق بائن از بین می رود، اگرچه در عده او را عقد نماید به خلاف طلاق رجعی (فقه)|رجعی؛ زیرا اگرچه به وسیله آن از حق زن خارج می شود پس زن حق مطالبه و بردن مرافعه نزد حاکم را ندارد، لیکن حکم ایلاء برطرف نمی شود مگر اینکه عده (فقه)|عده اش منقضی شده باشد. پس اگر در عده به زن رجوع کند به حکم اول برمی گردد، پس زوجه می تواند حقش را مطالبه کند و نزد حاکم مرافعه نماید.» (۴)

۳. ۳ - فقهای معاصر

امام خمینی (س): اگر ایلاء با شرایطش تمام شود، پس اگر زوجه با وجود خودداری شوهر از نزدیکی با او صبر کند کلامی نیست، وگرنه زن حق دارد که مرافعه را نزد حاکم ببرد و حاکم زوج را احضار کند و چهار ماه مهلت بدهد پس اگر در این مدت رجوع کرد و با او نزدیکی نمود که همان است وگرنه او را بر یکی از دو امر مجبور می کند؛ یا رجوع یا طلاق، پس اگر یکی از آن دو را انجام دهد که همان وگرنه او را حبس می کند و در مأکل و مشرب بر او تنگ می گیرد تا یکی از آن دو را اختیار نماید، ولی او را بر یکی از آن دو به طور معین مجبور نمی کند. (۵)

اقوی این است که چهار ماهی که مهلت داده می شود سپس بعد از آن مجبور بر یکی از دو امر می گردد از وقت بردن مرافعه نزد حاکم است. (۶)

(۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۸۴، کتاب الایلاء. الحلف

(۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۸۵، کتاب الایلاء، مسألة ۵. و بهذا یمتاز

(۳) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۸۵، کتاب الایلاء، مسألة ۵. متی

(۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۸۵، کتاب الایلاء، مسألة ۴. یزول

(۵) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۸۴، کتاب الایلاء، مسألة ۲. الایلاء

(۶) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۸۵، کتاب الایلاء، مسألة ۳. حین الرفع

. انتهای پیام /*