بنده در زمینه امام و نسل جوان، چند نکته ای را به عرض خواهران و برادران می رسانم. اول باید دید شخصیت امام چه ویژگی هایی داشت که جوانان را به سوی معظم له جلب می نمود؛ آنچه مسلم است شخصیت امام برای همه گروه ها و افراد در سنین مختلف پرجذبه و جلب کننده بود. اما خصوصیاتی که گروه جوان را به سوی امام سوق می داد به نظر بنده عبارتند از:

1 - مرجعیت امام یا مقام شامخ دینی امام: در نظام اسلامی، مرجع دینی جانشین پیامبر و امام محسوب می شود و از احترام خاصی در میان مردم برخوردار است. در قرن 14 هجری، جنبش هایی مانند لغو امتیاز توتون و تنباکو، مشروطیت، استیفای حقوق ملت ایران در نفت و بالاخره نهضت اسلامی اخیر، همه به وسیله مراجع دینی آغاز و یا حمایت شد و همین امر، قشرهای مختلف و از جمله جوانان را بر ضد دستگاه های حاکمه و استعمارگران خارجی تحریک نمود.

2 - روح انقلابی امام از آغاز شروع حرکت، قشر جوانان را به خود جلب نمود. امام، چنان که خواهیم دید، وضع موجود را غیر قابل دوام تلقی کرد و به تغییرات جزیی  بسنده نکرد؛ هدف او ایجاد دگرگونی در همه شئون زندگی مسلمانان، به ویژه امت مسلمان ایران بود؛ از دشمن نهراسید و رسالت عظیم خود را که همان احیای اسلام به نحوی شایسته انجام داد.

3 - شجاعت امام: امام زمانی که نظام حاکم در ایران از حمایت کامل غرب - بالاخص آمریکا -  برخوردار بود و در شرایط سختی نهضت را آغاز کرد. او از قدرت شاه و اربابان او نهراسید؛ امام از توقیف، تبعید، زندان و شهادت در راه احیای اسلام هراسی نداشت و با نهایت قدرت، برای نجات امت مسلمان پیش رفت.

باید توجه داشت که ایمان او به خدا، اخلاص او در قیام و آمادگی او برای شهادت، شجاعت امام را تضمین می کرد.

داستان حرکت امام از پاریس، نگرانی مردم از این که امکان دارد شاه به دستور امریکا هواپیمای امام را در هوا منفجر کند، و اقدامات ارتش تا بن دندان مسلح شاه،  مانع از حرکت امام نشد.

معمولاً، رهبران انقلابی فعالیت های مردم را از خارج رهبری می کنند و غالباً  تا آغاز پیروزی خود را به خطر نمی اندازند. اما امام، علی رغم همه شرایط نامساعد با شجاعت کامل خود را به مردم رسانید و از نزدیک مبارزات مردم را علیه شاه هدایت کرد.

4 -  روح حق طلبی امام، او را دقیقه ای از حرکت بازنداشت. امام راه خود را از روی بصیرت تشخیص داده بود و حق طلبی امام او را تا مرحله پیروزی و بعد از پیروزی آرام نگذاشت.

5 - قاطعیت امام از دیگر ویژگی هایی بود که همه قشرها، به ویژه جوانان را به سوی او جلب می نمود: اما در این نهضت از ابتدا تا پیروزی و بعد از پیروزی، لحظه ای تردید، سازش،  تزلزل و تغییر رأی نشان نداد.

6 - از همان آغاز، حمله خود را به شاه و اربابان او امریکا،  انگلیس و اسراییل آغاز کرد: امام دوره رضاخان را از نزدیک مشاهده کرده بود و اقدامات رضاخان در ریشه کن کردن روحانیت، دادن منابع ثروت به استعمار انگلیس و اشاعه فرهنگ غرب در ایران را فراموش نکرده بود.

هم چنین، او محمدرضا را خوب می شناخت. امام می دانست تثبیت سلطنت محمدرضا با صوابدید انگلستان و سایر قدرت های استعماری بوده است.

اقدامات رضاخان و پسرش محمدرضا این پدر و پسر را در جامعه ایران منفور ساخته بود. حمله امام به شاه، همه گروه ها، به ویژه جوانان را به طرف امام جلب کرد.

حمله به انگلیس و آمریکا

روی کار آوردن رضاخان و غارت نفت ایران و همکاری آمریکا با انگلیس در سرکوبی نهضت ملی ایران و انجام کودتای مرداد 1332 برای تسلط بر منافع طبیعی ایران و دخالت مستقیم در امور سیاسی و اقتصادی و مدیریت ایران، آمریکا و انگلیس را به صورت دشمن ملت ایران در آورده بود.

حمله امام به آمریکا و محکوم نمودن اقدامات دولت آمریکا و رؤسای جمهوری این کشور در ایران جوانان انقلابی را به سوی امام جلب نمود.

مخالفت امام با کاپیتولاسیون، با خرید اسلحه از امریکا، با نفوذ اسراییل در ایران، با انقلاب به اصطلاح شاه و مردم، جوانان را متوجه اصالت حرکت انقلابی امام نمود.

البته ویژگی های اساسی دیگر امام مثل، جامعیت افکار و اندیشه های امام، موقع شناسی امام، استقلال فکری امام؛ روشن بینی امام، تواضع امام، سازش ناپذیری امام، استقامت امام همه در جلب گروه  های مختلف مردم، به ویژه جوانان مؤثر بود.

امام به عنوان الگوی بزرگ و خطاناپذیر در میان امت اسلام و جوانان مطرح شد و همین ویژگی ها یعنی روح انقلابی، شجاعت، حق طلبی، و عدالت خواهی، قاطعیت، جرأت و جسارت در حمله به تدریج در میان قشرهای مختلف امت، بالاخص جوانان رسوخ کرد و آنان را برای مقابله رژیم حاکم و اربابان او آماده ساخت و بالاخره، تحت رهبری امام انقلاب شکوهمند اسلامی به پیروزی رسید.

 

تعالیم امام در میان جوانان

 

1 -  جلب توجه جوانان به اسلام حقیقی و نفی اسلام ظاهری که به دست شاه و عمال او در جامعه مطرح شده بود.

2 - ترغیب جوانان، دانشجویان و طلاب به اتحاد و همفکری با یک دیگر، تحکیم روابط حوزه و دانشگاه.

3 - دعوت جوانان به مبارزه علیه استبداد و استعمار.

4 - تشویق جوانان مقیم خارج به بر ملا ساختن جنایات نظام حاکم در ایران.

5 - ترغیب جوانان به مبارزه با فرهنگ استعماری غرب.

6 - تشویق جوانان به دفاع از اسلام.

7 -  جلب توجه جوانان به این حقیقت که اسلام به بسط عدالت اجتماعی و دفع بیدادگری ها و بی فرهنگی ها توجه کافی دارد.

8 - جلب توجه جوانان به نقش آمریکا در ایران.

9 - توجه به مقاصد سوء شرق و غرب.

10 - بررسی تعالیم اسلامی.

توجه به جوانان، اعتماد به جوانان، تفاهم با آن ها،  و تحکیم عقاید آن ها، زمینه را برای تقویت سپاه، تشکیل کمیته، تشکیل بسیج و شرکت دادن جوانان در دفاع از میهن اسلامی فراهم ساخت. اینک به بررسی بخشی از نامه ها و پیام های امام به جوانان می پردازیم:

امام از ابتدا، از طریق ارسال پیام و پاسخ دادن به نامه انجمن های اسلامی دانشجویان و جوانان، نسبت به برقراری رابطه با جوانان اقدام فرمود.

امام در نامه مورخ 11/10/48 خطاب به اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا چنین می فرماید:

" جای تقدیر و تشکر است که طبقه  جوان  تحصیلکرده توجه به این مسائل دارند و درصدد چاره هستند. مع الأسف تا کنون دست خیانت استعمار، به وسایل مختلفه، فاصله عمیق بین طبقه  جوان  و مسائل ارجمند دین و قواعد سودمند اسلام ایجاد نموده، طبقه  جوان  را به روحانیین و اینها را به آنها بد معرفی نموده و در نتیجه وحدت فکری و عملی از بین رفته ... امید دارم که خداوند تعالی به شما طبقه تحصیلکرده توفیق دهد که در راه مقاصد اسلامی که یکی از آن قطع ایادی ظالمه و برانداختن ریشه استبداد و استعمار است کوشش کنید."(صحیفه امام؛ ج2، ص255)

 و در نامه 10/3/49 خطاب به همان اتحادیه می فرمایند:

"توجه  نسل  جوان  به شناسایی و شناساندن چهره واقعی اسلام موجب تقدیر است. ما امروز قبل از هر چیز وظیفه داریم تبلیغات چند صد ساله اجانب و عمال استعمار را خنثی کنیم." (صحیفه امام؛ ج2، ص282)

ایشان ضمن تأکید بر پیوند روحانی و دانشگاهی می فرمایند؛ فرهنگ استعماری را عقب زده، فرهنگ اسلامی - انسانی را جایگزین آن سازید.(ر.ک. صحیفه امام؛ ج2، ص346) و خطاب به دانشجویان مسلمان مقیم امریکا و کانادا می فرمایند:

" مبادا قرآن  مقدس  و آیین نجات بخش اسلام را با مکتبهای غلط و منحرف کننده  ای که از فکر بشر تراوش کرده است خلط نمایید.

اگر دوَل اسلامی و ملل مسلمان به جای تکیه به بلوک شرق  و غرب  به  اسلام  تکیه می کردند و تعالیم نورانی و رهایی بخش قرآن کریم را نصب عین خود قرار داده و به کار می بستند، امروز اسیر تجاوزگران صهیونیسم و مرعوب فانتوم امریکا و مقهور اراده سازشکارانه و نیرنگ بازیهای شیطانی شوروی واقع نمی شدند....

بر شما جوانان  ارزنده اسلام- که مایه امید مسلمین هستید- لازم می باشد که ملتها را آگاه سازید و نقشه های شوم و خانمانسوز استعمارگران را برملا نمایید د، در شناسایی  اسلام  بیشتر جدیت کنید، تعالیم مقدسه قرآن را بیاموزید و به کار بندید، با کمال اخلاص در نشر و تبلیغ و معرفی اسلام به ملل دیگر و پیشبرد آرمانهای بزرگ اسلام بکوشید. برای پیاده کردن طرح حکومت اسلامی و بررسی مسائل آن اهتمام بیشتری به خرج دهید. مهذب و مجهز شوید؛ متحد و متشکل شده و صفوف خود را فشرده تر سازید؛ هرچه بیشتر همفکر و انسان فداکار بسازید. از برملا کردن نقشه های دستگاه جبار ایران علیه اسلام و مسلمین غفلت نورزید." (صحیفه امام؛ ج2، ص437)

امام در نامه ای خطاب به هفتمین کنگره سالیانه انجمن های اسلامی دانشجویان امریکا و کانادا می فرمایند:

" مرقوم شریف واصل، توفیق و تأیید شما جوانان  غیور و سایر دانشجویان و روشن بینان که در راه اهداف مقدسه اسلام- که در رأس آن بسط عدالت اجتماعی و رفع بیدادگریها و بی فرهنگیهاست- کوشش می کنید، از خداوند تعالی خواستارم. ما علاوه بر آن ستمکاریها و خونخواریها که در طول تاریخ از سلاطین و حکومتهای جور شنیده و در تاریخ خوانده ایم، در این ده سال اخیر که دورِ خروج ملتهای ضعیف از یوغ استعمار است، شاهد بزرگترین و وحشتناکترین جنایات رژیم منحط ایران بوده که برای حفظ منافع اجانب از هیچ جنایت و خیانتی کوتاهی نکرده؛ شاهد اتلاف بیت المال مسلمین و صرف ذخایر ملت گرسنه در راه خواستهای اجانب، شاهد خریداری میلیاردها دلار اسلحه برای حفظ پایگاههای نظامی اجانب، شاهد وام دادنها و وام گرفتنهای مخالف قانون و عقل، شاهد کشتارها و حبسها و شکنجه های قرون وسطایی. لکن آنچه موجب امید و آرامش است طلیعه بیداری ملت و رشد سیاسی طبقات مختلفه است. از رشد ملت است که نقشه های شوم اجانب که به دست شاه باید اجرا شود مواجه با مخالفت ملت می شود؛ رشد ملت است که حزب ساختگی شاه را با آن همه رعد و برق و عربده رسوا کرد و شاه را گرفتار آشفتگی و هیجان کرد؛ رشد ملت است که با همه ارعاب و تهدید در انتخابات مفتضح شرکت نکرد، مگر مشتی جیره خواران و بستگان به دستگاه؛ رشد سیاسی دانشجویان قدیم و جدید است که به تبلیغات چند صد ساله اجانب و نقشه های تفرقه انداز استعمار پشت پا زده و در صف واحد در مقابل رژیم، مردانه ایستاده و از حقوق ملت مظلوم دفاع می کنند، و از شکنجه ها و حبسها و محرومیتها هراس ندارند؛ رشد دانشجویان قدیم و جدید است که در بزرگداشت 15 خرداد، روز رستاخیز ملت، در سراسر کشور به تظاهراتی دست زدند که شاه را دچار سرگیجه نمود و دستور حمله وحشیانه به مدرسه فیضیه و دار الشفا، مهد تربیت اسلامی و کانون انفجار در مقابل ظلم و استبداد، صادر و محصلین قرآن و فقه اسلام را به اسم کمونیست پس از زجر و ضرب و جرح به زندانها و سربازخانه ها کشاند که سرنوشت آنها معلوم نیست.با همه اعمال ضد اسلامی و رفتار وحشیانه با علمای اسلام، دست از تظاهرات ریاکارانه بر نمی دارند و در این ماه مبارک رمضان دستگاههای ناشر فحشا و مراکز رادیو که در طول سال به پخش مطالب ضد مذهبی مشغولند، برای اغفال ساده لوحان، به پخش اذان و دعا و مناجات اشتغال دارند. لکن ملتی که از ناله های جانفرسای شکنجه گاهها و شیون مادرهای جوان از دست داده مطلع است، نباید از این تظاهرات مزوّرانه اغفال شود. دعا که وسیله مناجات با خداوند عدالت گستر است، اکنون وسیله بسط ظلم و اغفال نادانان برای چاپیدن هر چه بیشتر ذخایر ملت شده است.

نقطه روشنی که در این آخر عمر برای من امیدبخش است، همین آگاهی و بیداری نسل جوان و نهضت روشنفکران است که با سرعت در حال رشد است؛ و با خواست خداوند تعالی به نتیجه قطعی که قطع ایادی اجانب و بسط عدالت اسلامی است خواهد رسید. شما جوانان پاکدل موظف هستید، با هر وسیله ممکنه، ملت را هر چه بیشتر آگاه کنید و از نیرنگهای گوناگون دستگاه پرده بردارید و اسلام عدالت پرور را به دنیا معرفی کنید. از خداوند تعالی توفیق همه را در این امر خواستارم." (صحیفه امام؛ ج3، ص113)

منبع: مجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی امام خمینی(س) (تهران – خرداد 1373)

. انتهای پیام /*