جلال و حشمت بشارت در پیام های امام خمینی به رهبران دیگر ملل

جلال و حشمت بشارت در پیام های امام خمینی به رهبران دیگر ملل

□ محمد علی قانع زاده

 از زمانی که بشر نوشتن را آموخت و توانست افکار و اندیشه های خود را با اشکال مختلف بر روی لوحه های گلی، تخته سنگ، استخوان، پوست حیوانات و پاپیروس[1] منعکس نماید پایه های پل و حلقه اتصال گذشته با حال و حال با آینده ریخته شد و انسان به نوعی تعهد خود را نسبت به نسلهای آینده به نمایش گذاشت و بدینوسیله کوشید تجربیات تلخ و شیرین خود را به گونه ای به آیندگان منتقل نماید تا درس عبرت و پند و اندرزی برای آنها باشد. استفاده از پوست درخت پاپیروس قریب سه هزار سال پیش از میلاد و بدنبال آن اختراع کاغذ و تکامل تدریجی و قابل توجه آن در پایه ها و ستونهای این پل ارتباطی تحولی شگفت آور و غیر قابل انکار بوجود آورد. بطوری که با گذشت قرنها، حجم استفاده از کاغذ جهت نشر افکار و اندیشه های بشر و انتقال آن به نسلهای آینده بطرز عجیبی افزایش یافت و کتابخانه ها و آرشیوهای جهانی مملو از کتب و اسناد و مواد کاغذی گردید چرا که بشر دریافت ترقی و تعالی ملتها در گرو مطالعه گذشته تاریخی و بالنتیجه بیداری روح و جان او می باشد. بی دلیل نیست که قسمت مهمی از قرآن کریم به بیان سرگذشت پیشینیان اختصاص یافته است. ذکر این همه تاریخ گذشتگان در قرآن که یک کتاب انسان ساز است بخاطر بهره گیری از جنبه های مختلف تاریخ گذشتگان، عوامل پیروزی، شکست، اسباب سعادت و بدبختی و  استفاده از تجربیات فراوانی است که در لابلای صفحات تاریخ نهفته است، از نگاه یک متفکر و تاریخ شناس وقایع و حوادث تاریخی بدون مستندات و اسناد متقن و گویا ارزش چندانی ندارد. بنابراین حفظ و نگهداری اسناد می بایست سرلوحه امور دست اندرکاران این رشته قرار گیرد. امروزه با وجود پیشرفتهای علمی و فنی در جهان متحول و پیچیده کنونی و برغم پیش بینی هایی که در کاهش حجم کاغذ مورد استفاده انسان بدلیل استفاده از کامپیوتر و راه اندازی ادارات به اصطلاح بدون کاغذ می شود، موضوع نگهداری اشکال متنوع اسناد مورد بحث محافل علمی قرار گرفته است. اسناد کاغذی به عنوان یکی از مهمترین وسایل انتقال اندیشه ها و افکار بشر جایگاه و موقعیت ویژه خود را نه تنها از دست نداده بلکه از اصالت بیشتری برخوردار گشته است. اما حفظ و نگهداری آنها در شرایط مطلوب نیز معضلی فرا راه انسان بوده است. گرچه در قرنهای اخیر بویژه در قرن بیستم، دوام کاغذهای مورد استفاده مراکز دولتی و راههای مناسب تر حفاظت و نگهداری اسناد و مواد کاغذی موضوع بحث متخصصین آرشیو و کارشناسان این فن بوده و بعضی از استانداردهای مشخص در این رابطه توصیه و اعمال شده و در پاره ای از کشورها بویژه کشورهای اروپایی و آمریکا علاوه بر تأسیس دوره های آکادمیک در رابطه با حفاظت، نگهداری و مدیریت اسناد، قوانین مدونی در این زمینه به تصویب رسیده و قدمهای ذی قیمتی در رابطه با مبارزه با عوامل مختلف مخرب اسناد برداشته شده است اما حجم رو به تزاید این اسناد و عوامل مختلف محیطی، درونی و بیولوژیکی مخرب اسناد از یک طرف و مشکلات پیچیده اجتماعی کشورها و بالنتیجه عدم توجه کافی دولتها به بخش اسناد و آرشیو از طرف دیگر معضلات و مسائلی را چه از جنبه نگهداری و حفاظت اسناد در شرایط مطلوب و مناسب و چه از جنبه بازیابی آنها آفریده است که حل آن در گرو اقدامات دیگری است که موضوع بحث ما نیست.

کشور عزیز ما نیز با وجود سابقه کهن تاریخی در حفظ و نگهداری اسناد و وجود آرشیوهای مخصوص در زمان هخامنشیان از این قاعده کلی مستثنی نبوده است. از بدو پیدایش تشکیلات اداری در ایران یعنی حدود سال 1285 هجری شمسی که حجم اسناد تولیدی روز به روز افزایش یافت متأسفانه کار نگهداری و حفاظت از اسناد در اغلب موارد بدست افراد فاقد انگیزه و صلاحیت سپرده شده و از این راه زیانهای جبران ناپذیری بر اسناد کشور وارد گردیده است در حالی که قرآن کریم در سوره «القلم» به قلم و آنچه را با آن می نویسند قسم یاد نموده و بطور کلی برای تمام وسایلی که از طریق آن هدایت و تکامل فکری و اخلاقی و عملی بشر صورت می پذیرد اهمیت ویژه ای قائل شده است همچنین ائمه اطهار در این مورد سفارش نموده اند امام صادق(ع) در حدیثی می فرمایند «اکتب و بث علمک فی اخوانک فان مت فاورث کتبک بنیک فانه یاتی علی الناس زمان هرج لایانسون فیه الا بکتبهم[2].» بنویس و دانش خود را در میان برادرانت پخش نما زیرا اگر بمیری کتابها و نوشته هایت به ارث در میان فرزندانت خواهد ماند. زمانی بر مردم خواهد آمد که آشوب خواهد شد و مردم جز به کتابهایشان انس نخواهند داشت». لذا حفظ و نگهداری کتابها و اسناد از گزند حوادث و همچنین عوامل بیولوژیکی از اهم وظایف کتابداران و آرشیویستها و مسئولین و مدیریت اسناد در سطوح مختلف اداری می باشد، بنابراین در حالی که بررسی به موقع و امحاء اسناد فاقد ارزش باید مدنظر باشد، ضروری است قدمهای لازم جهت حفاظت اسناد با ارزش و قابل نگهداری برداشته شود. برنامه ریزی پیشرفته و اقدام سریع و اطمینان ازحفاظت مطلوب و مناسب اسناد در مخازن و همچنین در زمانی که اسناد حالت جاری و نیمه جاری دارند بسیار ضروری است چرا که اسناد موادی زوال پذیر بوده و در صورتی که با احتیاط کامل حمل، ضبط، نگهداری و حفاظت نگردند دچار آسیبهای جدی خواهند شد. همچنین لازم است بایگانها و آرشیویستها اطلاعات کامل و بهنگامی از نحوه حفاظت و نگهداری و بازیابی اسناد داشته و اصولاً پرسنلی که مسئول نگهداری اسناد هستند به اندازه کافی مجهز به پشتوانه علمی و تجربه لازم باشند.

وزارت امور خارجه به عنوان اولین وزارتخانه ای که در ایران اقدام به ارائه و اجراء سیستم بایگانی مدرن نموده است در راستای وظایف خویش بویژه پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی توانسته است اقدامات مفید و مؤثری در زمینه حفظ، نگهداری، بازیابی و نشر اسناد خود که از قدمت پانصد ساله برخوردار است و گنجینه گرانبها و بخش مهمی از تاریخ سیاسی _ فرهنگی کشور در سده های اخیر محسوب می شود، بردارد و در همین راستا در کنار دیگر فعالیتهای خود اقدام به جمع آوری اسناد مربوط به حضرت امام در این وزارتخانه نموده و آن را در اختیار مؤسسه محترم تنظیم و نشر آثار آن حضرت قرار داده است. علاوه بر آن به جمع آوری 118 پیام حضرت امام(س) به 23 تن از رهبران جهان که به مناسبتهای مختلف و به استثناء یک مورد (پیام ایشان به گورباچف) در پاسخ پیامهای آنان ارسال شده و هرکدام به نوبه خود حاوی نکات آموزنده و معنوی زیادی است اقدام نموده و آن را جهت چاپ به مؤسسه تحویل داده است.

هدف نهایی آن بزرگ مرجع و رهبر در این

 پیامها زنده نگه داشتن پیام و رسالت اسلام و استمرار و پایداری و جاودان ساختن آنها و نجات دادن نسل بشر از مفاسد و بدبختی ها و ارائه الگویی مناسب جهت مبارزه و آزادی ملتها و دولتها از زیر بار سلطه ستمکاران و جباران قرن است. به همین منظور امام راحل در بسیاری از موارد در پیامهای متعدد به سران کشورها نحوه مبارزه ملت ایران و پیروزی انقلاب اسلامی را به منظور آزاد ساختن ملتها و دولتها از زیر بار سلطه مستکبران به عنوان الگو معرفی نموده و می فرمایند «امید است سایر ملل محروم و در بند کشورهای اسلامی نیز بتوانند با الهام گیری از این انقلاب اصیل اسلامی و قوانین حیات بخش اسلام خود را از سلطه شرق و غرب و مزدورانشان نجات بخشند. در جای دیگر بر آمریکای جهانخوار یورش برده و سردمداران آمریکا را به عنوان ریشۀ همۀ مفاسد عالم معرفی نموده و در پاسخ پیام لی شیان نیان رئیس جمهور خلق چین که به مناسبت عید نوروز ارسال نموده بود در ارتباط با فاجعه بمباران شیمیایی حلبچه توسط مزدوران صدام می فرمایند «امید است ملت قهرمان و مقاوم ما در این سال جدید بتواند ثمره سالها مبارزه و مقاومت قهرمانانه خود را بدست آورد و دست دشمنان اسلام و مملکت اسلامی خود بخصوص آمریکای جنایتکار و مزدور بی اراده اش صدام خونخوار که به ملت خود نیز رحم نکرد... کوتاه کند. و یا در ارتباط با شکسته شدن حرمت شهر مقدس مکه توسط آل سعود در پاسخ پیامی به راشد بن سعید آل مکتوم نائب رئیس و نخست وزیر دولت امارات عربی متحده می فرمایند «... دیدیم که رژیم مزدور آل سعود به دستور آمریکای جنایتکار در حرم امن الهی هزاران زائر بی دفاع خانه خدا را به جرم فریاد برائت از مشرکان به خاک و خون کشید» بدون شک هرجا فاجعه ای رخ داده و حق مظلومی ضایع شده و فسادی صورت گرفته است حضرت امام چهره کریه آمریکا را در پشت آن مشاهده نموده و آن را نه تنها با سخنرانیهای افشاگرانه خود به جهانیان اعلام داشته بلکه در مکاتبات و مراسلات خود با زمامداران جهانی، همانند رسول گرامی اسلام که با ارسال نامه به رهبران جهان در آن روزگار آنها را دعوت به اسلام نموده و از ستیزه جویی بر حذر می داشته اند، رسالت پیامبرگونه خود را به نحو احسن به انجام رسانده حجت را بر همگان تمام کرده اند.

حضرت امام در این پیامها سیاست بازیهای مرسوم در امور سیاسی را به یکباره درهم پیچیده و در پاسخ پیامی که شیخ زائد بن سلطان آل نهیان رئیس دولت امارت عربی متحده به مناسبت حلول عید سعید قربان ارسال نموده بود، می فرمایند «در حالی که سردمداران آمریکای جهانخوار دزدانه به خلیج فارس وارد شده و هواپیمای مسافربری را با بیش از 290 نفر انسان بی دفاع و زن و کودک بیگناه هدف موشک قرار داده و می کشند... و با کمال تأسف، بیشتر حاکمان منطقه و کشورهای اسلامی نیز حتی از یک محکومیت لفظی هم دریغ می ورزند چه جای عید و تبریکی است» همچنین اعتقاد راسخ حضرت امام به نابودی اسرائیل نیز در پیامهای ایشان تبلور عینی یافته و بالاتر از همه در پیام بسیار ارزنده و روشنگر و گویای خویش به گورباچف علاوه بر معرفی اسلام به عنوان یک دین برتر و جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگترین و قدرتمندترین پایگاه جهان اسلام وی را از روی آوردن به غرب بر حذر داشته و به مطالعه اسلام و تحقیق و تفحص در آن دعوت نموده و از هم پاشیدگی نظامهای مارکسیستی را به او نوید داده است.

مطالعه و بررسی جوانب مختلف این پیامها بویژه پیام ایشان به گورباچف که هر عبارت آن علاوه بر مزایای معنوی حاوی آثار پربار و سازنده ای است، محتاج مطالعات عمیق و شناخت کامل از اسلام ناب محمدی است که تنها از دست محققین آگاه ساخته است با این وجود با نگاهی اجمالی به محتویات پیامها می توان دریافت که رعایت نکات ظریف نامه نگاری و بیان عبارتهای «والسلام علیکم» و «والسلام علیکم و رحمةالله» در مکاتبه با رهبران مسلمان و یا بیان عبارت «والسلام علی من اتبع الهدی» در مکاتبه با رهبران غیر مسلمان و حدود 200 بار استفاده از کلمات مسلمانان، مسلمین، محرومان، مستضعفین و... نشان از عمق توجه امام راحل به مسائل اسلامی و دغدغه خاطر ایشان نسبت به مسلمانان و مستضعفان در مجموعه عالم بوده و در مقابل در جای جای پیامها بر خصم زبون تاخته اند.

بی گمان آیه شریفه محمد رسول الله والذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم از سوره فتح و یا کلام حکیمانه امیر مؤمنان علی علیه السلام که خطاب به فرزندانشان فرمودند «کوناللظالم خصما و للمظلوم عونا» در مجموعه این پیامها تبلور عینی یافته و انسان را به عمق و اهمیت این پیامها، آگاه تر می سازد. و رجاء واثق دارد مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام با انتشار این مجموعه برگ زرین دیگری از رهنمودهای آن حضرت را در معرض افکار و اندیشه های مشتاقان راهش قرار خواهد داد.

 بسم الله الرحمن الرحیم

حضرت آقای لی شیان نیان رئیس جمهور خلق چین

پیام تبریک آنجناب بمناسبت عید نوروز واصل و موجب تشکر گردید امید است ملت قهرمان و مقاوم ما در این سال جدید بتواند ثمرۀ سالها مبارزه و مقاومت قهرمانانۀ خود را بدست آورده و دست دشمنان اسلام و مملکت اسلامی خود بخصوص آمریکای جنایتکار و مزدور بی اراده اش صدام خونخواری که به ملت خود نیز رحم نکرده و با بمبهای شیمیایی هزاران زن و کودک و انسانهای بی دفاع و غیر نظامی کُرد را در حلبچه و مناطق دیگر با وضع فجیع و رقت باری به شهادت رساند کوتاه کند و با محاکمه و تنبیه این جنایتکار قرن در صلح و آرامش زندگی خود را با سربلندی و عظمت ادامه دهد.

بتاریخ 25 فروردین ماه /67

روح الله موسوی الخمینی

بسم الله الرحمن الرحیم

2 ذی  حجة الحرام 408

حضرت آقای شیخ زائد بن سلطان آل نهیان رئیس دولت امارات عربی متحده

تلگراف تبریک آنجناب بمناسبت حلول عید سعید قربان واصل و موجب تشکر گردید متقابلاً این عید بزرگ اسلامی را بجنابعالی و ملت برادر و مسلمان کشورتان تبریک می گویم اگر چه با این مصیبتهای بزرگی که برای مسلمانان جهان و بخصوص ملت مظلوم ایران پیش آمده جای تبریک و عیدی نمانده در جایی که سردمداران امریکای جهانخوار دزدانه به خلیج فارس وارد شده و هواپیمای مسافربری را با بیش از 290 نفر انسان بی دفاع و زن و کودک بی گناه هدف موشک قرار داده و می کشند و نوکر بی اراده و مزدورشان صدام جنایتکار در حلبچه و جبهه های جنگ هر روزه صدها و هزاران انسان را با بمبهای کشنده شیمیایی همچون برگ درختان روی زمین می ریزد و با کمال تأسف بیشتر حاکمان منطقه و کشورهای اسلامی نیز حتی از یک محکومیت لفظی هم دریغ می ورزند چه جای عید و تبریکی است.

والسلام علیکم

روح الله الموسوی الخمینی

 بسم الله الرحمن الرحیم

حضرت آقای ژنرال سوهارتو رئیس جمهوری کشور اندونزی

29 ذی الحجة الحرام /407

پیام تبریک آنجناب به مناسبت فرا رسیدن عید سعید قربان واصل و موجب تشکر گردید. متقابلاً این عید بزرگ اسلامی را به جنابعالی و ملت مسلمان کشورتان تبریک می گویم. البته ملت اسلامی ما امسال عیدی نداشتند زیرا همانگونه که می دانید صدها زن و مرد از عزیزانشان در کنار حرم امن الهی و شهر مکه به شهادت رسیده و به وسیله مزدوران آمریکای جهانخوار و به جرم فریاد برائت از مشرکان به خاک و خون کشیده شدند که اگر ابعاد وسیع این جنایت هولناک برای مسلمانان روشن شود هیچ مسلمانی نمی تواند ساکت بنشیند و این کشتار فجیع را که به دستور آل سعود انجام گردید محکوم نکند از خدای تعالیٰ نجات مسلمانان و سرزمین مقدس حجاز را از حکومت نوکران حلقه به گوش آمریکا و دشمنان اسلام مسألت دارم.

والسلام علیکم

روح الله الموسوی الخمینی 

بسم الله الرحمن الرحیم

حضرت آقای راجیو گاندی نخست  وزیر کشور هندوستان

پیام تبریک آنحضرت به مناسبت هشتمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران واصل و موجب تشکر گردید. امید است این انقلاب اصیل اسلامی و مردمی بتواند الگویی برای ملل محروم دیگر جهان قرار گرفته و با اتکال به خدای تعالی و کمک توده های مردم بتوانند خود را از سلطه استعمارگران شرق و غرب و بخصوص آمریکای جنایتکار نجات بخشند.

 بتاریخ 4 اسفند ماه / 64

روح الله الموسوی الخمینی

 بسم الله الرحمن الرحیم

حضرت آقای شاذلی بن جدید رئیس جمهوری خلق الجزایر

پیام تبریک آن حضرت به مناسبت نهمین سالگرد انقلاب اسلامی ایران واصل و موجب تشکر گردید امید است ملت بزرگ ایران که با اتکال به خدای تعالیٰ موفق به انجام این انقلاب عظیم اسلامی گردید در آینده بتواند توطئه های دشمنان اسلام و به خصوص سردمداران آمریکای جهانخوار را خنثی نموده و الگویی برای سایر ملل محروم و مستضعف جهان باشد.

 والسلام علیکم 27 جمادی الثانیه /407

روح الله الموسوی الخمینی

 منبع: حضور، ش 9، ص 234.