اجتهاد در مقابل نص روا نیست نهی امام خمینی(س) از ورود نیروهای نظامی به منازعات سیاسی تأویل ناپذیر است
□ دکتر حمید انصاری
همزمان با بزرگداشت پیروزی انقلاب و در پی سخنان برخی از فرماندهان نظامی در خصوص لزوم جانبداری اعضای سپاه و قوای نظامی از اصولگرایان و در آستانۀ انتخابات مجلس شورای اسلامی، یادگار گرانقدر حضرت امام خمینی(س) ضمن مصاحبه ای مفصل با یکی از نشریات به بیان آسیبهای انقلاب اسلامی پرداخته و طی تذکراتی دلسوزانه در مورد وجوب عمل به وصایای صریح امام خمینی(س) در نهی مکرر از ورود نیروهای نظامی و انتظامی و بسیج در عرصۀ نزاعهای انتخابات و رقابتهای سیاسی احزاب و جناحها مطالبی را متذکر شدند. این بخش از سخنان ایشان به نحو برجسته تری در سایت ها و رسانه ها منعکس گردید و واکنشهایی را نیز موجب شد؛ اما آنچه موجب شگفتی است مطلبی است که به عنوان اظهارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد. در این نوشته کوشش شده است تا اظهارات فرمانده محترم کل سپاه مبنی بر حمایت سپاه و بسیج از تقویت اصولگرایان در انتخابات آینده را به معنای دفاع سپاه از ایدئولوژی اصولگرایی تفسیر کند تا بدین وسیله تلقی خروج سخنان ایشان از نهی رهبر کبیر انقلاب اسلامی نشود.
این کوشش از این جهت ارزشمند و قابل تقدیر است که مبادا اعضای جوان تر سپاه و بسیج که فرامین آشکار امام خمینی در این باره را مستقیماً نشنیده اند، سخنان فرماندهی را به لزوم دخالت به نفع یکی از دو جناح اصلی حاضر در رقابتهای انتخاباتی به نام جناح اصولگرا در مقابل جناح اصلاح طلب تلقی کنند؛ اما در این میان متأسفانه چند نکته فوق العاده مهم مغفول مانده است. انتظار از مرکز اسناد انقلاب اسلامی آن بود که نص فراز مهم وصیتنامۀ امام خمینی(س) در این باره را نقل می کردند و به دفاع از نهی آشکار امام و فلسفۀ آن می پرداختند و وجوب مراقبت مداوم در عمل به این وصیت امام را متذکر می شدند، نه آن که با طرح چند سؤال کلی به گونه ای اظهار نظر فرمایند که خود مؤید برداشت عدول از وصیتنامۀ امام در اظهارات فرماندهی محترم کل سپاه شود.
اظهارات فرمانده محترم بنا به نقل سایت ها و روزنامه ها در همایشی با نام «همایش دانشجو، انتخابات، مشارکت حداکثری و اتحاد ملی» با حضور مسئولان بسیج دانشجویی یک صد دانشگاه کشور ایراد شده است و موضوع سخنان ایشان نیز مستقیماً دربارۀ انتخابات آینده و رسالت سپاه و بسیج بوده است. ایشان در سخنان خویش فرموده است: «بسیج به عنون بخشی از جامعه باید بداند که در رابطه با انتخابات چطور کار و حرکت کند»؛ و مرکز اسناد انقلاب اسلامی در توجیه آن نوشته است «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یک ارگان نظامی، سیاسی، فرهنگی و اطلاعاتی وظیفۀ پاسداری از انقلاب شکوهمند اسلامی را به عهده دارد و به همین جهت از اصولگرایی به عنوان یک اندیشه و ایدئولوژی مبنایی، نه یک جریان سیاسی حمایت می کند.».
اما سخنان فرمانده محترم کل سپاه در همایش مذکور به گونه ای دیگر است. ایشان فرموده است: «امروز مرزبندی های سیاسی گذشته به هم ریخته است؛ به گونه ای که در هر مقطع از انتخابات شاهد تغییر و تحولات عمده ای در کشور هستیم. زمانی صحبت از چپ و راست، زمانی دیگر صحبت از جبهۀ ارزشی و غیر ارزشی بوده و امروز می بینیم این تقسیم بندی، تقسیم بندی کامل تری و به جریانی به نام اصولگرایی رسیده است که به نوعی می توان گفت انقلابی در انقلاب توسط مردم و بسیجی هاست.»!!
مرکز اسناد انقلاب اسلامی تأکید کرده که «سپاه و بسیج هرگز از جریانهای سیاسی با هر عنوان حمایت نمی کند بلکه اصولگرایی و ارزشهای انقلاب را فریاد می کند و از اصولگرایی به عنوان یک مبنا حمایت می کند»؛ اما چنانکه نقل شد، سخن فرمانده محترم سپاه صراحتاً در رابطه با مرزبندی های سیاسی دو جناح حاضر در عرصه های گذشته و حال انقلاب و در موضوع انتخابات است. ایشان فرموده است: «جریان اصولگرایی بعد از گذشت 25 سال از انقلاب دوباره زنده شده است و در حاکمیت دو قوه از سه قوۀ کشور قرار گرفته است؛ البته قوۀ قضاییه حسابش جداست و انشاء الله همین اصولگرایی را دنبال کند! امروز در قوه مجریه و مقننه جریان اصولگرایی حاکم است؛ از این رو اگر بسیج می خواهد در این رابطه کاری کند ابتدا باید از این جریان مراقبت کرده و ... امروز شاهد وحدت تشکیلاتی در بین جریان اصولگرا هستیم.»
قضاوت در اینکه اظهارات مذکور مربوط به دفاع از مبانی ایدئولوژیک انقلاب اسلامی و اصول ارزشهای آن است یا داوری دربارۀ دو جناح اصلاح طلب و اصولگرای فعال در عرصۀ سیاست و انتخابات در سالهای اخیر و خصوصاً در آستانۀ انتخاباتی آتی را به عهدۀ خوانندگان محترم وا می گذارم.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی نوشته است: «اگر سپاه پاسداران و بسیجیان سرافراز در زمان انتخابات مبانی اصولگرایی را تشریح نکنند، پس چه زمانی باید از این اندیشه حمایت نمایند. دشمنان انقلاب اسلامی درصدد فرصتی هستند با هوچی گری و فتنه انگیزی، اصولگرایی و ارزش مداری را از جریان سیاسی کشور خارج کنند.»
اولاً مرز بین دفاع از اصولگرایی و ارزشمداری با حمایت از یک جناح که به تعبیر فرمانده محترم، اینک در دو قوه از سه قوۀ نظام، حاکمیت یافته است، بر اهل فن پوشیده نیست. ثانیاً موضوع مربوط به «مرزبندی های سیاسی گذشته و تغییرات انتخاباتی و جابجایی جناحهای سیاسی کشور است.»
اینجاست که امام خمینی می فرماید:
«برای سپاهی ها جایز نیست که وارد بشوند به دسته بندی و آن طرفدار آن یکی، آن یکی طرفدار آن یکی، به شما چه ربط دارد که در مجلس چه می گذرد؟ در امر انتخابات باز هم به من اطلاع دادند که بین سپاهی ها باز صحبت است. خب! انتخابات در محل خودش دارد [انجام] می شود، جریانی دارد، به سپاه چه کار دارد که آنها هم اختلاف پیدا کنند؟ برای سپاه جایز نیست این. برای ارتش جایز نیست این. سپاهی را از آن تعهدی که دارد، از آن مطلبی که به عهدۀ اوست باز می دارد و همین طور ارتش را. و ما در گفتارمان، در کردارمان که در محضر خدای تبارک و تعالی واقع است باید فکر بکنیم.»[1]
و ثالثاً: اگر سخن از ارزشها و مبانی ایدئولوژیک انقلاب اسلامی است، چرا از یکی از مبانی مستحکم انقلاب اسلامی که برگرفته از نص خطبۀ اباعبدالله الحسین(علیه السلام)، در بیان فلسفۀ قیام آن حضرت می باشد، یعنی اصلاح طلبی مداوم در بستر بالندۀ انقلاب اسلامی نیز دفاع نکنیم. مگر رهبر معظم انقلاب اسلامی با تأکید خاص بر ترکیب معنا دار «اصولگرایی اصلاح طلبانه» سفارش مکرر نفرموده اند و مگر سخن و مشی رهبری کبیر انقلاب اسلامی و خلف شایستۀ ایشان، جز بر لزوم مداوم اصلاحات در چارچوب ارزشها و اصول انقلاب اسلامی بوده است. یکبار دیگر از مسئولان مرکز اسناد انقلاب اسلامی تقاضا می کنم متن سخنان اخیر برخی از مسئولان عالی رتبۀ نظامی کشور در موضوع انتخابات آینده را مرور نمایند. به هر حال آنچه مورد نظر دلسوزان انقلاب اسلامی در تذکرات خیرخواهانۀ ایشان بوده است چیزی جز نص وصیتنامۀ امام خمینی (سلام الله علیه) نیست و اهل فن به خوبی می دانند که اجتهاد در مقابل نص، مردود است و امثال ما که از دور و نزدیک نسبت به فلسفۀ تذکرات مکرر امام خمینی(س) در این موضوع و سوابق و پیامدهای عدول از آن آشناییم، باید همواره مراقبت کنیم که خدای ناکرده از رهگذر تأویل ها و تحلیل هایمان زاویه انحراف در برداشت از سخن صریح امام خمینی گشوده نشود. چرا که اگر دامنۀ برداشتها و تحلیلها به مطالبی متضاد با وصایای صریح امام کشیده شود آنگاه تنها این نهی آشکار امام خمینی نیست که مورد سوء برداشت قرار می گیرد؛ بلکه دامنۀ آن به اصول بینادی تر از آن که مربوط به وصایای امام خمینی(س) در مورد ارکان اساسی نظام اسلامی است، نیز کشیده می شود و باید بدانیم که هستند کسانی که مترصد چنین گفتمانی به انتظار نشسته اند تا اساس وصایای امام خمینی(س) در مورد اسلامیت نظام، جمهوریت نظام، ارزشهای الهی انقلاب اسلامی و اصل مترقی ولایت فقیه و اصول مربوط به استقلال و آزادی و حق تعیین سرنوشت و وصایای امام در مورد وجوب حفظ حرمت و جایگاه نهادهای مبارکی همچون مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و نهادهای عزت آفرینی همچون سپاه پر افتخار پاسداران انقلاب اسلامی و شجرۀ طیبۀ بسیج را نیز به مطالبی غیر از آنچه از صریح مواضع امام خمینی در این امور در وصیتنامه بیان شده است، تأویل نمایند.
در پایان این نوشته تأکید می کنم که اینگونه مناقشات و مباحثات طلبگی نشانۀ بالندگی نظام جمهوری اسلامی و نشانۀ سرزندگی انگیزۀ دفاع از خط و راه امام خمینی و مبانی انقلاب اسلامی است و فصل الخطاب نهایی نیز مواضع رهبری معظم انقلاب اسلامی است که طبق همان مواضع صریح امام، رهنمودشان واجب الاتباع است و آنچه اینجانب در تمام دوران پس از رحلت امام عظیم الشأن در نصایح و خطبه ها و مواضع رهبری فرزانه انقلاب اسلامی شنیده و خوانده ام، جز تأکید بر این حقیقت نبوده است که «راه ما راه امام خمینی است» و اصول اندیشه و راه امام نیز خوشبختانه در متن وصیتنامۀ ایشان بدون نیاز به هر گونه تأویلی بازگو شده و در سراسر آثار ایشان (صحیفۀ امام) نیز قابل ملاحظه است.
راه روشن امام خمینی(س) در مناقشه اخیر، در دو فراز زیر به صراحت بازگو شده است.
«از امور مهمی که باید تمام نیروهای مسلح از آن پیروی کنند و اغماض از آن به هیچوجه نمی توان کرد و باز هم تذکر داده ام، آن است که هیچیک از افراد نیروهای مسلح چه رده های بالا یا پایین در حزب و گروهی با هر اسم و عنوان نباید وارد شوند، هر چند آن حزب و گروه صد در صد اسلامی و به جمهوری اسلامی وفادار باشند.»[2]
و این هم نص وصیتنامۀ امام خمینی(س):
«وصیت اکید من به قوای مسلح آن است که همانطور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامی در احزاب و گروهها و جبهه ها است به آن عمل نمایند؛ و قوای مسلح مطلقاً، چه نظامی و انتظامی و پاسدار و بسیج و غیر اینها، در هیچ حزب و گروهی وارد نشده و خود را از بازیهای سیاسی دور نگه دارند. در این صورت می توانند قدرت نظامی خود را حفظ و از اختلافات درون گروهی مصون باشند. و بر فرماندهان لازم است که افراد تحت فرمان خود را از ورود در احزاب منع نمایند. و چون انقلاب از همۀ ملت و حفظ آن بر همگان است، دولت و ملت و شورای دفاع و مجلس شورای اسلامی وظیفۀ شرعی و میهنی آنان است که اگر قوای مسلح، چه فرماندهان و طبقات بالا و چه طبقات بعد، برخلاف مصالح اسلام و کشور بخواهند عملی انجام دهند یا در احزاب وارد شوند که ـ بی اشکال به تباهی کشیده می شوند ـ و یا در بازیهای سیاسی وارد شوند، از قدم اول با آن مخالفت کنند. و بر رهبر و شورای رهبری است که با قاطعیت از این امر جلوگیری نماید تا کشور از آسیب در امان باشد.»[3]
اقتدار و سربلندی روز افزون شجرۀ طیبه و تنومند سپاه و بسیج که منادی دفاع تا حد جانبازی از ارکان نظام مقدس جمهوری اسلامی و دفاع از حیثیت و شرف و آزادگی میهن اسلامی است، آرزوی تمامی رهروان راه امام خمینی و رهبری معزز انقلاب اسلامی است و از این که به فرزندانمان افتخار عضویت در مدرسۀ عشق و ایثار یعنی بسیج مبارک را می آموزیم، بر خود می بالیم و توفیق فزایندۀ سکانداران خدوم و متعهد این نهادهای افتخار آفرین و سایر قوای مسلح جمهوری اسلامی ایران را همواره از خدای متعال مسألت داریم. امید آن که با مراقبت مداوم و حمایت مستمر آحاد ملت و وفاداران به نظام جمهوری اسلامی، روز به روز بر رفعت مقام این ایثارگران عرصه دفاع از تمامیت ارضی کشور و انقلاب اسلامی در همان مسیر و جایگاهی که امام راحل و رهبری معظم انقلاب سفارش فرموده اند، افزوده شود و البته این مهم ممکن نیست مگر با مراقبت دائمی و عمل به وصایای روشن امام خمینی(س).
والسلام
پی نوشتها:
[1]. صحیفه امام؛ ج 19، ص 12.
.
انتهای پیام /*