پرتال امام خمینی(س): جامعیـت، وحـدت شـخصیت و انسـجام مکتـب فکـری امـام خمینی اسـت کـه قیـام او و انقلاب اساـامی را فراتـر از مسـائل و تحولان یـک کشــور و یــک جامعــه تفســیر می کنــد؛ پــس بررســی مقطعــی خــاص و یا بعدی از شــخصیت او بــرای شــناخت اندیشــه و راه و رســمش کافـی نیسـت و ایشـان را بایـد در تمامیـت علـم و عمـل و در همـۀ ادوار زندگـی اش شـناخت.
یکــی از راههــای شــناخت و بررســی اندیشــه های امــام خمینــی، بررســی آثــار و تألیفــات ایشــان اســت. ایشــان از علمایــی بــه شــمار مـی رود کـه آثـار متعـددی در علـوم مختلـف اسلامی دارد کـه برخـی از آنهــا بــه عنــوان کتــاب مرجــع در مراکــز علمــی اســتفاده می شــود. آثـار ایشـان در پیـش و پـس از انقلـاب توسـط ناشـران مختلفـی منتشـر شـده اسـت. در سـال ۱۳۹۲ تمـام آثـار امـام خمینـی در مجموعـه ای ۵۰ جلــدی بــا نــام موســوعة الامام الخمینــی توســط مؤسســه تنظیـم و نشـر آثـار امـام خمینـی منتشـر شـد. از نـکات برجسـته ایـن مجموعـه، انتشـار ۱۰ جلـد اسـتفتائات اسـت کـه بـرای اولیـن بـار ایـن حجـم وسـیع از اسـتفتائات امـام خمینـی منتشـر و در دسـترس قـرار می گیــرد. همچنیــن تحقیــق گســترده، اســتخراج منابــع اســتنادی امـام خمینـی و نیـز فهرسـت نمایه هـای مختلـف، از شـاخصه های مهم ایـن مجموعـه اسـت

در ایـن نوشـتار، مـروری داریـم بـر آثـار علمـی امـام خمینـی. لازم بـه یـادآوری اسـت کـه در ایـن معرفـی، آثـار بـر اسـاس زمـان تألیـف آنهـا ارائـه می شـود؛ بـه گونـه ای کـه سـیر زندگـی علمـی ایشـان بـه شـمار می آیــد.


سر الصلاه: معراج السالکین و صلاه العارفین (فارسی)
کتابـی اسـت سـنگین و عرفانـی بـه زبـان فارسـی در بیـان اسـرار معنـوی و عرفانـی نمـاز کـه امـام خمینـی تألیـف آن را در سـال ۱۳۵۸ق و در سـن ۳۸ سـالگی بـه پایـان بردنـد. بـه گفتـه خـود امـام، این کتـاب بـرای خواص از اهـل عرفـان و سـلوک نوشـته شـده اسـت

شرح چهل حدیث (فارسی)

اربعیـن حدیـث یـا شـرح چهـل حدیـث، یکـی از آثـار اخلاقی و عرفانـی اسـت کـه امـام خمینـی در سـال ۱۳۵۸ق و در سـن ۳۸ ســالگی تألیــف آن را بــه پایــان بردنــد. در ایــن اثــر، چهــل حدیــث از روایـات پیشـوایان دیـن از کتـاب اصـول کافـی (۳۴ حدیـث اول ـ غیـر از حدیـث۱۱ ـ در مسـائل اخالقـی و ۶ حدیـث آخـر در مسـائل اعتقـادی) بـا بیانـی شـیوا و اثرگـذار شـرح شـده اند.
انوار الهدایة فی التعلیقةعلی الکفایة (عربی)
ایــن کتــاب در مباحــث عقلــی اصــول فقــه اســت کــه امــام خمینـی تألیـف آن را در قالـب حاشـیه بـر مباحـث مذکـور از کتـاب َکــه »کفایةاالصــول» آخونــد خراســانی در محلــه درکه از محله های شـمیران تهـران ـ در سـال ۱۳۶۸ق و در سـن ۴۸ سـالگی بـه پایـان رســاندند. الاستصحاب (عربی) استصحاب از مباحــث بســیار کاربــردی و مهــم اصــول فقــه اســت. امــام خمینــی تألیــف ایــن اثــر را در ۹ رمضــان ۱۳۷۰ق، در ســن ۵۰ سـالگی و در شـهر محلـات بـه پایـان رسـاندند.

لمحات الاصول (عربی)

ایـن کتـاب تقریـر درس خـارج اصـول آیت اللـه العظمـی بروجـردی اسـت کـه بیـن سـال های ۱۳۶۴ـ۱۳۷۰ق تقریـر شــده اســت. علیرغــم بــروز برخــی حــوادث، کــه مانــع از حضــور مســتمر امــام خمینــی در درس آیت اللــه بروجــردی می ّ شـد، قسـمت اعظـم مباحـث اصـول ـ الفـاظ و قطـع ـ و بیشـتر مباحـث «حج ّ یـة الظـن» بـه رشـته تحریـر درآمـده
اسـت. لـذا ایـن کتـاب حـاوی شـش مقصـد از عناویـن مهـم اصولـی و فصلهـای متعـدد آن میباشـد. امـام خمینـی در سـال پایـان تألیـف ایـن کتـاب، ۵۰ سـال سـن داشـتند.

التعلیقة علی الفوائد الرضویة (عربی)

امـام رضـا(ع) در طـول حیـات خـود، احتجاجـات و مناظـرات بسـیاری بـا پیـروان ادیـان و فرقه هـای گوناگون داشـته؛ از جملـه بـا «رأس الجالـوت» از عالمان یهـود کـه ایـن مناظـره بـه «حدیـث رأس الجالوت» معروف شـده اسـت. دانشـمندان بزرگـی بـه شـرح ایـن حدیـث پرداخته انـد؛ از جملـه قاضـی سـعید محمـد بـن محمـد مفیـد قمـی از دانشـمندان و عرفـای قـرن یازدهـم اسـت کـه شـرح وی «الفوائـد الرضویـة» نـام دارد. امـام خمینـی در سـن ۲۸سـالگی، تعلیقـه بـر ایـن رسـاله قاضـی سـعید را بـه اتمـام رسـاندند. ایشـان تی تاریـخ اتمـام ایـن تعلیقـه را در پایـان کتـاب چنیـن توصیـف می کننـد: «و قـد وقـع الفـراغ ُعـن تسـوید هـذه الأسـطر فی قصبـة خمیـن، فـی الأیـام التی هاجـرت مـن قـم الشـریفة مـن شـده الحـر و تعطیـل الـدروس، و کان ذلـک فـی یـوم الثانـی و العشـرین مـن شـهر رسـول اللـه ربیـع الأول سـنةثمانیـة و أربعیـن و ثا ّ ثمائة بعـد الألـف مـن الهجـرة النبویـة علـی ّ هاجرهـا السـلام و التحیـة. مـن السـید روح اللـه الخمینـی ابـن السـید مصطفـی غفـر لهما»

مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة (عربی)
امـام خمینـی در سـن ۲۸ سـالگی کتـاب عرفانـی «مصبـاح الهدایـة الـی الخافـة و الولایـة» را بـه رشـته تحریـر در مـی آورد کـه در آن بـه بیـان روح معنـای «خافـت»، «نبـوت» و «ولایـت»، سـطوح و مراتـب متعـدد هـر یـک از آنهـا ـ از فیـض اقـدس تـا نشـأه عنصـری ملکـی ـ ارائـه تفسـیر دقیـق هسـتی شـناختی از ایـن امـور و نحـوه سـریان آنهـا در عوالـم گوناگـون می پـردازد. امـام ایـن کتـاب را بـرای کسـانی کـه بـا عرفـان و اصطاحـات آن آشـنایی دارنـد قابـل اسـتفاده می دانـد و در پایـان کتـاب مینویسـد: «خاتمـة و وصیـة: ایـاک ایهـا الصدیـق الروحانـی ثـم ایـاک ... ان تکشـف هـذه الاسـرار لغیـر اهلهـا ... و ایـاک ان تنظـر نظـر الفهـم فـی هـذه الاوراق الا بعـد الفحـص الکامـل عـن کلمـات المتألهین مـن اهل الـذوق و تعلـم المعارف عنـد اهلهـا مـن المشـایخ العظـام و العرفـاء الکـرام و الافمجـرد الرجـوع الـی مثـل هـذه المعـارف لایزیـد الا خسـرانا لاینتـج الا حرمانـاً»

تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس (عربی)
کتاب «فصوص الحکم» تألیف محیی الدین عربی و شرح آن از محمود قیصری است. امـام خمینـی تعلیقاتـی بـر نـکات مهـم شـرح قیصـری بـر فصـوص الحکـم ابن عربی نگاشـته اسـت. ایـن تعلیقـات بـرای دورانی اسـت کـه ایشـان عرفان بـه دسـت را نـزد آیت اللـه شـاه آبـادی تحصیـل می کردنـد. ایـن تعلیقـه را امـام خمینـی در حواشـی نسـخه چاپـی شـرح فصـوص نوشـته بودنـد و ظاهـرا عوامـل شـاه، جـزو کتاب هایـی بـوده کـه از کتابخانـه ایشـان غـارت شـده؛ ولـی پـس از انقـاب در همدان پیدا شـد. کتـاب «مفتـاح الغیـب الجمـع و الوجود» تألیـف صدرالدیـن محمـد بـن اسـحاق قونـوی و شـرح آن بـه نـام «مصبـاح الانـس» تألیـف ابـن فنـاری اسـت. امـام خمینـی بخشـی از مصبـاح الانـس را از سـال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۴ ق نـزد آیت اللـه شـاه آبـادی خوانـد. ایشـان در ابتـدای کتـاب نوشـته اند: «قـد شـرعنا قرائـة هـذا الک تـاب الشـریف لـدی الشـیخ لعـارف الکامـل اسـتادنا فـی ّ المعـارف الالهیه حضـرة المیـرزا محمـد علـی الشـاه آبادی الاصفهانـی دام ظل فـی شـهر رمضـان المبـارک سـنه ۱۳۵۰» تاریـخ پایـان تألیـف ایـن کتـاب سـال ۱۳۵۵ق در خمیـن، زمانـی کـه امـام ۳۵ سال داشـتند، بـوده اسـت.

آداب الصلاة(فارسی)
امـام خمینـی در دلیـل نوشـتن ایـن کتـاب چنیـن می گوینـد: «ایامـی چنـد پیـش از ایـن رسـاله ای ـ کتـاب سـرالصلاه فراهـم آوردم کـه بقـدر میسـور از اسـرار صـلاه در آن گنجانیـدم و چـون آن را بـا حـال عامـه تناسـبی نیسـت در نظـر گرفتـم کـه شـطری از آداب قلبیـه ایـن معـراج روحانـی را بـه سـلک تحریـر درآوردم. شـاید بـرادران ایمانـی را از آن تذکـری و قلـب قاسـی خـود را تأثـری حاصـل آیـد.» ایشـان در ایـن کتـاب بـه بیـان تفصیلـی آداب قلبـی و اسـرار باطنـی و معنـوی نمـاز پرداخته انـد. نـگارش ایـن کتـاب در روز شـنبه دوم ربیـع الثانـی ۱۳۶۱ق زمانـی کـه امـام ۴۱ سالشـان بـود، بـه پایـان رسـیده اسـت.( این مطلب ادامه دارد...)

. انتهای پیام /*