جلوه های رحمانی وحدت از نگاه امام خمینی (س) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
پدیدآورنده (ها): شیدائیان، حسین
آدرس ثابت: ۹۲۹۴۴۸https: / / www. noormags. ir / view / fa / articlepage /
عناوین مشابه
جریان های سیاسی از نگاه امام خمینی (س) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
جان از نگاه جانان: مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) از منظر امام خمینی (س)
راهبردها و بایسته های سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی از دیدگاه امام خمینی (س) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
جایگاه تربیت سیاسی و نقش آن در پیشگیری از رخنه های سیاسی - فرهنگی در انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی (س) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
نقش مدیریت شهری در نظام اسلامی؛ گزارشی از نشست شاخص های مدیران شهری در تراز انقلاب اسلامی از نگاه امام خمینی (س) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
واکاوی نقش نخبگان دینی و حوزه های علمیه به عنوان ارکان انقلاب اسلامی در امر وحدت جهان اسلام «باتاکید بر رهنمودهای امام خمینی (س) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)»
ویژگی های روز قدس از نگاه امام خمینی ره و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
برجسته ترین ویژگی های انقلاب اسلامی از نگاه امام خمینی و مقام معظم رهبری
اهمیت انتخابات مجلس شورای اسلامی از نگاه امام خمینی (س) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
جلوه های رحمانی وحدت از نگاه امام خمینی (س) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
حسین شیدائیان (پژوهشگر پژوهشکده تحقیقات اسلامی)
مقدمه
جهان اسلام در یکی دو قرن اخیر شاهد اندیشمندان و عالمانی چون سید جمال الدین اسدآبادی و آیت الله العظمی بروجردی در ایران و شیخ محمود شلتوت در مصر بوده که توانستند موضوع وحدت را در قالب های گوناگون برای احیای مجد و عظمت گذشته اسلام مطرح کنند و برای دستیابی به این هدف مقدس پای همت در راه نهادند و تلاش های شایسته و در خور تقدیر انجام دادند.
امام خمینی رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی، بزرگ منادی وحدت در عصر حاضر یگانه فقیه و اندیشمندی است که هم در حوزه نظریه پردازی و هم در قلمرو مدیریت و رهبری در تبیین و موضوع و تبلور حقیقی «وحدت» موفقیت های بزرگی را به دست آورد به گونه ای که شخصیت این بزرگمرد نماد و مظهر وفاق، وحدت و همگرایی جهان اسلام شد.
مقام معظم رهبری نیز که تربیت یافته مکتب سیاسی، فقهی و مبارزاتی امام خمینی و جانشین شایسته این بزرگوار است، از آغاز دوران رهبری تاکنون «وحدت» را سرلوحه سیاست های کلی نظام قرار داده و هم اکنون شخصیت گرانقدر ایشان هم در میان سلیقه ها و احزاب سیاسی داخل کشور و هم در جهان اسلام مظهر وحدت و وفاق است. در نظام فکری و سیره مدیریتی امام و رهبری «وحدت» نه به عنوان تاکتیک بلکه یک راهبرد در ترسیم سیاست های بلند مدت احیای اسلام هم در دوران انقلاب و هم در تثبیت و استمرار نظام اسلامی قرار گرفت و سرلوحه سند چشم انداز مدیریتی گردید.
مبانی اندیشه و سیره امام و رهبری در موضوع راهبردی «وحدت» در آموزه های دینی و مشرب عرفانی ریشه دارد. امام خمینی معتقد بود، هنگامی «وحدت حقیقی» در حوزه های مختلف جامعه شکل می گیرد که منادیان وحدت در سلک و روش رحمانی تدبیر کنند و از تفرقه درونی و بیرونی مبرا باشند و مظهر رحمانیت حق تعالی شوند و در یک جمله کوتاه فرمود:
«تفرقه از شیطان است و وحدت کلمه و اتحاد از رحمان.»(صحیفه امام، ج ۱۷، ص ۲۹۵) اکنون به قدر توان و اختصار به تماشای جلوه های رحمانی وحدت در اندیشه و سیره آن بزرگواران می نشینیم.
۱. وفاق ملی
همدلی و وفاق برجسته ترین شاخصه اندیشه و سیره سیاسی امام و رهبری است. هدایت های پیامبرگونه امام در سال های قبل از پیروزی انقلاب، قطره های پراکنده ملت آگاه و شجاع را به یکدیگر پیوند داد و سیلی خروشان پدید آورد که بنیان های ظلم دو هزار و پانصد ساله ستمشاهی را ویران ساخت و دست قدرت الهی از آستین مردم یکدل پدیدار شد و پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و معجزه قرن را رقم زد و بدین سان حقیقت کلام نورانی «یدُ اللَّهِ مَعَ الْجَماعَةِ» تبلور یافت. سنن ترمذی، ج ۳، ص ۳۱۶.
امام اقیانوس بیکران انسان های متعهد را برای گذر از دوران های بحران و تلاطم و استمرار و پویایی نظام اسلامی به وفاق و همدلی و پرهیز از اختلافات جزئی و بعضی از خواسته های صنفی فراخواند.
قشرهای مختلف ایران از علما، متفکران، محققان گرفته تا نیروهای مسلح و از دهقانان و کارگران و کارمندان و کارفرمایان تا بازرگانان و بازاریان و عشایر و سرحدنشینان همفکر و هم صدا با رئیس جمهور محترم و دولت و مجلس و سایر ارگان های اسلامی دست جنایتکاران و خائنان را قطع و در تشیید و تأیید. تقویت و تحکیم.
جمهوری اسلامی کوشا بوده و در ساختن ایرانی مستقل و آزاد فداکار باشند و با وحدت کلمه به کشور خود و مردم محروم آن خدمت کنند.(صحیفه امام، ج ۱۵، ص ۶۸)
مقام معظم رهبری نیز با درایت و تدبیر حکیمانه خویش، ضمن ترسیم خطوط کلی و محور اصلی وحدت و وفاق ملی در نظام اسلامی همه اقشار جامعه و نگاه های سیاسی و سلیقه ای را برای حل مشکلات نظام به گرد آمدن بر این محور فرامی خواند:
وحدت عمومی به معنای گرد آمدن صاحبان سلیقه ها و روش های گوناگون بر گرد محور اسلام، خط امام و ولایت فقیه است. این همان اعتصام به «حبل اللَّه» است که عموم مسلمین بدان مکلف گشته اند و این، آن اسم اعظمی است که همه گره ها را باز و همه موانع را برطرف و همه شیاطین را مغلوب می کند. نرم افزار حدیث ولایت، ۲۳ / ۴ / ۶۸.
۲. وحدت قومیت ها
ترکیب جمعیتی ایران از قومیت های گوناگون شکل یافته و همین امر زمینه و ابزار مناسبی برای شیطنت، تفرقه و آشوب دشمنان داخلی و برون مرزی است. امام و رهبری با احترام به آداب و سنن و گویش های محلی و نفی برتری طلبی قومی و نژادپرستی، همه قومیت ها را تحت پرچم مکتب حیاتبخش اسلام و بر محور ملیت ایرانی و حفظ تمامیت ارضی گرد آوردند و آینده روشن و رشد و تعالی این اقوام را به سرنوشت تمام مصالح و منافع ملی پیوند زدند.
حضرت امام می فرماید:
«طرح اینکه کرد، لر، فارس، اینها باید از هم جدا باشند و هر یک مستقلًا برای خود چیزی داشته باشند این آن است که اسلام آمده است که بردارد از میان این دیوارها را.»(صحیفه امام، ج ۱۷، ص ۱۰۹) «جمهوری اسلامی هیچ فرقی بین ترک، کُرد، لُر و عرب و فارس و بلوچ نمی باشد.» (همان، ج ۹، ص ۳۱۷)
مقام معظم رهبری نیز می فرماید:
ملت ایران بیش از همه چیز ایرانی است. ترک و فارس و کُرد و عرب و بقیه اقوام ایرانی افتخار می کنند که فرزند ایران اسلامی هستند که پرچم اسلام را در دنیا برافراشته است. نرم افزار حدیث ولایت، ۲۷ / ۶ / ۷۵.
این رهنمودها و تدابیر امام و رهبری در وحدت گرایی سبب شد که اقوام مختلف ایرانی خود را بخشی از پیکره امت واحد ایران اسلامی به شمار آورند و در دفع توطئه های آشکار و پنهان گروهک های محارب و معاند داخلی و خنثی کردن تهدیدات دشمنان برون مرزی و تثبیت امنیت و آرامش مناطق مرزی پیش قدم شوند و پاسدار حفظ تمامیت ارضی ایران باشند.
۳. وحدت حوزه و دانشگاه
پیوند، همبستگی و هم اندیشی حوزه و دانشگاه به عنوان دو کانون اندیشه و تولید علم و سیاستمداران و کارگزاران آینده نظام اسلامی، پیش شرط حصول وحدت در سایر اقشار جامعه است. از نگاه امام و رهبری دروس فقهی، کلامی و تفسیری حوزه های علمیه مکمل بحث های علمی کاربردی دانشگاه هاست و پیوند این دو قشر فرهیخته زمینه های مناسبی برای تولید علم و گسترش و تعمیق جنبش نرم افزاری است.
امام خمینی در این باره می فرماید:
«حوزه و دانشگاه در هم ذوب شوند تا میدان برای گسترش و بسط معارف اسلام وسیع تر گردد.» (صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۹۹)
مقام معظم رهبری نیز درباره وحدت حوزه و دانشگاه می فرماید: «در نظام اسلامی علم و دین پا به پا باید حرکت کند، وحدت حوزه و دانشگاه یعنی این... طلاب و دانشجویان قدر یکدیگر را بدانند، با یکدیگر آشنا و مرتبط باشند.» نرم افزار حدیث ولایت، ۲۹ / ۹ / ۶۸.
۴. وحدت نیروهای مسلح (نظامی)
سازمان ها و نهادهایی که پیکره و ساختار نیروهای مسلح جمهوری اسلامی را تشکیل می دهد عبارتند از:
۱. ارتش جمهوری اسلامی که پس از انقلاب بر اساس اهداف متعالی نظام اسلامی بازآفرینی شد و سامان یافت. ۲. سپاه نهالی روئیده از متن انقلاب و مردم سلحشور با انگیزه قوی دینی. ۳. توده میلیونی بسیج؛ ستون فقرات انقلاب اسلامی و ذخیره و پشتوانه پایان ناپذیر نیروهای مسلح و عقبه راهبردی و همه جانبه نظام اسلامی. این سه مجموعه به ظاهر متفاوت زیر چتر اطاعت از فرامین یک مأموریت را دنبال می کنند.
امام خمینی در دهه اول انقلاب و دوران دفاع مقدس به گونه ای فرماندهی و هدایت نیروهای مسلح را عهده دار شد که این نیروها توانستند به عنوان بازوی توانمند ولی فقیه با یکدلی و وحدت، رهنمودها و انتظارات امام را در پاسداری از دستاوردهای انقلاب و دفاع از میهن اسلامی تحقق بخشند و در مواقع بحرانی و حساس نظام اسلامی به نصیحت های ایشان گوش فرا می دادند:
«کوشش کنید که در بین، این نباشد که من ارتشی هستم، من سپاهی هستم، من بسیجی هستم؛ همه احساس این را کنید که ما خدمتگزار اسلامیم.»(صحیفه امام، ج ۲۰، ص ۷۸) همه در هم ذوب شوید و تو و من را از میان بردارید و چون ید واحده و قدرت واحده بر دشمن بتازید.(همان، ج ۱۸، ص ۳۳۴)
امام در ملاقات های خصوصی فرماندهان ارتش و سپاه، دست های فرمانده کل سپاه (محسن رضایی) و فرمانده نیروی زمینی ارتش (صیاد شیرازی) را در دست یکدیگر قرار می داد و آنان را به وحدت و یکدلی و اتفاق نظر در طراحی و اجرای عملیات دفاع مقدس فرامی خواند. (ر. ک. امام و دفاع مقدس، ص ۹۰ - ۹۱) (خاطرات شهید صیاد شیرازی).
مقام معظم رهبری با استمرار سیره امام و تحلیل دیدگاه عمیق وحدت طلبانه ایشان می فرماید:
مهم ترین مسأله ای که امروزه وظیفه تمام نیروهای مسلح است این است که کوشش کنند کارآیی خود را با انسجام و وحدت کلمه همراه سازند، این وحدت کلمه بود که ما را به پیروزی رساند و تا امروز ما را به پیش برده است و باید این وحدت کلمه و عمل روز به روز بیشتر شود و همکاری ها همه جانبه گردد. دژهای استوار، ص ۱۴۱. من بر وحدت بین نیروهای مسلح - چه سازمان ها و چه نیروهای داخل یک سازمان - تأکید می کنم، وحدت به معنای یکی شدن نیست: وحدت به معنای هماهنگی و همدل بودن است. نرم افزار حدیث ولایت، ۲۸ / ۱ / ۸۰.
۵. وحدت احزاب
تکثرگرایی، مهم ترین چالشی است که وحدت احزاب خودی را تهدید می کند. از این رو امام همواره با بیان آیه «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعاً وَلاَ تَفَرَّقُوا» تأکید داشت که احزاب اسلامی در موضع گیری ها، حریم اصول و مبانی نظام اسلامی را رعایت کنند و با سعه صدر و تحمل اختلاف سلیقه ها، مرز وحدت را پاس دارند و بارها با تشبیه اختلاف احزاب خودی به مباحثات علمی و طلبگی، گروه های انقلابی را به وفاداری به اسلام و انقلاب اسلامی فرامی خواند تا رخنه ای در بنیان مرصوص جامعه پدید نیاید.(برای نمونه ر. ک. صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۴۷، و ص ۱۷۶ – ۱۸۰)
مقام معظم رهبری همواره با وفاق و همدلی جریانات سیاسی درون نظام که به اصل ولایت فقیه و آرمان ها و شاخص های خط اسلام ناب محمدی امام خمینی التزام عملی دارند سفارش می کند که ضمن حفظ دیدگاه ها و سلیقه های سیاسی بر محور اصل کلی حفظ نظام اسلامی متحد باشند و کاملاً مراقب باشند تا اختلافات سیاسی به جدال و تضادهای بنیانی تبدیل نشوند و در محیط دوستانه به حل مشکلات نظام بپردازند و همواره پایه های وحدت نظام را مستحکم نمایند. برای نمونه ر. ک. حدیث ولایت، ج ۱، ص ۸۲، بیانات در تاریخ ۱ / ۱ / ۸۲ و بیانات در تاریخ ۱۴ / ۳ / ۸۱.
۶. وحدت شیعه و سنی
از مهم ترین ابعاد و جلوه های وحدت در اندیشه و سیره امام و رهبری همگرایی شیعیان و اهل تسنن در جهان اسلام است. امام خمینی از اوایل دوران مرجعیت و رهبری خویش همواره بر مشترکات و اصول کلی دین اسلام تأکید داشت و از بزرگنمایی برخی اختلاف ها و تفاوت ها پرهیز می نمود.
امام می فرمود:
«شیعی و سنی اصلاً در کار نیست، ما همه با هم برادریم.» (صحیفه امام، ج ۶، ص ۱۳۳) امام در فتوای خود هم، وحدت رویه و عمل را در فرائض دینی میان برادران اسلامی در نظر داشتند و هنگامی که روحانی برجسته یکی از شهرهایی که . ر. ک. مناسک حج امام خمینی، ص ۲۵۷، مسأله ۱ و ۳.
ترکیب جمعیتی آن را شیعیان و برادران اهل سنت تشکیل می دادند درخواست کمک برای احداث مدرسه علمیه نموده بود و چون لحن تقاضا و ادبیات درخواست به گونه ای بود که اقدام به این عمل به منزله مقابله با اهل سنت محسوب می شد. امام قاطعانه فرمودند: احداث این مدرسه در این شهر ضرورت ندارد. ر. ک. سایه آفتاب، محمدحسن رحیمیان، ص ۱۲۲ و ۱۲۳، مؤسسه پاسدار اسلام، چاپ پنجم، ۱۳۷۳.
مقام معظم رهبری علم رغم تلاش های گسترده عوامل استکبار جهانی خصوصاً گروه های افراطی همچون وهابیت و القاعده و... تأکید فراوان بر وفاق و وحدت شیعه و سنی دارند و در جمع اساتید و علمای حوزه های علمیه اهل تسنن فرمود:
سال ها پیش از انقلاب که با بعضی از برادران اهل سنت صحبت می کردم به آن ها می گفتم که اگر ما بخواهیم وحدت اسلامی تحقق پیدا بکند، باید خودمان را از گذشته جدا و قیچی کنیم، البته وحدت یعنی همین که پیروان این دو مذهب با هم برادر باشند و احساس برادری کند، نه این که شیعه، سنی و سنی، شیعه شود. نه، مراد از وحدت دین نیست، بلکه وحدت به معنای احساس برادری است. نرم افزار حدیث ولایت، ۵ / ۱۰ / ۶۸.
در پاسخ به سؤال شیعیان «احساء عربستان» اهانت به نمادهای برادران اهل سنت از جمله اتهام زدن به همسر پیامبر اسلام را حرام می داند. ر. ک. سایت خبری تحلیلی کردستان امروز، www. kurdistantoday. ir.
۷. وحدت جهان اسلام
رمز عزت و اقتدار مسلمانان در فراز و نشیب تاریخ اسلام «وحدت» آنان است. امام و رهبری «وحدت» را کلید حل مشکلات جهان اسلام می دانند و با نقد اندیشه و روش های ناسیونالیستی و نژاد پرستی، نگاه امت مدارانه را به جهان اسلام بازگرداندند تا مسلمانان را به دفاع از یکدیگر ترغیب نمایند.
تعیین روز قدس، احیای مراسم برائت از مشرکان در مراسم حج، تقویت روحیه استکبارستیزی از جمله تدابیری است که محور سیاست بین الملل اسلامی امام و رهبری قرار گرفت تا مسلمانان بر محور این مشترکات سیاسی دینی، معادلات سیاسی جهان را به نفع خود تغییر دهند. برای آشنایی با دیدگاه ها و نظرات امام و رهبری به پیام های سالیانه کنگره عظیم حج مراجعه نمایید.
نتیجه گیری
«وحدت» بیت الغزل اندیشه و سیره امام و رهبری است و آنچه تاکنون نظام اسلامی را پویا و پایا داشته اتحاد و همدلی بوده است و به فرموده رسول گرامی اسلام «اِن الْمُسلِمینَ یَدٌ واحدَةٌ علی مَنْ سِواهُمْ» و شرط حفظ نظام اسلامی استمرار همدلی و وفاق. بحارالانوار، مجلسی، ج ۲۸، ص ۱۰۴، حدیث ۳، الوفاء، بیروت.
در تمام حوزه ها و جنبه های نظام اسلامی است. و تمام تدابیر و راهبردهای ولایت در حفظ مهم ترین رمز پیروزی انقلاب اسلامی استوار است. بنابراین با اجرای این رهنمودها و تأسی به سیره امام و رهبری در موضوع وحدت، دستیابی به قله های رفیع تکامل نظام اسلامی به آسانی میسر می گردد.
پی نوشت ها:
اخلاق فرماندهی (۵) بایسته های اخلاق فرماندهی
.
انتهای پیام /*