تقوا (عرفان)
در سخنان صوفیان و عارفان، تقوا از مقامات عرفانی است و در نسبت با دو مفهوم مهم ورع و قلب معنا می یابد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۳۰
تکبر
خود بزرگ بینی را تکبّر گویند. کبر یکی از صفات رذیله می باشد که شخص دارای آن خود را برتر و بزرگ تر از دیگران می پندارد و دیگر افراد را خوار و حقیر می شمارد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۲۵
تملق
یکی از رذایلی که در اثر انحراف قوه شهویه اثرات ناگواری بر زندگی دینی و دنیایی شخص می گذارد و او را از نظرها ساقط و از درجه اعتبار پایین می آورد چاپلوسی و تملق های بی جایی است که شخص مرتکب آن شده و آبرو و حیثیت خود را به حراج می گذارد که این خود نشان از شرک خفی در نهاد او دارد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۲۰
تواضع (عرفان)
تواضع در عرفان و اخلاق خصلتی برآمده از صفا و سلامت دل می باشد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۱۵
توبه عرفانی
توبه در اصطلاح صوفیه، بازگشتن از هر خُلق مذموم و حال بد است به خُلق محمود و حال خوب و سرانجام دور شدن از هر چیزی است که مانع وصول بنده به خداست.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۵
توکل عرفانی
یکی از واژه هایی که در تصوف و عرفان از آن بحث شده توکل می باشد که آرای مختلفی در این مورد می باشد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۰
ثواب و عقاب فلسفی و عرفانی
از ثواب عنوان پیوند و عقاب در فلسفه و عرفان بیشتر با عنوان سعادت و شقاوت بحث شده است.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۵۵
حب دنیا
در آیات متعددی از قرآن کریم در مورد حب دنیا و دلباختگی و دلدادگی در برابر زرق و برق دنیا سخن به میان آمده است.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۵۰
حرص
میل شدید به چیزی یا برای به دست آوردن چیزی را حرص می نامند. حِرص، از رذایل اخلاقی به شمار می رود. از آن به مناسبت در باب های اجتهاد و تقلید، حج ، تجارت و شهادات سخن گفته اند.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۴۵
حسد
حسد، از رذایل اخلاقی ، گناهان کبیره و به معنای آرزویِ زوال نعمت ها و داشته های دیگران می باشد. از آن در بابهایی نظیر صلات و شهادات سخن گفته اند.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۴۰
حلم
حلْم، فضیلتی اخلاقی در قرآن و حدیث و متون اخلاقی می باشد و از آن به مناسبت در باب تجارت و قضاء سخن گفته اند.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۳۵
خشوع در عرفان
خشوع در عرفان به معنای تواضع در برابر خدا به قلب و جوارح است، دراین مقاله به یررسی معنا و مفهوم خشوع در تصوف و عرفان می پردازد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۳۰
خوف و رجاء
خوف و رجاء یکی از حالات متعادل انسانی است. خوف، به معنای ترس و احساس ناخوشایند ناشی از بروز خطر و رجا ضد یاس بوده و به معنای امید به رحمت خداست.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۲۵
ریا
تظاهر و خودنمایی برای انجام عملی نیک را ریا می گویند که در عبادت موجب بطلان آن می باشد. از احکام آن در باب صلات سخن گفته اند.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۲۰
زهد
زهد، یکی از بارزترین محسنات اخلاقی است و هر کس این صفت را دارا باشد زاهد می گویند.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۱۵
سکوت (اخلاق)
سکوت و خاموشی (صمت) در فرهنگ اسلامی اهمیت بسیاری دارد، و نکته های دقیق و ظریفی در روایات اسلامی درباره آن بیان شده، و آثار و ثمرات آن با تعبیرات جالبی ذکر شده است. سکوت به دو قسم عمده سکوت ممدوح و سکوت مذموم تقسیم می شود.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۵
شکر عرفانی
شُکر، اصطلاحی دینی و اخلاقی، به معنای قدردانی کردن از خدا می باشد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۰
شهوت رانی
شهوت یکی از قوای لازم درونی انسان است که با حفظ اعتدالش سعادت در پی خواهد داشت. و در فقه و اخلاق از آن بحث شده است و مصادیق متعددی دارد. در قرآن هم در مذمت شهوت رانی آیاتی وجود دارد که دال بر بدی عاقبت کسانی که این امر را پیروی می کنند.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۵۵
صبر (اخلاق)
صبر، عبارت است از ثَبات نفس و اطمینان آن و مضطرب نگشتن و مقاومت کردن در بلایا و مصایب، به گونه ای که سینه انسان تنگ نشود و خاطرش پریشان نگردد. در فرهنگ اخلاقی، صبر عبارت است از وادار نمودن نفس به انجام آنچه که عقل و شرع اقتضا می کنند و باز داشتن از آنچه عقل و شرع نهی می کنند.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۵۰
عجب
عجب عبارت است از بزرگ دانستن نعمت و تکیه بر آن و فراموش کردن نسبت نعمت با نعمت دهنده.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۴۵
عدالت
عدالت، یعنی نهادن هر چیزی به جای خود و لفظی است که با معنایی وسیع در کلیه شئون آدمی حضور مؤثر دارد. قانون عدالت یک قانون کلی و عمومی است و هر نوع داوری و حکومت را چه در امور بزرگ و چه کوچک شامل می شود.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۴۰
عفو (اخلاق)
عفو یکی از خصائص ارزشمند اخلاقی است. و به معنای گذشتن از گناه و ترک کیفر آن است و اصل و ریشه آن به معنی محو و نابودی است. روایات بسیاری مبنی بر عفو و تشویق کردن ائمه (علیهم السلام) به این صفت کریمانه وجود دارد که نشان دهنده اهمیت و ارزش بسیار بالای آن است.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۳۵
غرور
غرور، یکی از صفات رذیله است، که باعث می شود انسان دلخوش به چیزی که موافق هوای نفس و تمایل طبع انسانی است، شود.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۳۰
غضب
خشم و غضب نیرویی است که برای دفاع از خود و پاسداری از حق در نهاد انسان گذارده شده است، اما اگر از محور اصلی خویش خارج گردد تبدیل به یکی از رذائل بزرگ می شود و رذائل مهم دیگری را نیز با خود به همراه می آورد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۲۵
غفلت
«غفلت» ضدّ توجه و تفکر است. رذیله ای است بسیار پست که انسان را به سقوط می کشاند؛ و به قول قرآن شریف، انسان را تا سرحدّ حیوان، بلکه پست تر تنزّل می دهد.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۲۰
غیبت (اخلاق)
غیبت در اخلاق اسلامی، از اعظم مهلکات، و اشدّ معاصی است. یعنی چیزی نسبت به شخصی که شیعه باشد ذکر کنی که اگر به گوش او برسد او را ناخوش آید و به آن راضی نباشد، خواه آن نقص، در بدن او باشد، یا در نسب او، یا در صفات و افعال و اقوال او، و یا در چیزی باشد که متعلق به او باشد. هم چنین غیبت کردن منحصر به زبان نیست، بلکه هر نوعی که نقصی از غیر را بفهماند غیبت است، خواه به قول باشد، یا فعل، یا اشاره، یا ایماء، یا رمز، یا نوشتن.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۱۵
گناه
گناه به معنای خلاف است و در اسلام هرگونه کاری که برخلاف فرمان خداوند باشد گناه است.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۵
یقین
یقین، عبارت است از اعتقاد ثابت و قطعی انسان به امری که مطابق با واقع بوده و با هیچ شبهه ای، هر قدر هم قوی، قابل زوال نباشد. یقین در دین به منزله سرمایه است و ایمان متوقف بر آن می باشد. سایر علوم شاخ و برگ آن است و رستگاری در آخرت بدون یقین حاصل نمی شود.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۰
استعاذه
پناه بردن به خدا را استعاذه گویند.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۰:۵۵
استعانت
استعانت در دو معنای یاری خواستن و کمک جستن آمده است. در فقه از آن در باب های طهارت، صلات، جهاد، لقطه و قضاء به مناسبت سخن رفته است.
یکشنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۱ - ۲۰:۵۰