آب مطلق
آبی که اطلاق کلمه آب بر آن بدون هیچ اضافه و قیدی صحیح باشد آب مطلق گفته می شود. از این عنوان در باب طهارت سخن گفته شده است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۲۵
آثار ارتداد فطری
خارج شدن از اسلام و اختیار نمودن کفر که در فقه ارتداد نامیده می شود علاوه بر آثار و تبعاتی که برای خود مرتد به دنبال می آورد و در باب های گوناگون از قبیل طهارت و نکاح و ارث و حدود از آن ها سخن گفته شده است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۲۰
آمیزش
نزدیکی و مجامعت انسانی با انسان دیگر را آمیزش می گویند که در ابواب مختلف فقه احکام بسیار زیادی دارد. آمیزش به سه نوع تقسیم می شود که هر کدام تعریف و احکام ویژه ای دارند.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۱۵
آمیزش با حیوان
آمیزش با حیوان یا وطی، به آمیزش و نزدیکی انسان با حیوان اطلاق می شود که از آن در باب هایی مانند طهارت، صوم، حج و حدود و اطعمه و اشربه (خوردنی ها و نوشیدنی ها) سخن رفته است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۵
بوی خوش
از کارهای ممنوع در حال احرام ، هر گونه بهره بردن از بوی خوش، خواه بوییدن عطرها و خواه آغشتن لباس و بدن به مواد خوشبو کننده و خواه دیگر کاربردها مانند خوردن، لمس کردن و مالیدن آن ها است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۳:۰
بیع فضولی
فروختن متاع و ملک دیگری بدون استرضای او را بیع فضولی گویند.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۵۵
بیماری برص
بَرَص (به فارسی، پیسی)، گونه ای بیماری پوستیِ مُزمِنِ ناواگیر که به شکل لکّه های سفید نرمِ کمابیش بزرگ بر اندامهای گوناگون تن آدمی حادث می شود و گاهی سراسر تن را فرا می گیرد.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۵۰
پایان حضانت
حضانت به معنای حفظ و نگهداری والدین از کودک، از جمله ولایت، سلطنت، نظافت، پرستاری و تربیت است.
طبق دیدگاه علما با استناد بر روایات، پسر و دختر هرگاه به سن بلوغ و رشد برسند مالک نفس خویش می گردند و می توانند در امور خویش دخالت نمایند. به تعبیری دیگر، ولایت بر آن ها از جمله ولایت بر حضانت، به اتمام می رسد.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۴۵
پدر (فقه)
پدر به معنای مردی است که دیگری از نطفه ی او- از طریق شرعی یا وطی به شبهه- به وجود آید یا صاحب شیر را گویند. از این عنوان در بسیاری از ابواب سخن رفته است، نظیر باب های طهارت، صلاة، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت و... .
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۴۰
پلاستیک
پلاستیک از فراورده های نفت است و از آن به مناسبت در باب طهارت و حج سخن گفته شده است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۳۵
پوشاک
پوشاک، مجموعۀ جامه هایی از پوست، الیاف گیاهی، پشم ، کتان و ابریشم و جز آن که آن ها را در اصل برای پوشاندن اندام های بدن و مصون نگهداشتن آن ها در برابر عامل های طبیعی، اقلیمی و آب و هوایی می پوشند.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۳۰
پیراهن
پیراهن نوعی لباس است که معمولا از پارچه ی نازک تهیّه می شود و دارای یقه و آستین است. از آن به مناسبت در باب های طهارت، صلاة، حج و نکاح سخن رفته است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۲۵
پیسی
پیسی واژه ای پهلوی و معادل بَرَص در عربی گونه ای بیماری پوستی و ناواگیر است که به صورت لکه های سفید و نرم بر بدن ظاهر می شود و بر اثر اختلال در عملکرد رنگدانه های پوستی پدید می آید.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۲۰
پیشینه ولایت فقیه
سخنان فقیهان، در جای جای نوشتارهای فقهی آنان، به روشنی نشان می دهد که بحث ولایت فقیه ، گزاره و مسأله ای نوپیدا نبوده و در دوره های گذشته تاریخ اسلام و تشیّع ، در کانون دقت و بررسی عالمان و فقیهان اسلامی قرار گرفته است.آنان این مسأله را در بابهای گوناگون فقهی کلامی در بوته بررسی نهاده اند.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۱۵
تبدل اجتهاد
تبدل اجتهاد به تغییر نظر مجتهد اطلاق می شود.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۵
تبدل تقلید
تبدل تقلید به تغییر تقلید از یک مجتهد به مجتهد دیگر اطلاق میشود. در تعریف تقلید، تحریرالوسیله آورده است: «التقلید هو العمل مستنداً الی فتوی فقیه معیّن» یعنی تقلید، عمل کردن به استناد فتوای فقیه معیّن است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۲:۰
تبدل عنوان فضولی
اهلیت داشتن بر معامله و شرایط آن از جمله مباحث مهم و تاثیرگذار در فقه است. در کتب فقهی علاوه بر شرط بلوغ، عقل، قصد و اختیار، از مالک تصرف بودن نیز به عنوان شرط لازم در اهلیت انسان برای معامله سخن به میان آمده است، بر همین اساس معامله غیر مالک که بدون وکالت از مالک و یا بدون ولایت بر او (مانند پدر و جدّ پدری و وصی از طرف آن دو و حاکم شرع)، انجام شود، صحیح و نافذ نیست، و همین طور است معاملات افرادی که به خاطر سفاهت یا افلاس یا دیگر اسباب حجر، محجور هستند.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۵۵
تجزی اجتهاد
به کسی که در بعضی بابهای فقهی مانند نماز، توانایی استنباط حکم شرعی پیدا می کند مجتهد متجزّی گفته می شود؛ در برابر مجتهد مطلق که در همۀ ابواب فقهی توان استنباط دارد. از این عنوان در باب اجتهاد و تقلید و نیز قضاء سخن رفته است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۵۰
تجزی در اجتهاد
تجزّی در اجتهاد به معنای قدرت بالفعل بر استنباط بعضی از احکام شرعی است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۴۵
تحلل
تحلل، یکی از اصطلاحات فقهی به معنای بیرون آمدن حاجی از محرمات احرام است. سبب های تحلل در حج یا عمره عبارت از تقصیر، حلق، طواف، سعی، طواف نساء، قربانی کردن و اشتراط تحلل است. حج گزار با هر یک از این اعمال از محدودیت های که به خاطر احرام داشت رها می شود.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۴۰
تخییر ابتدایی
تخییر ابتدایی به معنی تخییر قبل از گزینش و مقابل تخییر استمراری است. با اختیار یک طرف در مقام عمل، تخییر، زوال پیدا کرده و همان طرف گزینش شده تعیّن می یابد. از این عنوان در اصول فقه مباحث دوران نوع تکلیف بین وجوب و حرمت، تعارض دو دلیل و عدم امکان جمع بین آنها سخن گفته شده و در ابواب مختلف فقه نیز نظیر اجتهاد و تقلید، صلات و تجارت از آن سخن به میان آمده است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۳۵
تخییر استمراری
تخییر استمراری مقابل تخییر ابتدایی و به معنی تخییر، حتّی پس از گزینش است. از این عنوان در اصول فقه و نیز ابواب مختلف فقه نظیر اجتهاد و تقلید و صلات سخن رفته است.
تخییر استمراری به مختار بودن مکلف به صورت مستمر در عمل بر طبق یکی از دو یا چند دلیل متعارض اطلاق می شود.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۳۰
تراشیدن
تراشیدن یا همان حَلق ستردن مو و جز آن است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۲۵
تربیت کودک
تربیت عبارت است از انتخاب رفتار و گفتار مناسب، ایجاد شرایط و عوامل لازم و کمک به شخص مورد تربیت، تا بتواند استعدادهای نهفته اش را شکوفا سازد و به سمت کمال مطلوب، حرکت کند. در اصطلاح حقوقی نیز تربیت به معنای پرورش روحی و اخلاقی اطفال به کار رفته است.
تربیت کودک به طور خاص آن است که مربّی، اعم از پدر، مادر، معلّم و ...، طفل را در بُعد روحی و اخلاقی پرورش دهد، به گونه ای که جسم و جان و عقل و علم او افزایش یابد، تا بتواند امور مربوط به دین و دنیای خود را انجام دهد. بخاطر همین، اهمیت تربیت در اسلام، در ظاهر ساختن کمالات باطنی بشر و به فعلیت آوردن استعدادهای درونی فرد، مورد توجه قرار می گیرد.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۲۰
تربیت کودکان بی سرپرست
طبق اتفاق نظر علما در صورتی که یتیم بی سرپرست، مادر و جد پدری و دیگر خویشاوندان از مراتب مختلف ارث را نداشته باشد، حاکم شرع ولایت بر تربیت وی دارد و بر او واجب است در این باره اقدام نماید. در صورت نبودن حاکم یا عدم امکان دسترسی به او، مؤمنین عادل، بلکه اگر افراد عادل هم نباشند، غیرعادل و فاسق بر تربیت کودکان بی سرپرست ولایت دارند.
اسلام اصرار دارد اطفال یتیم در محیط خانواده و در کنار کودکان همان خانواده ها تربیت شوند و علاقه دارد که مردان و زنان مسلمان به جای پدر و مادر، از کودکان یتیم و بی سرپرست نگهداری نمایند و مانند فرزندان خود مورد محبّت و عطوفت مخصوص قرار دهند تا از نظر روحی نیز عواطف این کودکان تأمین شود.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۱۵
تشریح (فقه)
تشریح، از مسائل مستحدثه فقهی است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۵
تصرف اولیا در اموال صغار
ولایت و اداره اموال صغار در کلیه امور مربوط به اموال آنان، تا زمان بلوغ برعهده پدر، جدّ پدری، وصی، قیّم، حاکم شرع و عدول مؤمنین است.
اِعمال ولایت اولیا بر اموال صغار مشروط به عدم مفسده و ضرر، رعایت اصلحیت، مصلحت و سود بیش تر برای صغار است. علما ضمن اثبات ولایت اولیا و جواز دخالت آنها در امور مالی صغار و محجورین، به ذکر موارد و بیان مصادیق آن پرداخته اند. از جمله این تصرفات: تجارت با اموال صغار، مصالحه، مضاربه، رهن، اجاره، قبول وصیت و ... است که باید آن ها را به نفع کودک استیفا نمایند.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۱:۰
تصرفات ولی قهری به نفع خود
ولایت و اداره اموال صغار در کلیه امور مربوط به اموال آنان، تا زمان بلوغ برعهده اولیای آنان است. اِعمال ولایت اولیا بر اموال صغار مشروط به عدم مفسده و ضرر، رعایت اصلحیت، مصلحت و سود بیش تر برای صغار است.
در اینکه آیا ولیّ قهری حق دارد مال طفل را به عنوان قرض برای خود بردارد یا خیر دو دیدگاه مطرح گردیده برخی بدون هیچ شرطی قائل به جواز تصرف هستند، برخی دیگر تصرف را مشروط به تمکّن ولیّ قهری می دانند.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۰:۵۵
تعدد فضول در بیع
از جمله شرایط متعاملین، مالکیت بر تصرف است که فقها در کتاب بیع بر آن تصریح دارند، بر همین اساس معامله غیر مالک که بدون وکالت از مالک و یا بدون ولایت بر او (مانند پدر و جدّ پدری و وصی از طرف آن دو و حاکم شرع)، انجام شود، صحیح و نافذ نیست، و همین طور است معاملات افرادی که به خاطر سفاهت یا افلاس یا دیگر اسباب حجر، محجور هستند.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۰:۵۰
تعطیل حدود
تعطیل حدود یعنی ترک اقامه حدود با داشتن قدرت بر آن و فراهم بودن شرایط. از آن در باب حدود سخن رفته است.
سه شنبه, ۲۲ آذر ۱۴۰۱ - ۲۰:۴۵