صفحه احکام

خواندن قرآن در حال نماز یا به عنوان جزء نماز و به قصد جزئیت است و یا بدون آن. ۱- در هر جای نماز، ذکر گفتن و دعا کردن و قرآن‏ خواندن‏ غیر از آنچه موجب سجده می‏ شود اشکالی ندارد. و بنابر اقوی، هرگونه خطاب به غیر خداوند متعال، حتی در ضمن دعا، مثل این که بگوید: غَفَرَ اللَّهُ لَکَ (خدا تو را بیامرزد) و صَبّحَکَ اللَّهُ بِالْخَیر (خدا تو را به خوبی وارد صبح کند) در صورتی که قصد دعا برای او داشته باشد، نماز را باطل‏ می‏ کند، تا چه رسد به این که با این جملات قصد تحیّت بنماید و همچنین است ابتدا نمودن به سلام (که نماز را باطل می ‏کند). همچنین «اگر سلام‏ کننده بچه ممیّز باشد، جواب سلام او واجب است و احتیاط (واجب) آن است که جواب سلام او به قصد قرآن‏ خواندن‏ نباشد (و به قصد جواب سلام باشد)، بلکه جایز نبودن آن قوی است.» ۲- در رکعت اول و دوم از نمازهای واجب، خواندن سوره حمد و یک سوره کامل بعد از آن واجب است و نمازگزار می‏ تواند در بعضی از حالات، سوره را ترک نماید، بلکه گاهی در تنگی وقت و ترس و مانند این‏ ها از موارد ناچاری ترک کردن سوره واجب است. خواندن حمد، در نمازهای مستحبی - مانند نمازهای واجب - واجب است؛ یعنی خواندن آن، شرط صحّت در آن‏ ها است. اما خواندن سوره در هیچ یک از نمازهای مستحبی، واجب نیست؛ اگر چه آن نماز - با عنوان عارضی مثل نذر و مانند آن - واجب شده باشد.

معاویة بن عمّار گوید شنیدم حضرت صادق علیه السلام می‏ فرمود: بود در جمله وصیت های پیغمبر، صلّی اللّه علیه و آله، که به علی، علیه السلام، گفت: «یا علی وصیت می‏ کنم تو را در خودت به خصلت هایی، پس حفظ کن آن ها را.» پس از آن گفت: «بار خدایا اعانت فرما او را.» تا آن که فرمود: «و بر تو باد به نماز شب‏، و بر تو باد به نماز شب‏، و بر تو باد به نماز شب‏.» از صدر و ذیل حدیث کمال اهمیت فهمیده می‏ شود. مسافر و جوانی که خوف آن را دارد که نماز شب را در وقتش نتواند بخواند، می ‏توانند نافله شب را قبل از نصف شب بخوانند، بلکه هر کسی که دارای عذر باشد - مانند پیر و کسی که ترس از سرما یا احتلام دارد - می ‏تواند قبل از نصف شب آن را بخواند. و سزاوار است که این افراد نیّت تعجیل نمایند نه ادا. قضای نمازهای نافله شبانه‏ روزی، مستحب است، و ترک قضای آن ‏ها در صورتی که به خاطر جمع کردن دنیا، آن‏ ها را ترک نموده، کراهت مؤکّد دارد. و کسی که نمی ‏تواند آن‏ ها را قضا نماید، برای او مستحب است که به مقدار توانایی‏ اش صدقه بدهد و کمترین صدقه آن است که برای هر دو رکعت، یک مدّ (حدود ده سیر گندم مثلًا) صدقه بدهد و اگر نتوانست، برای هر چهار رکعت، یک مدّ صدقه بپردازد و اگر نتوانست، یک مدّ برای نمازهای مستحبی شب و یک مدّ برای نمازهای مستحبی روز صدقه بدهد.

زینت در کلام وحی، آیات ۳۱ و ۳۲ سوره اعراف، از نعماتی که خالق متعال برای بندگانش پدید آورده، شمرده شده است؛ و در فقه اسلامی نیز همانند دیگر نعمات الهی در ابواب مختلف و به استناد ادله معتبر موضوع احکام تکلیفی قرار گرفته است. مانند استحباب زینت برای خطیب جمعه؛ و وجوب آن برای زن در صورت خواست شوهر؛ و استحباب زینت نمودن زن با زیورآلات در نماز؛ و یا حرمت استفاده از طلا برای مرد حتی در غیر نماز، و وجوب ترک زینت در حال احرام و در عده وفات شوهر و پرهیز زن از آشکار کردن زینت خویش برای نامحرم.