خداشناسی فطری
عشق به کمال مطلق از دیدگاه امام خمینی (س)
در اثبات وجود خداوند یکی از راه شناخت خداوند متعال، راه فطرت و خداشناسی فطری است. امام خمینی (س) نیز فطرت و عشق به کمال را یکی از ادله خداشناسی می شمارد(۱) و به دو روش از طریق فطرت برای اثبات کمال مطلق و خداشناسی استدلال کرده است:
۱- فطرت افتفار و نیاز: به باور امام خمینی (س) همه افراد بشر در این نکته اتفاق نظر دارند که در اصل وجود و کمالات وجود، نیازمند موجودی هستند که خود نیازمند نیست، بلکه مستقل و تمام و کامل است و این حکم در تمام موجودات عالم از نبات، معدن، عناصر، جن و ملائکه جاری است.(۲)
۲- عشق فطری انسان ها به کمال مطلق: امام خمینی (س) در این طریق به پیروی استادش، جناب محمد علی شاه آبادی، تمام سعی و تلاش آحاد بشر را ناشی از این عشق فطری قلمداد می کند و میل و گرایش هر یک از آنها به امور مورد علاقه شان را به عشقشان به کمال مطلق ارجاع می دهد و با تمسک به اینکه عشق فعلی، معشوق فعل می خواهد، وجود کامل مطلق و حق تعالی را اثبات می کند.(۳) همچنین به اعتقاد ایشان همه موجودات جلوه ای از فعل و فیض او هستند و همین معشوق حقیقی باید واحد علی الاطلاق نیز باشد وگرنه از بساطت حقیقی خارج خواهد شد و کمال مطلق نخواهد بود. بر این اساس لازم است کمال مطلقی که متعلق عشق فطری است، همه صفات کمالیه را به نحوی اطلاقی دارا باشد. ایشان از این راه وجود مطلق و خداشناس فطری و دارا بودن تمام صفات کمالی را ثابت می کند.(۴)
(۱) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۴، ص۲۰۵ و ج۱۶، ص۲۱۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹. طلب کمال، ما به فطرت
(۲) خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۱۶-۲۱۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۲ تمام عائله؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۵، ص۱۳۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.
(۳) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۱۸۵-۱۸۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸ جمیع سلسله؛ خمینی، روح الله، الطلب و الاراده، ص۸۶-۸۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۷۹ لکنّه تعالی فطر؛ خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۴، ص۲۰۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹. طلب کمال
(۴) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۱۸۵-۱۸۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. جمیع سلسه