هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)

هدایت

هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)

امام خمینی (س)با بیان این مطلب که هدایت امری وجودی و همان رسیدن هر موجود به کمال معنوی خود است، بر این باور است که سعادت و کمال در انسان ها ذاتی نیست، بلکه کمال انسان به سبب اختیار، اکتسابی هستند و حق تعالی با فرستادن پیامبران که دعوت به حق و معارف الهی می کنند و فطرت درونی انسان که بر اساس عشق به کمال مطلق و انزجار از نقص ها سرشته شده، انسان ها را به سوی کمال خود هدایت می کند.(۱) در حقیقت، وجود هر موجودی به مدد رحمت رحمانی، تحقق وجودی می باشد و به وسیله رحمت رحمانی، به کمال لایق خود می رسد.(۲) امام خمینی (س)حقیقت هدایت را همان نور حق می داند که گاهی از آن به «نور طریق سلوک انسانیت» تعبیر می کند. این نور هدایت در عالم آخرت به صورت شفاعت ظهور می کند؛ پس هر مقدار هدایت در این عالم محقق شود در آن عالم شفاعت محقق می شود.(۳)

امام خمینی (س)برای هدایت تقسیماتی قائل است: ۱- هدایت تکوینی و تشریعی: هدایت تکوینی همان فرمان خداوند به «کن فیکون»(۴) است؛(۵) زیرا هر یک از موجودات راه و نور و هدایتی مخصوص به خود دارند. هدایت تشریعی همان دعوت انبیاء به راه نورانی دین و خروج از ظلمت کفر است و صراط مستقیم، همان راه انبیاء الهی است. آنان با دعوت مردم به صراط مستقیم الهی که نور مطلق و راه انسانیت است، و دعوت به خروج از همه اقسام کفر، الحاد و ظلمات، مردم را هدایت کردند.(۶) همچنین امام در تقسیم دیگر هدایت را به هدایت بالذات و هدایت بالتبع تقسیم می کند؛ هدایت بالذات را اصیل و از آنِ خداوند می داند و برای برخی هادیان نظیر پیامبر و جبرئیل، هدایت بالتبع قائل است.(۷) امام خمینی (س)نیز برای هدایت به حسب انواع سیر و سلوک، مراتبی می شمرد از جمله: هدایت به نور فطرت، هدایت به نور قرآن، هدایت به نور شریعت، هدایت به نور یقین، هدایت به نور محبت و هدایت به نور ولایت.(۸)

(۱) خمینی، روح الله، الطلب و الاراده، ص۷۵، ۸۸-۸۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۹.

(۲) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۶۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸

(۳) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۱۵۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.

(۴) سوره نحل، آیه ۴۰.

(۵) خمینی، روح الله، شرح دعاء السحر، ص۱۲۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.

(۶) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج،۱۴ ص۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹؛ خمینی، روح الله، شرح دعاء السحر، ص۱۲۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.

(۷) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۵۸۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.

(۸) خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۱۰، ص۴۱۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.