پرتال امام خمینی (س) / استفتائات
سؤال: به چه کسی ربیبه گفته می‌شود و آیا ازدواج با او جایز است؟
پاسخ کارشناس:
به نادختری یعنی دختر زن از شوهر دیگر ربیبه گفته می‌شود.
خداوند متعال در آیه ۲۳ سوره نساء از ربائب در شمار زنانی که بر مردان حرام هستند سخن گفته است. «وَ رَبائِبُکُمُ اللاَّتی‏ فی‏ حُجُورِکُمْ مِنْ نِسائِکُمُ اللاَّتی‏ دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ» یعنی بر شما حرام شد ... و دختران همسرانتان که در دامان شمایند از آن زنانتان که با آنان همبستر شده‌اید، که اگر با آنان همبستر نشده‌اید، گناهی بر شما نیست.
بر همین اساس امام خمینی در تحریر الوسیله می‌نویسد:
اسباب تحریم یعنی چیزی که به سبب آن، ازدواج مرد با زن حرام است و صحیح نیست و زوجیت بین آن‏‌ها واقع نمی‌‏شود عبارتند از: نسب و رضاع (شیر خوردن) و مصاهره (خویشاوندی از راه ازدواج) و آنچه که به آن ملحق است و کفر و کفو هم نبودن و استیفای عدد و عده گرفتن و احرام.» [۱] بنابر این «اگر زنی را عقد نماید دختر آن زن هر چند پایین برود، بر او حرام می‏‌شود در صورتی که به مادر و لو در دُبُر او دخول نموده باشد. و اما اگر دخول به او ننموده باشد دختر آن زن عیناً بر او حرام نمی‌‏شود ولی جمعاً بر او حرام است؛ یعنی آن دختر مادامی‌‏که مادرش در حباله مرد است بر مرد حرام می‌‏باشد، پس اگر زن با موت یا طلاق یا غیر این‌‏ها از زوجیت خارج شود ازدواج آن مرد با آن دختر جایز است.» [۲]
و «در حرمت دختر زوجه، فرقی نیست بین این‌که در زمان زوجیت مادر، موجود باشد یا بعد از خروج زن از زوجیت، متولد شود؛ پس اگر زنی را عقد نماید و به او دخول نماید، سپس او را طلاق دهد و بعداً ازدواج نماید و از شوهر دوم دختری متولد شود، این دختر بر شوهر اول حرام است.» [۳]

۱۴۰۲/۰۵/۰۷ – محمد ساعدی

[۱] موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۳، تحریر الوسیلة، ج۲، ص:۲۸۲، کتاب النکاح، فصل فی اسباب التحریم، موسسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی (قدس سره) - ایران - تهران، چاپ: ۳، ۱۴۳۴ ه.ق.
[۲] موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۳، تحریر الوسیلة، ج۲، ص:۲۹۸، کتاب النکاح، فصل فی اسباب التحریم، القول فی المصاهرة و ما یلحق بها، مسأله۳، موسسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی (قدس سره) - ایران - تهران، چاپ: ۳، ۱۴۳۴ ه.ق.
[۳] همان، مسأله۴.