مصطفی اشرفی شاهرودی

همسویی فقه با تحوّلات و نیازهای جامعه

جامعه انسانی تدریجاً رو به کمال می‎رود؛ عالم بشریت هر روز قدم تازه ای در راه مدنیت بر می دارد با نگرش به نتایج بحثهای روانی، حقوقی، اجتماعی و حتی فلسفی چنانکه جامعه ها. در یک حال ثابت نمی‎مانند، همچنین مقررات قابل اجرا در جامعه، به یک حال باقی نمی ماند. از طرفی، در اثر پیشرفت خیره کنندۀ علوم تجربی در زمینه های مختلف حیات بشری، موضوعات جدیدی در زندگی آنان و نیز ارتباطات گسترده و پیچیده اجتماعی آنها پدید آمده است که در زمانهای پیشین خبری از این موضوعات و ارتباطات و آثار قوانین لازم برای آنها نبود. در این جا دو سؤال مطرح می‎شود: یکی آن که، مقررات اسلام که برای مردم چهارده قرن پیش وضع شده و پاسخگوی احتیاجات زندگی ساده آن زمان بوده است، چگونه می تواند پاسخگوی زندگی امروز بشر باشد؟ دوّم آن که، با پیشرفت علوم تجربی که حتی پایه های علوم نظری و انسانی سابق را لرزان نموده و هزاران موضوعات جدید در زمینه های مختلف حیات فردی و اجتماعی انسانها فراهم ساخته است و ارتباطات اجتماعی را به مراتب گسترده تر و پیچیده تر کرده چگونه مقررات اسلام می تواند ارائه دهندۀ احکام این موضوعات و ارتباطات باشد؟... از این جاست که بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت سیدنا الاستاد امام خمینی(قده) سخن از فقه پویا به میان آورده و علما و فضلای حوزه های علمیه را به تعمق در آن دعوت کردند.

دکتر حسن البنا

روش امام خمینی اصول ثابت فکری و منافع امت اسلام

هدف ما در این بحث، تأکید بر تفاوتهای اساسی میان نظریۀ انقلاب به عنوان یک نظریه فکری و تطبیق عملی این نظریه می باشد. چون موضوع این محور همایش، پیرامون روش امام خمینی میان اصول ثابت فکری و منافع امت می باشد، بنابراین لازم است موضوعاتی را که پس از این می آید به صورت علمی بررسی کنیم. بحث به دو محور کلی تقسیم می شود: محور اوّل مفاهیم مقدماتی و نظری است که با شیوه ای علمی انجام می شود. بررسی هر پدیده، و صحیح نیست ابزار روشی را برای پدیده ای که با آن هماهنگ نیست به کار ببریم. اما محور دوم مربوط می شود به فضاهای شناختی و فکری رهنمودهای امام و منابع اعتقادی ایشان که در تماس با دقیقترین جزئیات احکام شرعی در هنگام اجرای آن بوده است و هدف آن تأمین منافع مستضعفین و امت اسلامی می باشد.

حامد شاه بیگی

سنت های اجتماعی در قرآن از منظر امام خمینی(س)

برای شناخت بهتر جامعه و تأثیر گذاری در آن و پیش بینی روند تغییرات اجتماعی، آشنایی با قوانین حاکم بر جامعه و سنت های اجتماعی ضروری است. بسیار مهم است که از منظر امام خمینی; به عنوان یک شخصیتی که بزرگ ترین انقلاب قرن را پی ریزی کرد و به ثمر نشاند و مهم ترین تغییرات اجتماعی را ایجاد کرد، سنت های اجتماعی قرآن مورد مطالعه قرار گیرد. از آنجا که حضرت امام باعث تحقق برخی از سنت های الهی نظیر سنت پیروزی مؤمنین شد و سنتی را که خداوند به روش وحیانی به بشر معرفی کرده بود، حضرت امام آن را محقق ساخت تا به روش تجربی هم به همه جهان معرفی شود. لذا نگاه امام به ابعاد مختلف سنت پیروزی مؤمنین و شرایط تحقق این سنت مهم الهی بسیار پر اهمیت است.

حقیقت لیلةالقدر، به قلم امام خمینی(س)

امام خمینی در سالهای دور درباره لیلةالقدر چه نوشته اند؟

گفته ‏اند که برای آن «لیله قدر» به آن گویند که تقدیر امور و آجال و ارزاق مردم در این شب می‏ شود. و بعضی گفته‏ اند به واسطه آن که از کثرت ملائکه زمین تنگ شود، آن را قدر گویند. و آن از قبیل وَ مَنْ قُدِرَ عَلَیهِ رِزْقُه. این حرف‏هایی است که در این مقام گفته شده. و در هر یک از آن مقامات تحقیقاتی است که اشاره به آن اجمالًا خالی از فایده نیست

دکتر علی نقی امیری

کمال انسان و انسان کامل

یکی از ویژگی های اساسی انسان غایت گرایی و حرکت به سمت هدف مطلوب است. این هدف به عنوان کمال و قدم نهادن در فضایی بهتر و بهتر از قبل، دائماً در برابر انسان قرار دارد. توجه به بحث کمال و ویژگی های آن، شیوه دستیابی به کمال و نیز ویژگی های انسان کامل از جمله مواردی است که هر کس بخواهد از انسان بحث کرده و به تبیین چیستی و حقیقت او بپردازد، به ناچار باید از این امور بهره جوید.

بازتاب ارتحال حضرت امام خمینی (س) در قالب غزل

در قالب غزل، بسیاری از شاعران برای ارتحال امام(س) از خود اثری به جای گذاشته اند. کاربرد غزل برای بیان مراثی و اندو ه سرودها و اظهار غم و حزن یکی از ویژگی های بارز شعر انقلاب اسلامی است. این که غزل را برای بیان مضامین و مفاهیمی از ساحت و قلمرو حماسه هم به کار گرفته اند، تا حد بسیاری نوآوری است. در جریان رحلت امام، مثل دوران عمر پر برکت ایشان، غزل برای بیان مراثی و سوگسرودها نیز به کار رفت.