پرتال امام خمینی (س) / استفتائات
سؤال: غنا چیست و درآمد و کسب آن چه حکمی دارد؟
پاسخ کارشناس:
از شرایط صحت اجاره و اجیر شدن این است که منفعت و کار مورد اجاره «مباح باشد؛ پس اجاره دکان برای نگهداری یا فروش مسکرات و اجاره چهارپا و کشتی برای حمل مسکرات و اجاره کنیز غنا خوان برای غنا خواندن و مانند اینها صحیح نیست.» [۱] به بیان دیگر اجیر شدن برای کارهای حرام و اجرت گرفتن بابت آن حرام است. بر همین مبنا است که امام خمینی (س) در تحریر الوسیله می‌نویسند: «انجام دادن و شنیدن غنا و کسب کردن با آن حرام است. و غنا، تنها زیبا کردن صدا نیست، بلکه عبارت از کشیدن و گرداندن صدا با کیفیت خاصی است که طربآور و مناسب مجالس لهو و محافل طرب و آلات لهو و ادوات موسیقی باشد. و بین استعمال آن در کلام حق - مانند قرائت قرآن و دعا و مرثیه - و بین غیر آن از شعر یا نثر فرقی نیست، بلکه اگر آن را در چیزی که خداوند متعال به آن اطاعت میشود استعمال کند عقابش مضاعف میگردد. البته گاهی غنای زنان آوازه‌خوان در عروسیها استثنا شده و آن بعید نیست. و احتیاط (واجب) ترک نشود که به زفاف عروس و مجلسی که جلوتر یا بعد از آن برای زفاف گرفته میشود اکتفا شود؛ نه هر مجلسی، بلکه احتیاط (مستحب) این است که مطلقا اجتناب شود.» [۲]
بنابر این و از آنجا که به فتوای امام خمینی (س) غنا در عروسی از حرمت غنا استثنا شده است، لذا حلال و حرام بودن درآمد غنا تابع حلال یا حرام بودن نفس عمل است. به عبارت دیگر اگر غنا در مجلس عروسی و از نوع جایز باشد، اجرت و درآمد آن هم حلال است و اگر از قسم حرام باشد که غالباً چنین است کسب و درآمد آن هم حرام است. پس این بیان امام (س) در تحریر که فرموده‌اند: «انجام دادن و شنیدن غنا و کسب کردن با آن حرام است.» به قرینه استثنای غنای زنان آوازه‌خوان در عروسی، ناظر به حکم مورد غالب و نوع حرام آن است.
۰۵/۰۹/ ۱۴۰۲ – محمد ساعدی
[۱] موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریر الوسیلة، ج۱، ص:۶۰۸، کتاب الاجارة، مسألة۲، موسسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی (قدس سره) - ایران - تهران، چاپ: ۳، ۱۴۳۴ ه.ق.
[۲] موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریر الوسیلة، ج۱، ص:۵۲۸، کتاب المکاسب و المتاجر، مسألة۱۳، موسسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی (قدس سره) - ایران - تهران، چاپ: ۳، ۱۴۳۴ ه.ق.