مقاومت مردم در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با رهبری امام خمینی وصف ناشدنی است. در اولین روزهای جنگ، دهها هزار تن از نیروهای مردمی و داوطلب با پیام های امام خمینی برای کمک به نیروهای نظامی عازم جبهه‏ ها شدند و در نخستین مرحله، پیشروی دشمن با جانبازی رزمندگان اسلام متوقف گردید. نبرد، بسیار نابرابر و باورنکردنی بود. امام خمینی مثل همیشه تکیه ‏گاهش خدا و مردم خداجو بود. او با یک سلسله سخنرانی ها و پیام های متوالی مردم را آماده نبردی سخت و طولانی مدت کرد. فرمان امام مبنی بر بسیج عمومی و تشکیل ارتش بیست میلیونی (بسیج مستضعفان) با استقبال جوانان انقلابی ایران مواجه و آموزش و اعزام بسیجیان به جبهه‏ ها فضای ایران را دگرگون ساخته بود. موفقیت های پیاپی رزمندگان سپاه اسلام آثار شکست را در جبهه بعثی ها نمایان می‌ ساخت. حضرت امام بر طبق آیات قرآنی معتقد به  وجوب دفاع  تا رفع تجاوز و تنبیه متجاوز بود.

صدام حسین به نیروهایش وعده فتح سه روزۀ مناطق تعیین ‏شده و یکسره کردن کار جنگ را داده بود و طبق محاسباتش نیازی ندیده بود تا خود را برای جنگ فرسایشی طولانی مدت آماده کند اما دفاع مقدس مردم ایران سبب زمین گیر شدن ارتش عراق شد. تلاش نظامیان بعثی برای شکستن خطوط دفاعی در چند مرحله با به جای گذاشتن تلفات سنگینی به شکست انجامید. این واقعیت های محاسبه ‏نشده و تلخ برای امریکا، دور تازه‏ ای از فشارهای سیاسی بر ایران با سردمداری کاخ سفید و از طریق مجامع بین‏ المللی و کشورهای عربی را در بر داشت. آنها به جای محکوم کردن این تجاوز آشکار، جمهوری اسلامی را تحت فشار گذاشتند که آتش ‌بس پیشنهادی را بپذیرد. آتش‏ بس در آن شرایط جز جایزه دادن به صدام و نایل ساختن او و دشمنان انقلاب به آنچه که نتوانسته بودند به طور کامل از طریق حمله نظامی به‏ دست آورند، مفهوم دیگری نداشت. ایران جنگ را آغاز نکرده بود که اینک آن را متوقف سازد. ایران برای سد پیشروی دشمن، در سخت‏ ترین شرایط دفاع می‏ کرد و دشمن ده ها شهر و صدها روستا و مناطق گسترده نفت خیز غرب و جنوب کشور و چندین هزار کیلومتر مربع از خاک ایران را اشغال کرده بود. صدام آتش ‌بس را برای تجدید قوا و حملۀ مجدد برای رسیدن به هدف های اصلی خود می‏ خواست و پذیرش آتش‌ بس از سوی ایران به معنای آن بود که عراقِ متجاوز در عمق خاک ایران باقی بماند و آنگاه جمهوری اسلامی برای هر متر مربع از خاک اشغال‏ شده‏ اش سالها امتیاز بدهد و از مجامع بین‏ المللی و دلال های سیاسی و در نهایت عامل اصلی جنگ یعنی امریکا، تخلیه خاک کشورش را گدایی کند.

این منطقی نبود که هیچ آزادۀ غیرتمندی پذیرای آن باشد تا چه رسد به امام و مردمی که به تازگی از میدان قیام علیه دیکتاتورترین شاه منطقه، پیروز بیرون آمده بودند.