کتاب نماز
مقدمۀ چهارم: مکان نمازگزار
غصبی نبودن مکان نمازگزار
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

غصبی نبودن مکان نمازگزار

مقدمات نماز

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1392

زبان اثر : فارسی

غصبی نبودن مکان نمازگزار

غصبی نبودن مکان نمازگزار

[سؤال 1200]‏ ‏ ‏ 542‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏شخصی با خانواده اش در خانه ای که قسمتی از آن را اجاره داده و با پول آن امرار‏‎ ‎‏معاش می کنند سکونت دارد، حالا متوجه شده که این خانه از راه حرام تهیه شده؛ با‏‎ ‎‏توجّه به این که این خانه و وسایل آن از قبیل لباس، فرش و غیره غصبی می باشد و این‏‎ ‎‏شخص هم راه دیگری برای امر معاش ندارد، آیا می شود از طرف حکومت اسلامی‏‎ ‎‏این خانه به آن ها بخشیده شود؟ ضمناً تکلیف نمازهایی که تا کنون با لباس غصبی و‏‎ ‎‏در مکان غصبی خوانده شده چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین دارد که لباس و منزل با مال حرام تهیه شده، نباید در‎ ‎آن تصرف کند و نمازهایی که با علم و عمد در آن بخواند باطل است و‎ ‎نسبت به نمازهای سابق اگر علم و عمد نداشته، صحیح است.

[سؤال 1201]‏ ‏ ‏ 543‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 11 / 1361‏

‏دفتر امام امت، دام عزه العالی‏

‏بعد از سلام، احتراماً، چون ساختمان فعلی تاکسیرانی تهران در زمان رژیم قبلی از‏‎ ‎‏مردم جهت ایجاد شهرک گرفته شده بود، و مردم ناراضی بوده اند و در حال حاضر‏‎ ‎‏سازمان تاکسیرانی زیر نظر شهرداری تهران در این محل استقرار دارد، آیا به جای‏‎ ‎‏آوردن فریضه نماز در این محل با خصوصیات ذکر شده جایز است یا نه؟ ‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 50

بسمه تعالی، برای کسانی که غصب بودن محل برایشان محرز نیست‎ ‎اشکال ندارد.

[سؤال 1202]‏ ‏ ‏ 544‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏در قریه ها معمول است که خاک سفید از صحرا می آورند و آن را با آب حل‏‎ ‎‏می کنند و دیوار و کف خانه را با آن محلول سفید می کنند. اگر کسی این خاک سفید را‏‎ ‎‏از ملک غیر بردارد و کف خانه را سفید کند، آیا این فرد می تواند در آن خانه نماز‏‎ ‎‏بخواند یا نه، فرض این است که این شخص اتلاف مال کرده و پول آن خاک را به‏‎ ‎‏صاحبش بدهکار است، یا اتلاف مال نیست آیا در زمین غصبی نماز خواندن بر آن‏‎ ‎‏صدق می کند؟‏

بسمه تعالی، به حکم تالف است و حکم مکان غصبی را ندارد.

[سؤال 1203]‏ ‏ ‏ 545‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏نماز خواندن در بانک ها و ادارات و مدارس و امثال آن که اکثراً وضعیت ملکی آن ها‏‎ ‎‏معلوم نیست چه صورتی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر علم به غصب بودن محل ندارند، اشکال ندارد.

[سؤال 1204]‏ ‏ ‏ 546‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر محترم حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، خواهشمند است نظر مبارک‏‎ ‎‏حضرت امام را در مورد مسأله زیر بیان فرمایید:‏

‏دو برادرند که دارای زن و فرزندند و مادرشان حیات دارد. در بین، برادر بزرگ تر‏‎ ‎‏فوت می نماید و وارث میت توسط محضر رسمی، دست مادر بزرگش را که از ارث‏‎ ‎‏سهمی خواهد برد، کوتاه می کنند.‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 51

‏پس از مدتی، یکی از ورّاث و فرزند یکی از دو برادر، از عایدات ملک پدری خود‏‎ ‎‏ـ که ممزوج با ارث شده است ـ فرشی جهت مسجد جامع محل خریده و آن را وقف‏‎ ‎‏می نمایند. نظر شرع مقدس، در مورد نماز خواندن روی آن فرش چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر علم به غصب بودن فرش ندارند، اشکال ندارد.

[سؤال 1205]‏ ‏ ‏ 547‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی قدس سره‏

‏1. مسجدی که دولت بسازد و وقف کند آیا نماز در آن مسجد جایز است؟ ‏

بسمه تعالی، جایز است مگر علم به غصب آن باشد.

[سؤال 1206]

‏2. مسجدی که زمین آن را کسی وقف کرده و ساختمان آن را دولت ساخته آیا نماز‏‎ ‎‏در آن مسجد جایز است؟ ‏

بسمه تعالی، جایز است.

[سؤال 1207]

‏3. مسجدی است که زمین و ساختمان آن وقف است فقط فرش آن مال دولت‏‎ ‎‏است آیا جایز است بر آن فرش نماز بخواند؟ ‏

بسمه تعالی، جایز است مگر علم به غصب باشد.

[سؤال 1208]‏ ‏ ‏ ‏----> 5088

‏2. کسی وقت نماز به جایی برسد که زمین و آب آن جا غصبی است چه باید کرد؟‏

بسمه تعالی، اگر می تواند باید به جای دیگر برود که آب یا زمین مباح‎ ‎باشد  و اگر نمی تواند نماز را در وقت رفتن از آن محل بخواند و بعداً‎ ‎قضا  کند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 52

[سؤال 1209]‏ ‏ ‏ 548‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محترماً به عرض می رساند که مدرسه دخترانه احمد بن موسی در شیراز در اول‏‎ ‎‏محمود نعمت وقف کرده و سپس رجب علی هوایی از اوقاف خریده و در اجاره‏‎ ‎‏مدرسه بوده و بعد در زمان انقلاب مدرسه مصادره شده و حال در اختیار مدرسه است‏‎ ‎‏آیا نماز خواندن در این مدرسه اشکال ندارد. ‏

بسمه تعالی، کسی که یقین به غصب بودن محل نماز نداشته باشد نمازش‎ ‎صحیح است.

[سؤال 1210]‏ ‏ ‏ ‏----> 6556

‏11. فرد مسلمانی سؤال می کند دربارۀ خانه و زمین هایی که بنیاد مسکن در اختیار‏‎ ‎‏افراد مستضعف می گذارد یا به آن ها می فروشد؛ آیا خریدن این خانه ها و یا زمین ها و‏‎ ‎‏نماز و روزه در آن ها درست است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر متصرف و خریدار احتمال می دهد که مسئولین به وجه‎ ‎شرعی اقدام کردند و زمین را در اختیار او گذاشتند مانع ندارد.

[سؤال 1211]‏ ‏ ‏ 549‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم آیت الله‌، نایب الامام، امام خمینی، دامت برکاته‏

‏محترماً به عرض عالی می رساند ساکنین مزرعه ای از پول مصالح فروشی که ممکن‏‎ ‎‏است کم فروشی کرده باشند و یا خمس و زکات آن را نداده باشند، مساجدی را بنا‏‎ ‎‏نمودند. در این صورت، نماز نمازگزاران در این مساجد جایز است یا خیر؟ والسلام‏‎ ‎‏علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، جایز است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 53

[سؤال 1212]‏ ‏ ‏ 550‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏1. زمین که از دولت بخرد آن را می شود مسجد ساخت؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، مانع ندارد مگر علم به غصب آن داشته باشد.

‏2. چیزهایی که دولت در گمرک ضبط می کند بعد از چند مدت آن را حراج می کند می شود از آن حراج‏‎ ‎‏چیزی خرید حلال است یا حرام است؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، حرام است.

[سؤال 1213]‏ ‏ ‏ 551‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏مسئولین محترم دفتر استفتائات امام خمینی، مدّ ظله العالی ‏

‏لطفاً فتوای حضرت امام را در مورد دو مسأله ذیل بیان فرمایید. ‏

‏1. استفاده از جنگل برای روستاییان ساکن اطراف که به صورت قاچاق و دور از‏‎ ‎‏چشم مسئولین انجام می گیرد ـ به طوری که در هنگام اطلاع جلوگیری می کنند ـ و‏‎ ‎‏عمری است از این راه معاش می کنند، چه حکم دارد؟ ‏

[سؤال 1214]

‏2. آیا در ساختمانی که از این چوب های قاچاق در ساختن آن استفاده شده،‏‎ ‎‏می شود نماز خواند؟‏

بسمه تعالی، جایز نیست ولی اگر مکان نماز مباح باشد نماز صحیح است.

[سؤال 1215]‏ ‏ ‏ 552‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 2 / 1362 ‏

‏دفتر امام امت، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ‏

‏محترماً خواهشمند است به منظور روشن شدن برادران و خواهران در مورد مسأله‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 54

‏زیر توضیح بفرمایید.‏

‏به استحضار می رساند: ساختمان استیجاری شرکت که از شرکت های دولتی است،‏‎ ‎‏در حدود چهار سال قبل، از مالکین آن به مبلغ ماهیانه یک میلیون و دویست هزار ریال‏‎ ‎‏اجاره گردید. چند ماه بعد به موجب رأی کارشناس دولتی، مبلغ اجاره بها به ماهیانه‏‎ ‎‏مبلغ نهصد هزار ریال کاهش یافت. پس از گذشت دو سال، مالکین (2 نفر) ساختمان،‏‎ ‎‏بیست دستگاه آپارتمان موضوع بحث را به حدود یازده نفر از منسوبین خود فروختند‏‎ ‎‏یا واگذار نمودند. با این اقدام، به دلیل تقسیم اجاره بها بین یازده نفر، میزان مالیات‏‎ ‎‏متعلقه هم به طور فاحشی کاهش یافت. در حال حاضر به دلیل وضع مالی بسیار بد‏‎ ‎‏شرکت، مال الاجارۀ دو سال ساختمان پرداخت نشده. یک سال قبل مالکین اصلی‏‎ ‎‏ساختمان مراجعه و اظهار داشتند که حاضرند در صورت تخلیۀ ساختمان، مال الاجارۀ‏‎ ‎‏یک سال آن را ببخشند. به منظور استفاده از این شانس، با وجود تلاش و پیگیری ای که‏‎ ‎‏به عمل آمد، ساختمان مناسب مخصوصاً به دلیل دولتی بودن شرکت یافت نشد. حال‏‎ ‎‏با توجه به این که شرکت قصد ندارد اجاره بها را نپردازد و از طرفی مسئولین شرکت،‏‎ ‎‏آپارتمان را از مالکین جدید اجاره نکرده و ظاهراً تعدادی از مالکین، روی آپارتمان از‏‎ ‎‏بانک وام هم دریافت نموده و مالکین اصلی از افراد متمکن می باشند و نیز با توجه به‏‎ ‎‏این که با وجود پیگیری، در حال حاضر هم محلی برای اجاره به آسانی به دست‏‎ ‎‏نمی آید، آیا:‏

‏1. درآمد کارکنان بلااشکال است یا خیر؟‏

‏2. نماز برادران و خواهران در شرکت بلااشکال است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، بعد از پایان مدت اجاره، تصرف مستأجر باید با رضایت‎ ‎مالک باشد و بدون رضایت او غصب است؛ ولی درآمد کارکنان از خود‎ ‎آن ها است و کسی که یقین به غصب بودن مکان نماز ندارد، نمازش‎ ‎صحیح است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 55

[سؤال 1216]‏ ‏ ‏ 553‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏آیا نماز خواندن در اماکنی که وضعیت ملکی آن ها مشخص نیست، صحیح است‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که غصب بودن محل محرز نباشد، نماز صحیح‎ ‎است.

[سؤال 1217]‏ ‏ ‏ 554‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی ‏

‏زمینی مهریه کسی بوده؛ با مدارک شرعیه، آن را به دیگری فروخته و وجه آن را‏‎ ‎‏دریافت نموده؛ خریدار هم معامله را فسخ نکرده، ولی زمین مذکور در تصرف‏‎ ‎‏شخص ثالثی بوده که تحویل خریدار نداده؛ آیا بدون اجازۀ خریدار می شود در آن‏‎ ‎‏زمین نماز خواند یا زمین مال خریدار است و باید از او اجازه گرفت؟‏

بسمه تعالی، فروشنده اگر ملک شرعی خود را به خریدار فروخته، تصرف‎ ‎در ملک مزبور موقوف است به اجازۀ خریدار که مالک فعلی آن است.

[سؤال 1218]‏ ‏ ‏ 555‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏از: وزارت کشاورزی و عمران روستایی اداره کشاورزی شهرستان قم ‏

‏به: دفتر محترم استفتائات‏

‏با ابلاغ سلام، به استحضار می رساند: ادارۀ کشاورزی همه ساله مقداری جو با‏‎ ‎‏قیمت تعیین شده از طرف وزارت کشاورزی، بین دامداران توزیع می نماید؛ با توجه به‏‎ ‎‏این که کلیۀ هزینه های مربوط به تخلیه و حمل و انبارداری و غیره، به عهدۀ دولت‏‎ ‎‏می باشد، در سال 1360 مسئول قبلی اداره که فعلاً در پست مهم تری مشغول خدمت‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 56

‏می باشد، به منظور کمک به هزینه های دولت و همچنین پرداخت حق الزحمه به دو نفر‏‎ ‎‏نمایندۀ کشاورزان و دامداران که افتخاراً با این اداره همکاری می نمایند و حتی با‏‎ ‎‏وسیلۀ شخصی اقدام به شمارش گوسفندان دامداران جهت توزیع جو نموده اند، در‏‎ ‎‏موقع شمارش، از هر رأس گوسفند، مبلغ یک ریال دریافت نموده و در پایان کار،‏‎ ‎‏نمایندگان از دریافت وجه فوق خودداری نمودند؛ مسئول اداره از محل مبلغ مذکور و‏‎ ‎‏همچنین مبلغ 000/300 ریال دیگر که از انجمن شهرستان قم اخذ گردید، اقدام به‏‎ ‎‏ساختن نمازخانه ای در محوطۀ اداره نموده است؛ با توجه به این که مسئول وقت اداره،‏‎ ‎‏شخصی محترم و متشرع بوده و حتی یک ریال از وجوه فوق، حیف و میل نگردیده و‏‎ ‎‏حداکثر دلسوزی و بهره برداری شده است، خواهشمند است اعلام فرمایند: نماز‏‎ ‎‏خواندن در این مکان چه صورت شرعی دارد؟ توضیح این که تا این تاریخ، اعتراضی‏‎ ‎‏از طرف دامداران نشده است.‏

بسمه تعالی، تا یقین به غصب بودن مکان نباشد، نماز صحیح است.

[سؤال 1219]‏ ‏ ‏ 556‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم و مبارک حضرت امام خمینی، دام ظله‏

‏در یکی از ادارات دولتی قم محل جدیدی جهت نمازخانه ساخته شده و پول‏‎ ‎‏ساختمان آن مقداری را از دامدارانی که جو جهت دام های خود از اداره خریداری‏‎ ‎‏نموده اند، اضافه بر بهای تعیین شده دولتی بر مبنای سرانۀ دام گرفته اند (حدود چهل‏‎ ‎‏هزار تومان) و مقداری را نیز بنا است از طرف انجمن شهرستان قم پرداخت نمایند‏‎ ‎‏(حدود سی هزار تومان). مستدعی است اعلام فرمایید: در صورتی که اغلب دامداران‏‎ ‎‏بدون اطلاع از این برنامه، پول پرداخت نموده اند و بودجۀ انجمن شهرستان نیز متعلق‏‎ ‎‏به مردم قم می باشد، برای بنده که کارمند ادارۀ مذکور می باشم، خواندن نماز در این‏‎ ‎‏محل جایز است یا خیر؟ سلامت و سعادت شما را قلباً خواهانم‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 57

بسمه تعالی، اگر یقین به غصب بودن پول محل ندارید، نماز و سایر‎ ‎تصرفات در آن ساختمان اشکال ندارد.

[سؤال 1220]‏ ‏ ‏ 557‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏ضمن تقدیم عرض سلام و تهنیت، و امید پیروزی هرچه بیشتر رزمندگان اسلام و‏‎ ‎‏آرزوی سلامتی برای امام امت، خمینی بت شکن. ‏

‏توقیراً؛ وضعیت ساختمان محل استقرار بانک کشاورزی شعبه بروجرد را به شرح‏‎ ‎‏زیر به عرض می رساند:‏

‏زمین این ساختمان که معروف به گاراژ پاکزاد می باشد قبل از سال 1325 در رهن‏‎ ‎‏بانک بوده و بابت این معامله بانک 000/20 ریال به مرحوم پاکزاد وام داده است که در‏‎ ‎‏اثر فوت راهن و به ازای حدوداً یک صد هزار ریال، یعنی بیست هزار ریال اصل و‏‎ ‎‏هشتاد هزار ریال جریمه تأخیر، این ملک تملیک شده است. لذا در صورتی که ادای‏‎ ‎‏فریضه نماز یومیه در این محل از نظر شرعی بلااشکال است، فتوای مربوطه را امر به‏‎ ‎‏ابلاغ فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر معلوم است که زمین در مقابل پول ربا تصرف شده،‎ ‎تصرفات و نماز در آن جایز نیست؛ ولی اگر علم به چنین مطلبی نداشته‎ ‎باشند، نماز کسانی که علم ندارند بی اشکال است. 

[سؤال 1221]‏ ‏ ‏ 558‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر انقلاب اسلامی ایران امام خمینی، دامت افاضاته‏

‏شخصی در سنوات گذشته کارهای دائمی وی نوازندگی و سلمانی و دوره گردی‏‎ ‎‏بوده است و در سال 50 در پیشگاه خدای بزرگ توبه نموده است. در آن ایامی که‏‎ ‎‏اشتغال به کسب های فوق داشته، پول هایی را از مردم در مسیر آن کسب ها اخذ نموده‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 58

‏و‏‎ ‎‏از همان پول های به دست آمده پس از توبه در برابر خدای متعال، زمینی را‏‎ ‎‏خریداری کرده است و با کمک مردم محل حسینیه ای ساخته است و خمس پول ها را‏‎ ‎‏که در حدود 8 هزار و دویست تومان می باشد پرداخته است و رسید را از مراجع‏‎ ‎‏دریافت نموده است؛ آیا اکنون برگزاری مجالس عزاداری در این حسینیه و اقام‏‏ۀ‏‏ نماز‏‎ ‎‏در آن جایز است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر علم به وجود مال حرام در پولی که برای خرید و تأسیس‎ ‎حسینیه داده است، نباشد یا مورد از موارد حلال شدن مال مخلوط به‎ ‎حرام به دادن خمس باشد، عزاداری و اقامه نماز در آن مانع ندارد.

[سؤال 1222]‏ ‏ ‏ 559‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 12 / 1360‏

‏حضور مبارک رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ العظمی الامام روح الله‌ الموسوی الخمینی، متّع الله‌ المسلمین وکافّة‏‎ ‎‏المستضعفین ببقائهم الشریف .‏

‏لطفاً پاسخ مسائلی را که ذیلاً به عرض می رسد مرقوم فرمایند:‏

‏1. یکی از قبرستان های شهر ما را در زمان طاغوت تبدیل به دبیرستان و دیگری را‏‎ ‎‏تبدیل به ادارۀ شهربانی نموده اند. نماز خواندن در این دبیرستان و اداره چگونه است؟ ‏

بسمه تعالی، اگر علم به غصبیت نباشد، اشکال ندارد.

‏2. اگر کسی نتوانست از اول، نماز جمعه را درک نماید و مثلاً در رکعت دوم درک نمود، تکلیفش‏‎ ‎‏چیست؟‏

بسمه تعالی، می تواند اقتدا کند و بعد از تمام شدن نماز امام، رکعت دوم را خودش به جا آورد.

‏3. یک نفر به حکم دادگاه شرع به جرم لواط یا قاچاق یا به عنوان محارب و مفسد فی الارض اعدام شده‏‎ ‎‏است؛ آیا اجرای جمیع احکام اموات در مورد جمیع این ها جایز است؟ و آیا صحیح است که بگوییم‏‎ ‎‏شهید و اعدامی هر دو غسل ندارند؟ یا باید در مورد هر دو تفصیل داد؟‏

بسمه تعالی، اگر محکوم به اسلام است، احکام میت مسلمان بر او جاری است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 59

‏4. یک نفر می خواسته با زن حائض خود از دبر جماع کند؛ ولی در اثنای امر می بیند که دخول حرام‏‎ ‎‏انجام داده است؛ فوراً متوجه شده، خود را کنار کشیده است. این شخص چه تکلیفی دارد؟‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور، تکلیف ندارد.

‏5. بفرمایید مهر السنّة به پول روزگار ما دقیقاً چه مقدار است؟ در شهر ما شایع است که مهر السنّه‏‎ ‎‏شصت و پنج هزار تومان است.‏

بسمه تعالی، مهرالسنّه پانصد درهم است و قیمت آن به پول رایج، به مراجعه به اهل خبره‎ ‎مشخص می شود.

‏6. دختر و پسری برای جهیزیه و عروسی پول ندارند؛ آیا از زکات و مال امام علیه السلام می شود به این ها داد؟‏

بسمه تعالی، چنانچه فقیر باشند، از زکات، کمک به آن ها مانع ندارد و امر سهم امام با مرجع‎ ‎تقلید است.

[سؤال 1223]‏ ‏ ‏ ‏----> 2600

‏2. این جانب در یک کارخانه به عنوان پیشنماز، نماز جماعت اقامه می نمایم؛‏‎ ‎‏اخیراًمتوجه شدم که 40 درصد کارخانه مال یک نفر می باشد که ایشان متهم است و‏‎ ‎‏لذا‏‎ ‎‏او را از کارخانه بیرون کرده اند. آیا نماز ما در آن جا درست است و یا امام اجازه‏‎ ‎‏می فرمایند تا نماز ما در آن جا درست باشد؟‏

بسمه تعالی، اگر علم به غصب بودن ندارید اشکال ندارد.

[سؤال 1224]‏ ‏ ‏ 560‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 7 / 10 / 1361‏

‏با عرض سلام و آرزوی توفیق و بقای عمر امام‏

‏استدعا می گردد: نظر امام را در مورد اقامۀ نماز جماعت به منظور تشویق‏‎ ‎‏دانش آموزان در مدرسه ای که نزدیک به دوازده سال پیش قبرستان وقفی بوده است‏‎ ‎‏اعلام فرمایید. ‏

بسمه تعالی، کسی که یقین نداشته باشد که مکان نمازش غصب است نماز‎ ‎او صحیح است و تحقیق لازم نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 60

[سؤال 1225]‏ ‏ ‏ 561‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 4 / 1361‏

‏ریاست محترم دفتر امام امت‏

‏محترماً به عرض می رسانم که این جانب کارگری ساده، متأهل، ساکن شهرستان‏‎ ‎‏تهران که حدود 8 سال است در این مملکت، دندان روی جگر گذاشته و با فعالیت‏‎ ‎‏شبانه روزی خود و به اضافه کارکرد خانواده و فروختن فرش خانه و گردنبند و مهریۀ‏‎ ‎‏خانواده و با هزار زحمت، چندین تومان ـ یک سوم قیمت ساختمان ـ را قرض کردم تا‏‎ ‎‏توانستم یک اتاق کوچک 4 × 5/3 و حدوداً مقدار 200 متر زمین در شرق تهران پارس‏‎ ‎‏مسکن تهیه کنیم. حالا به زبان می گویند زمین تصرفی بوده که شما خریدید و نماز و‏‎ ‎‏روزه در این ساختمان اشکال دارد و من و خانواده، نگران و فرسوده در این مسأله مهم‏‎ ‎‏فرو رفته ایم و همواره فکر رهایی می کنیم و حال آن که نه دیگر این ساختمان، اجازۀ‏‎ ‎‏فروش دارد و ما هم نمی توانیم هستی خود را که خرج این ساختمان کردیم رها کنیم.‏‎ ‎‏پس تکلیف ما در این باره چیست؟ لطفاً ما را راهنمایی کنید. ‏

بسمه تعالی، اگر یقین به غصبی بودن زمین ندارید، تصرفات و نماز شما در‎ ‎آن اشکال ندارد.

[سؤال 1226]‏ ‏ ‏ 562‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور برادران محترم سلام عرض می کنم و می خواستم یک مسأله شرعی را که به‏‎ ‎‏دو سال عبادت ما بستگی دارد از شما سؤال کنم.‏

‏سؤال این چنین است: ما به مدت 2 سال است در محله ای به نام خاک سفید‏‎ ‎‏مسکن گزیده ایم ولی این طور که شنیده ایم، زمین های این ناحیه غصبی بوده و نماز و‏‎ ‎‏روزۀ این مکان باطل می باشد. زمین ما در حدود 100 متر می باشد که دارای یک اتاق و‏‎ ‎‏یک حیاط کوچک می باشد، ولی اشخاص دیگر که به این محل آمده اند، بیش از 500‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 61

‏متر نیز برداشته اند، ولی ما از روی اجبار به همان 100 متر اکتفا کرده ایم و اگر نمازها و‏‎ ‎‏روزه های ما باطل است. لطفاً شما راه چاره ای پیش پای ما قرار دهید که ما هیچ راهی‏‎ ‎‏نداریم. آن طور که شنیده ایم، این زمین ها متعلق به شاهپور غلام رضا بوده و حالا به‏‎ ‎‏دست مردم رسیده. خلاصه ما از صاحب این زمین ها اطلاعی نداریم. ‏

بسمه تعالی، اگر زمین ها از طرف دولت اسلامی به شما داده شده و شما‎ ‎یقین به غصب بودن آن ندارید، نماز شما صحیح است و بر شما چیزی‎ ‎نیست و در هر صورت ضرر به صحت روزه نمی زند.

[سؤال 1227]‏ ‏ ‏ 563‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏من در حدود 15 سال بود که مستأجر بوده ام و مدت یک سال است که یک خانۀ‏‎ ‎‏کوچک خریده ام، به مبلغ 40000 تومان؛ و این خانه سند مالکیت ندارد؛ به علت این که‏‎ ‎‏در کوره پزخانه های جنوب شهر تهران، واقع در انتهای خزانۀ بخارایی، و در انتهای‏‎ ‎‏شهرک بعثت زمین های مطهری می باشد. و خانه ای که در دست من می باشد نمی دانم‏‎ ‎‏که آیا از اراضی دولت است یا شخصی، و من نیز از یکی که سابق در آن جا زندگی‏‎ ‎‏می کرده خریده ام؛ او نیز مدرکی نداشته است و هیچ مدرکی به من نداده است و من از‏‎ ‎‏روی ناچاری و ناراحتی ای که زن و فرزندانم داشتند، مجبور به خرید آن شده ام، و از‏‎ ‎‏همان سال اول ناراحت هستم که شاید عبادتی که من در این خانه می کنم درست‏‎ ‎‏نباشد و من ملتمسانه از شما خواهش می کنم که تکلیف مرا روشن کنید و مرا از این‏‎ ‎‏نگرانی رها سازید؛ و تنها این مسأله، برای فرد من نمی باشد و در حدود 200 خانه در‏‎ ‎‏آن محل می باشد و بدون آب و برق زندگی می کنند، و تمام آن ها نیز درد مرا دارند. از‏‎ ‎‏شما خواهش می کنم که به این مسأله رسیدگی کنید.‏

بسمه تعالی، رسیدگی به امر زمین و خانه ها مربوط به دولت اسلامی‎ ‎می باشد و تا علم به غصب بودن ندارید، نماز اشکال ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 62

[سؤال 1228]‏ ‏ ‏ 564‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 12 / 1361‏

‏حضور محترم حامیان هجرت و پاسخ گویی مسأله شرعی و اسلامی ‏

‏این جانب مسأله ای‏ ‏برایم پیش آمده: عده ای افراد مقداری‏ ‏ممالک مردم را گرفتند‏‎ ‎‏و خانه ساختند. صاحب زمین پیدا نیست و تا به حال نیامده که بگوید این زمین مال‏‎ ‎‏من است؛ و من رفتم یک باب خانه از همان مکان، خریدم. آیا من می توانم در همان‏‎ ‎‏خانه، زندگی کنم یا نه؟ آیا نماز یا روز‏‏ۀ‏‏ من درست است یا نه؟‏

بسمه تعالی، چنانچه علم به غصبیت ندارید، نماز اشکال ندارد و روزۀ شما‎ ‎صحیح است.

[سؤال 1229]‏ ‏ ‏ 565‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب و مرجع تقلید شیعیان جهان، حضرت آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی امام خمینی ‏

‏به استحضار جناب عالی می رسانیم: مدت چندین سال است که ما در قطعه زمینی‏‎ ‎‏سکنا گزیده ایم که صاحب آن مشخص و شناخته نشده است و تا حدودی هم تلاش‏‎ ‎‏نموده ایم که صاحبش را شناسایی نماییم ولی موفق نشده ایم، از حضور شما تقاضا‏‎ ‎‏داریم این مسأله را برای ما روشن فرمایید که آیا عبادت کردن در این زمین ها صحیح‏‎ ‎‏است؟ خواهشمندیم تکلیف ما را روشن نموده که به چه صورتی باید در این زمین ها‏‎ ‎‏زندگی و عبادت نماییم؟‏

بسمه تعالی، اگر مالک شرعی برای آن نیست و یا آن که علم به غصب‎ ‎ندارید، تصرفات و نماز در آن بی اشکال است.

[سؤال 1230]‏ ‏ ‏ 566‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 3 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و امید مستضعفان جهان، حضرت‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 63

‏آیت الله‌ العظمی امام روح الله‌ خمینی، دام ظله العالی‏

‏احتراماً؛ با تقدیم عرض سلام، امیدوارم پیوسته از الطاف و عنایات خداوند تبارک‏‎ ‎‏و تعالی برخوردار باشید.‏

‏منظور از تصدیع خاطر مبارک، سؤالی است که استدعای راهنمایی و ارشاد داشته‏‎ ‎‏و از حضور آن امام بزرگوار تقاضا دارم به فیض جواب مفتخرم فرمایید.‏

‏به طوری که خاطر عالی مستحضر است بانک صادرات ایران از تاریخ 17/3/1358‏‎ ‎‏بنابر تصمیم شورای انقلاب اسلامی ایران همراه با سایر بانک های خصوصی دیگر‏‎ ‎‏ملی اعلام گردید و چون این بانک در گذشته به صورت شرکت سهامی عام اداره‏‎ ‎‏می شده و در حدود 15 هزار نفر سهام دار دارد که در بین آن ها افراد صغیر نیز وجود‏‎ ‎‏دارد که همگی سهام با نام در دست دارند، لیکن تا کنون تکلیف عده ای از این‏‎ ‎‏سهام داران روشن نشده است و در گذشته، کلی‏‏ۀ‏‏ اموال منقول و غیرمنقول نیز جزو‏‎ ‎‏سرمای‏‏ۀ‏‏ این بانک بوده است، حال با توجه به عرایض فوق، آیا اقام‏‏ۀ‏‏ نماز در‏‎ ‎‏ساختمان هایی که متعلق به این بانک است را‏‎ ‎‏اجازه می فرمایید یا خیر؟‏

بسمه تعالی، تا یقین به غصب بودن حاصل نشود، تصرفات اشکال ندارد.

[سؤال 1231]‏ ‏ ‏ 567‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی، سلام علیکم‏

‏خواهشمند است نظر مبارک را در ارتباط با اقامۀ نماز در ساختمان های متعلق به‏‎ ‎‏بانک استان (صادرات) ـ اعم از ملکی یا استیجاری ـ که سرمایۀ آن به صورت سهام‏‎ ‎‏عام بوده و توسط دولت موقت با تصویب شورای انقلاب ملی اعلام گردیده مرقوم‏‎ ‎‏فرمایید. ‏

بسمه تعالی، تا یقین به غصب نباشد، تصرفات اشکال ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 64

[سؤال 1232]‏ ‏ ‏ 568‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 9 / 1361‏

‏حضور محترم مرجع عالی قدر و رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت نایب الامام،‏‎ ‎‏امام خمینی، دامت برکاته، سلام علیکم ورحمة الله‌‏

‏همچنان که مستحضر هستید بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران، در‏‎ ‎‏ادارات و مؤسسات ـ از جمله بانک صادرات ـ سخنرانی ها و نماز جماعت برپا‏‎ ‎‏می گردد (در موقع مقرر) که جمعی از برادران و خواهران شرکت می کنند. در پی‏‎ ‎‏جست وجوی این که چرا عده ای به نماز جماعت حاضر نمی شوند، با مسأله غصبی‏‎ ‎‏بودن مکان نماز که از جانب بعضی افراد مطرح می شود روبه رو شدیم که برای رفع‏‎ ‎‏هرگونه شبهه و اشکال، بر آن شدیم تا موضوع را از محضر امام بزرگوار استفتا نماییم.‏‎ ‎‏لذا مسأله از این قرار است که بانک صادرات قبل از انقلاب اسلامی به صورت شرکت‏‎ ‎‏سهامی بوده و صاحبان آن، دارندگان سهام این بانک بودند که بعد از ملی شدن بانک ها،‏‎ ‎‏بعضی از سهام داران، وجوه حقیقی خود را دریافت و بعضی تا کنون موفق به دریافت‏‎ ‎‏آن نشده اند. با توجه به این که 1. دولت جمهوری اسلامی جهت رسیدگی به این‏‎ ‎‏مسأله، اقداماتی انجام داده و منکر حقوق حقۀ افراد نیست. 2. تمام سرمایه ها و سهام‏‎ ‎‏این بانک، آلوده به ربا و مخلوط به حرام بوده؛ خواهشمند است بفرمایید که آیا‏‎ ‎‏رضایت تک تک سهام داران این بانک برای عدم غصبیت مکان نماز لازم است؟‏

بسمه تعالی، کسی که علم به غصب بودن مکان نماز ندارد، نماز او در آن‎ ‎مکان صحیح است.

[سؤال 1233]‏ ‏ ‏ 569‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم دفتر امام خمینی‏

‏1. بدین وسیله به اطلاع می رساند که زمین های غصبی در زمان رژیم سابق گرفته‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 65

‏شده و الآن جزو مکان مدارس می باشند. برپا نمودن نماز در آن مکان چه صورت‏‎ ‎‏دارد؟‏

بسمه تعالی، کسی که علم به غصب بودن مکان نداشته باشد، نمازش‎ ‎صحیح است.

‏2. آیا استفاده از معلمین و یا دانش آموزان متعهد در مدرسه، به عنوان امام جماعت چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، امام جماعت باید عادل باشد و با دسترسی به روحانی، غیر روحانی امامت نکند.

[سؤال 1234]‏ ‏ ‏ 570‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏نماز خواندن در بانک ها و ادارات و امثال آن، که اکثراً وضعیت ملکی آن ها 51%‏‎ ‎‏سهم کارفرمای سابق که فعلاً در مملکت نیست و 49% دیگر، سهم کارگران و کارمندان‏‎ ‎‏و سایرین و حتی وراث صغار می باشد و همچنین حدود چهار سال است که‏ ‏وضعیت‏‎ ‎‏سهام کارگران مشخص نیست، چه صورتی دارد؟‏

بسمه تعالی، تا احراز غصب بودن مکان نماز نباشد، نماز صحیح است.

[سؤال 1235]‏ ‏ ‏ 571‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 10 / 1361 ‏

‏محضر مبارک زعیم عالی قدر، امید مستضعفان جهان، حضرت آیت الله‌ العظمی‏‎ ‎‏امام خمینی، دام عزّه‏

‏مسجدی است در روستای میریک، از توابع شهرستان بیرجند با جمعیتی بیش از‏‎ ‎‏یک هزار نفر. طبق گفتۀ بعضی از اهالی که آن ها نیز از اجداد خود شنیده اند، زمین این‏‎ ‎‏مسجد قبل از اختصاص به مسجد، وقف جای دیگری بوده که آن موقوف علیه نیز‏‎ ‎‏معلوم نمی باشد. با این اقوال، برای اهالی شبهه ایجاد شده و در این مسجد برای نماز‏‎ ‎‏حاضر نمی شوند. ضمناً این روستا، در وسط کوه قرار گرفته و از نظر زمین برای‏‎ ‎‏ساختن مسجد، مردم در مضیقه هستند و با وجود مراجعه به بعضی از علمای محل،‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 66

‏موضوع روشن نشده است. لذا خواهشمند است حکم شرعی مسأله را بیان فرمایید. و‏‎ ‎‏من الله‌ التوفیق‏

بسمه تعالی، تا غصب بودن زمین مسجد به وجه شرعی ثابت نشود،‎ ‎احکام مسجد بر آن مترتب است و نماز در آن اشکال ندارد.

[سؤال 1236]‏ ‏ ‏ 572‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 8 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر عالی قدر و کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، دامت‏‎ ‎‏برکاته‏

‏با کمال احترام، استفتا می گردد: ساختمان حوز‏‏ۀ‏‏ معاونت بهداشتی سازمان‏‎ ‎‏منطقه ای بهداری خراسان، واقع در انتهای خیابان سناباد مشهد، در محل اراضی‏‎ ‎‏قبرستان قدیم قلع‏‏ۀ‏‏ آب کوه احداث شده و سال احداث این ساختمان در حدود‏‎ ‎‏سال های 1348 و 1349 بوده است و برابر تحقیقات لازم، تا قبل از شروع ساختمان،‏‎ ‎‏متوفای جدیدالفوت مدفون نموده اند. مستدعی است اعلام فرمایند که نماز خواندن‏‎ ‎‏برای کارکنان این حوزه در این ساختمان چه صورت دارد؟ ضمناً فاصل‏‏ۀ‏‏ مسجد امام‏‎ ‎‏جواد علیه السلام تا درب ورودی این اداره، حدود 20 متر است.‏

‏با آرزوی طول عمر با عافیت برای امام امت و پیروزی نهایی لشکریان اسلام بر‏‎ ‎‏علیه کفر و الحاد جهانی؛ ان شاء الله‌‏

بسمه تعالی، تا یقین به غصب بودن مکان نباشد، نماز صحیح است.

[سؤال 1237]‏ ‏ ‏ ‏----> 7277

‏3. محل ادارات دولتی که در رژیم قبل بابت طلب سازمان های وابسته مصادره‏‎ ‎‏شده، با توجه به غصبی بودن مکان نماز، وظیفه ما با توجه به بخش نامه برادر شهید‏‎ ‎‏رجایی که اول وقت، نماز برگزار شود چیست؟ «وقت نماز 30 دقیقه در بخش نامه، یاد‏‎ ‎‏شده و نمی توان به مسجد محل برویم».‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 67

بسمه تعالی، تا غصب بودن مکان محرز نباشد تصرفات و نماز اشکال‎ ‎ندارد.

[سؤال 1238]‏ ‏ ‏ 573‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 7 / 9 / 1361‏

‏محضر مبارک امید مستضعفان جهان و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت‏‎ ‎‏امام خمینی، دامت برکاته ‏

‏1. مدرسه ای که بر روی زمینی که صاحب آن راضی نبوده (علی رغم داشتن یتیم)،‏‎ ‎‏به طور غصب ساخته شود، درس خواندن و اقامه نماز در این مدرسه از نظر شرعی به‏‎ ‎‏چه صورت خواهد بود؟‏

بسمه تعالی، اگر به آنچه ذکر شده علم دارد، نباید به آن جا برود و در‎ ‎صورت جهل مانع ندارد.

‏2. عروسی که شوهرش شهید شده، تا چه مدت با پدر شوهرش محرم است. این مسأله بعد از ازدواج‏‎ ‎‏وی چه صورتی دارد؟ ‏

بسمه تعالی، پدر شوهر با عروس همیشه محرم است.

[سؤال 1239]‏ ‏ ‏ ‏----> 728

‏3. این جانب را جهت اقامۀ نماز جمعه، بعد از طی مراحلی، بنا است به شهری‏‎ ‎‏اعزام کنند؛ ساختمانی را برای سکونت امام جمعه مقرر داشته اند که این ساختمان با‏‎ ‎‏تعدادی دیگر در زمان طاغوت به عنوان ساختمان های سازمانی برای فرهنگیان‏‎ ‎‏ساخته شده است، می گویند زمین این ساختمان ها مالک هایی داشته است که قبلاً‏‎ ‎‏خودشان حاضر شده و امضا کرده اند که بدون پرداخت قیمت، این ساختمان ها را بنا‏‎ ‎‏کنند و نیز زمین منزل های مسکونی تمامی مردم مال ارباب بوده است و در زمان‏‎ ‎‏طاغوت قبلاً مبلغ معینی در هر سال از مردم می گرفته اند و بعد از زمانی از طرف دولت‏‎ ‎‏طاغوتی آن زمان، قانونی وضع شده که زمین های ساختمان مال خود مردم است و در‏‎ ‎‏تقسیم اراضی آن زمان، مالکین راضی شده اند که این زمین ها را به مردم بدهند و در‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 68

‏مقابل، از زمین های مزروعی دیگر بردارند و این عمل انجام شده است؛ مستدعی‏‎ ‎‏است به عنوان ولی فقیه اجازه بفرمایید تا این جانب بتوانم در ساختمانی که برای‏‎ ‎‏سکونت برایم معین می شود ساکن شوم و عبادت نمایم و زندگی کنم و نیز اجازه‏‎ ‎‏فرمایید در رفت و آمد و معاشرت بتوانم به منزل اهالی بروم و تصرف نمایم.‏

بسمه تعالی، اگر علم به غصب ندارند نماز صحیح است.

[سؤال 1240]‏ ‏ ‏ 574‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 10 / 1361‏

‏محضر مبارک مرجع عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏محترماً؛ ضمن تقدیم شایسته ترین احترامات و دعای خیر برای سلامتی و طول‏‎ ‎‏عمر روز افزون وجود مبارک تا ظهور حضرت مهدی  علیه السلام، مسأله ذیل را استفسار‏‎ ‎‏می نماید.‏

‏ما کارکنان شرکت سهامی خوراک، هر روز در محل شرکت، نماز جماعت برگزار‏‎ ‎‏می نماییم و در مورد محل برگزاری نماز احتیاج به تعیین تکلیف شرعی داریم.‏

‏صاحبان سهام شرکت خوراک (خاص) آقایان خسروشاهی ها و خانوادۀ ایشان‏‎ ‎‏می باشند که این شرکت ملی شده و توسط سازمان صنایع ملی ایران اداره می شود.‏‎ ‎‏ساختمان ملک محل شرکت، متعلق به آقای علی خسروشاهی بوده که در اجارۀ‏‎ ‎‏شرکت خوراک می باشد. لذا ذیلاً نظرتان را مرقوم که آیا خواندن نماز در محل شرکت‏‎ ‎‏بلامانع است یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، کسی که علم به غصب بودن مکان نماز نداشته باشد، نمازش‎ ‎در آن صحیح است.

[سؤال 1241]‏ ‏ ‏ ‏----> 6493

‏2. نماز خواندن در این زمین ها چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر مالک معلوم دارد منوط به اجازۀ مالک است؛ ولی اگر علم

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 69

به غصب بودن ندارند تصرف اشکال ندارد. 

[سؤال 1242]‏ ‏ ‏ 575‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 12 / 1360‏

‏محضر مبارک رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی‏

‏از محضر حضرت عالی تقاضا می شود نظر مبارک خود را در مورد مسائل ذیل‏‎ ‎‏مرقوم فرمایید:‏

‏1. در ادارۀ برق شهرستان ساری که کارمند و کارگر زیادی دارد، روزها اقامۀ‏‎ ‎‏جماعت می شود و بنده در آن جا امام جماعت هستم و با توجه به مقدار وقتی که برای‏‎ ‎‏این جهت تعیین شده، بین دو نماز مقداری احکام و مسائل ضروری برای نمازگزاران‏‎ ‎‏عرض می کنم. بعضی از کارمندان از حضور در نماز خودداری می نمایند؛ به وسیلۀ‏‎ ‎‏انجمن اسلامی اداره به آن ها تذکر داده می شود، در جواب می گویند: این مکان وقف‏‎ ‎‏است؛ نماز خواندن در این مکان اشکال دارد. وقف بودن یا نبودن برای ما محرز‏‎ ‎‏نیست، آیا نماز خواندن در مکان وقف باطل است؟ و در صورت وقف و باطل بودن،‏‎ ‎‏چه کنیم که نماز خواندن در این اداره تعطیل نشود؟‏

بسمه تعالی، اگر علم به غصب ندارند، تصرفات و نماز اشکال ندارد.

‏2. بعضی از کارمندان این اداره از شهرستان دیگر می آیند که از شهرشان تا این جا، حد مسافت است؛ هر‏‎ ‎‏روز، دو ساعت بعد از ظهر به شهرشان می روند صوم و صلاة آن ها چه صورت دارد؟ در صورت قصر‏‎ ‎‏بودن، در تمام دورۀ سال، به استثنای روزهای تعطیلی، مسافر خواهند بود و روزۀ ماه رمضان را‏‎ ‎‏نمی توانند بگیرند؟‏

بسمه تعالی، حکم مسافر دارند و قضای روزه را نباید تا ماه رمضان سال بعد تأخیر بیاندازند.

[سؤال 1243]‏ ‏ ‏ 576‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 8 / 1361‏

‏حضور محترم دفتر امام خمینی‏

‏محترماً به عرض می رسانم: این جانب کارمند، دارای همسر و فرزند و پدر و مادر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 70

‏کاملاً از کارافتاده که جمعاً شش نفر می باشیم، چندی پیش خدمت حاج آقا ناطق‏‎ ‎‏نوری، وزیر محترم کشور رسیدم؛ ایشان تأییدیه ای برای دریافت زمین مسکونی‏‎ ‎‏عنایت فرمودند، ولی متأسفانه موفق به دریافتش نشدم؛ ناچار تمام لوازمات منزل را‏‎ ‎‏فروخته و خانه ای در اطراف یکی از مناطق تهران (شرق تهران پارس) که بعد از‏‎ ‎‏پیروزی انقلاب، مردم مستضعف تصرف نموده و خانه سازی کرده اند خریدم و مدت‏‎ ‎‏هشت ماه در آن جا زندگی می کنم، البته با مشقت؛ چون فقط یک اتاق دارد. ناگفته‏‎ ‎‏نماند زمین مذکور، فاقد سند مالکیت می باشد و در رساله، زمین تصرفی، حرام دانسته‏‎ ‎‏شده، و نماز و دیگر عبادات الهی در آن‏ ‏صحیح نمی باشد. لطفاً با در نظر گرفتن وضع‏‎ ‎‏مسکن و حقوق اداری راهنمایی و عنایت فرمایید: این مدت، نماز و روز‏‏ۀ‏‏ ما چه‏‎ ‎‏می شود؟ البته قبل از تصرف زمین، آن منطقه فاقد آب و برق و بایر بوده و اکنون توسط‏‎ ‎‏دولت، آب و برق و مسجد و امام جماعت نیز دارد.‏

‏با آرزوی طول عمر امام امت و دیگر علمای اسلام از خداوند قادر متعال‏

بسمه تعالی، اگر از مالک شرعی آن خریده، نماز او صحیح است و در هر‎ ‎صورت، برای روزه ضرر ندارد.

[سؤال 1244]‏ ‏ ‏ 577‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور مرجع تقلید جهان، حضرت آیت الله‌ امام خمینی ‏

‏قبل از هر سؤال، توفیق هرچه بیشتر شما را از درگاه ایزد منّان خواهانم‏

‏بعد از سلام عرض می گردد: این که یکی از مقلدین شما سؤالی پرسیده در مورد‏‎ ‎‏این که آیا در مکانی که در زمان طاغوت قبرستان بوده و اکنون به صورت مدرسه‏‎ ‎‏درآمده، می توان نماز به جا آورد؟ چون در رسالۀ جناب عالی ذکر شده است که در‏‎ ‎‏قبرستان، نماز مکروه است؛ آیا اشکال ندارد که در همچنین مکانی نماز ظهر و عصر را‏‎ ‎‏به جا آورد؟ نماز جماعت خواندن در این نوع اماکن چه حکمی دارد؟ آیا باید دوباره‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 71

‏این نماز (ظهر و عصر) را به جا آورد یا ضرورتی ندارد؟ آیا مصلحت دارد که انسان در‏‎ ‎‏این نوع اماکن نماز یومیه واجب را به جا آورد؟ خواهشمندم به این سؤالات صریحاً‏‎ ‎‏پاسخ فرمایید؛ چون مسأله در رابطه با خدا است و خیلی مهم می باشد.‏

بسمه تعالی، اگر علم به غصب بودن محل ندارند نماز اشکال ندارد.

[سؤال 1245]‏ ‏ ‏ 578‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 10 / 1361‏

‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم‏

‏گورستان متروکه ای به مساحت 9700 متر مربع که وقفیت آن محرز نمی باشد در‏‎ ‎‏مرکز شهرستان مرند وجود دارد که در ‏‏ آن آثار قبور به طور مشخص نمایان‏‎ ‎‏است و آخرین جنازه ای که در آن جا دفن شده، متجاوز از هفده سال می باشد. این‏‎ ‎‏مکان جهت احداث مصلای نماز جمعه بدون نبش قبر و پی کنی تنها با خاکریزی بر‏‎ ‎‏روی قبور به طریقی که دیگر آثار قبور مشاهده نشود، محل مناسبی می باشد.‏‎ ‎‏خواهشمند است نظر شرعی حضرت امام را در این مورد به ستاد برگزاری مراسم‏‎ ‎‏نماز جمعه مرند اعلام فرمایید، اجرکم عندالله‌.‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، اشکال ندارد. 

[سؤال 1246]‏ ‏ ‏ 579‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک امام امت و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران ‏

‏محترماً؛ در طبقۀ دوم ادارۀ مخابرات، نماز جماعت برگزار می کنیم که این مکان‏‎ ‎‏قبلاً قبرستان بوده و قدمت آن از سی سال تجاوز می کند. نظر به اهمیت کار‏‎ ‎‏دستگاه های مخابرات و کشیک کارکنان، آیا در این مکان می توانیم نماز بخوانیم؟ نظر‏‎ ‎‏مبارک را در این مورد مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، نماز اشکال ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 72

[سؤال 1247]‏ ‏ ‏ 580‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 3 / 1361‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی ‏

‏پس از عرض سلام، سلامتی شما را از ایزد یکتا خواهانم. در ضمن عرض‏‎ ‎‏می شود:‏

‏1. کارخانۀ حریربافی چالوس در زمان رضا شاه ملعون ساخته شده و کارگرانی که‏‎ ‎‏برای این بنا کار کرده اند، به زور و اجبار بوده و عده ای هم هنوز هستند از همان‏‎ ‎‏کارگران، که چنین بیان می کنند و در حال حاضر انبار پیله این کارخانه، به نام مهدیه‏‎ ‎‏نام گذاری شده و در آن، نماز جماعت می خوانند. آیا در این مکان نماز خواندن جایز‏‎ ‎‏است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین به غصب بودن ساختمان ندارند، تصرفات و نماز در‎ ‎آن اشکال ندارد.

‏2. کسی که کفارۀ روزه دارد و باید بدهد، آیا می تواند به کمیتۀ امداد و یا به بنیاد جنگ زدگان بدهد؟‏

بسمه تعالی، باید طعام بدهد و به فقرا بدهد.

‏3. بهره ای که بانک به حساب پس انداز داده، در چه راهی می شود خرج کرد؟‏

بسمه تعالی، بهرۀ پول، ربا و حرام است، گرفتن آن جایز نیست.

[سؤال 1248]‏ ‏ ‏ 581‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 8 / 1361‏

‏دفتر محترم حضرت امام خمینی ‏

‏آموزش و پرورش منطقه دورود، به علت نیاز مبرم و نداشتن مکانی مناسب، چند‏‎ ‎‏دستگاه مدرسه غیردولتی دارد که صاحبان آن ها قبلاً راضی نبودند. خواهشمند است‏‎ ‎‏از حضرت امام سؤال فرمایید که نماز خواندن در این آموزشگاه ها چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، کسی که علم به غصب بودن مکان نداشته باشد، نمازش‎ ‎صحیح است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 73

[سؤال 1249]‏ ‏ ‏ 582‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏احتراماً معروض می دارد: این جانب در شرکتی مشغول به کار می باشم که تحت‏‎ ‎‏سرپرستی بنیاد مستضعفان می باشد. در گذشته و قبل از تصدی بنیاد نیز در همین‏‎ ‎‏شرکت مشغول به کار بوده ام و از صاحب قبلی آن در مورد انجام فرائض در شرکت و‏‎ ‎‏دیگر اماکن مربوط به شرکت، به طور کلی رضایت حاصل شده بود؛ سپس بنا به‏‎ ‎‏دلایلی بنده و عده ای دیگر از برادران با مراجعات به دادستانی انقلاب و ارائه مدارک،‏‎ ‎‏باعث شدیم که شرکت به سرپرستی بنیاد مستضعفان دربیاید.‏

‏حال با توجه به این که در مورد مالکیت شرکت هنوز حکم قطعی از طرف حاکم‏‎ ‎‏شرع صادر نشده و مشخص نیست که مالک آن چه کسی است و آیا بعد از رسیدگی و‏‎ ‎‏تشکیل دادگاه، به صاحب قبلی مسترد خواهد شد و یا کلاً یا قسمتی از آن مصادره‏‎ ‎‏می شود و به تملک دولت درمی آید، آیا خواندن نماز در ملک شرکت و یا ملک‏‎ ‎‏صاحب قبلی آن که در اختیار شرکت است و یا اماکن اجاره ای که اجاره اش از درآمد‏‎ ‎‏شرکت پرداخت می شود و یا سایر اماکنی که به هر ترتیب با شرکت در رابطه است،‏‎ ‎‏صحیح می باشد یا خیر؟ با توجه به این که اگر صاحب شرکت قبلاً در مورد خواندن‏‎ ‎‏نماز به همۀ کارکنان اجازه داده بودند، ولی اکنون در صورت برگشت، مشخصاً به‏‎ ‎‏این جانب اجازۀ خواندن نماز در املاک شرکت را نخواهند داد. لذا خواهشمند است‏‎ ‎‏به دلیل این که بنده مقلد حضرت امام، روحی فداه می باشم و به دلیل ضرورت امر‏‎ ‎‏هر چه سریع تر و به طور وضوح، جواب این مسأله را از طریق استفتا از حضرت امام،‏‎ ‎‏مدّ ظله ارسال بفرمایید. ‏

‏با تشکر؛ برادر کوچک شما‏

بسمه تعالی، کسی که علم به غصبیت مکانی ندارد، نمازش در آن مکان‎ ‎صحیح است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 74

[سؤال 1250]‏ ‏ ‏ 583‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 13 / 10 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی‏

‏احتراماً؛ ضمن عرض سلام و آرزوی طول عمر امام، آیا در ادارۀ آموزش و‏‎ ‎‏پرورش شهرستان قمشه که قبلاً راه بوده و همچنین وقف بودن آن مطرح است، ولی‏‎ ‎‏واگذارکنندۀ زمین، وقف بودن این قسمت را انکار می کند و یکی از روحانیون شهر نیز‏‎ ‎‏که قبلاً کارمند ادارۀ ثبت بوده، نظر واگذارندۀ زمین را تأیید می نماید، نماز خواندن‏‎ ‎‏اشکال دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، کسی که علم به غصب بودن مکان نماز ندارد، نمازش در آن‎ ‎مکان صحیح است.

[سؤال 1251]‏ ‏ ‏ ‏----> 6942

‏4. نماز خواندن در شرکت های ملی شده که فعلاً هیأت مدیره و مدیر عامل آن، از‏‎ ‎‏طرف دولت انتخاب شده اند و قبلاً مربوط به شخص یا اشخاصی نظیر خسروشاهی ها‏‎ ‎‏بود (شرکت سهامی پخش البرز)، که کارگران هم تا 49% سهام را خریداری نموده اند،‏‎ ‎‏جایز است یا خیر؟ البته سهام شرکت مورد نظر، در دورۀ طاغوت به کارگران فروخته‏‎ ‎‏شده است.‏

بسمه تعالی، تا یقین به غصب بودن محل حاصل نشود، تصرفات اشکال‎ ‎ندارد.

[سؤال 1252]‏ ‏ ‏ ‏----> 1657

‏2. آیا در ساختمانی که فعلاً در ید بنیاد مستضعفان است ولی نمی دانیم حکمی‏‎ ‎‏شرعی در مورد مصادرۀ اموال صاحب اصلی آن صادر شده است یا نه، می توان نماز‏‎ ‎‏خواند؟‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور اشکال ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 75

[سؤال 1253]‏ ‏ ‏ 584‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏زمینی را در زمان طاغوت (به طوری که می گویند) با زور از کشاورزان گرفته و‏‎ ‎‏ساختمان کرده اند؛ گندم و جو کشاورزان را از بین برده اند. اکنون آن جا را مرکز تربیت‏‎ ‎‏معلم کرده اند و کشاورزان هم چون در آن زمان هرچه سعی کرده اند دستشان به جایی‏‎ ‎‏بند نشده، فعلاً نیز چیزی نمی گویند؛ ولی هرگاه از آنان می پرسی، می گویند: ما راضی‏‎ ‎‏نیستیم. تصرف در آن جا چگونه است و وظیفۀ آموزش و پرورش در این مورد‏‎ ‎‏چیست؟‏

بسمه تعالی، کسی که علم به غصب بودن مکان ندارد، نمازش صحیح‎ ‎است.

[سؤال 1254]‏ ‏ ‏ 585‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر زعیم عالی قدر جهان تشیع، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام‏‎ ‎‏خمینی، زید عمره‏

‏زمینی که انسان شک دارد غصبی است یا غیر غصبی، نماز خواندن در آن جایز‏‎ ‎‏است؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد.

[سؤال 1255]‏ ‏ ‏ 586‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 1 / 1362‏

‏مسئولین محترم دفتر استفتائات حضرت امام، مدّ ظله العالی‏

‏سلام علیکم، ان شاء الله‌ در ظل توجهات حضرت ولی عصر (عج) در پیشبرد‏‎ ‎‏اهداف انقلاب اسلامی موفق و مؤید باشید.‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 76

‏این جانب چند مسألۀ شرعی دارم. خواهشمند است به آن ها جواب دهید.‏

‏1. من یک فرهنگی هستم. محل کارم در ادارۀ آموزش و پرورش می باشد.‏‎ ‎‏ساختمان این اداره، تازه تأسیس می باشد ـ بعد از انقلاب ساخته شده ـ و ما نماز ظهر و‏‎ ‎‏عصر را باید به علت دوری از مسجد و وقت اداری در نمازخانۀ اداره بخوانیم، برخی‏‎ ‎‏می گویند زمین این اداره غصبی است و دولت به زور آن را تصرف کرده و صاحبان‏‎ ‎‏زمین، ناراضی هستند و نماز در این اداره اشکال دارد. لطفاً وظیفۀ این جانب و دیگر‏‎ ‎‏همکارانمان را در این مورد روشن فرمایید.‏

‏ضمناً این زمین تا تقریباً 10 سال قبل کشت بوده و بعد از آن بلااستفاده مانده است.‏

بسمه تعالی، نماز و سایر تصرفات اشکال ندارد، مگر برای کسی که‎ ‎شخصاًیقین به غصب بودن محل داشته باشد.

‏2. برادر این جانب در جنگ تحمیلی شهید شده است و وصیت کرده که برای او نماز و روزۀ استیجاری‏‎ ‎‏به جای آورده شود. با توجه به این که در منطقه کسی نیست که نماز و روزۀ استیجاری به جای آورد و‏‎ ‎‏ضمناً در شهرهای دیگر، نماز و روزۀ هر سال، تقریباً 6 هزار تومان می باشد و اگر بخواهیم برای هر‏‎ ‎‏سال این مبلغ را پرداخت نماییم، حدود 60 هزار تومان می شود که امکان پرداخت این مبلغ وجود‏‎ ‎‏ندارد ـ زیرا شهید دارای سه فرزند و همسر می باشد ـ وظیفه چیست؟ لازم به یادآوری است که تا جایی‏‎ ‎‏که من می دانم، شهید نماز و روزه را به جای آورده است. خواهشمند است در این مورد هم وظیفۀ ما را‏‎ ‎‏روشن فرمایید. موفق و مؤید باشید.‏

بسمه تعالی، مقداری که شهید از ثلث ترکۀ خود برای نماز و روزه تعیین کرده، باید بر طبق‎ ‎وصیت در آن عمل شود.

[سؤال 1256]‏ ‏ ‏ 587‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور رهبر عالی قدر انقلاب اسلامی سلام‏

‏بعد از عرض سلام، امیدوارم که خداوند متعال طول عمر آن رهبر عالی قدر را به‏‎ ‎‏انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) متصل بگرداند.‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 77

‏باری پدر گرامی! غرض از گرفتن وقت آن رهبر بزرگوار، طرح یک سؤال بود که‏‎ ‎‏چندی است مرا به خود واداشته است:‏

‏اگر ان شاء الله‌ خداوند متعال قبول نماید یکی از اعضای جندالله‌ هستم که در ارتش‏‎ ‎‏مشغول خدمت می باشم. نزدیک به شش ماه پیش بدون داشتن مجوز خرید مسکن،‏‎ ‎‏اقدام به خرید خانه ای محقر در جنوب شهر نمودم که نزدیک یک صد هزار تومان آن‏‎ ‎‏را کم داشتم؛ پنجاه هزار تومان آن را از افراد خیّر قرض نمودم و بقیۀ باقیمانده به هر‏‎ ‎‏دری که زدم نتوانستم پیدا کنم؛ تا زن و شوهری را پیدا نمودم که خود مستأجر بودند؛‏‎ ‎‏به من اظهار داشتند که ما پنجاه هزار تومان داریم که صاحب خانه می گوید آن را بدهید‏‎ ‎‏و ماهیانه، هزار تومان از کرایۀ خود کم کنید؛ من به این زن و شوهر که دارای سه فرزند‏‎ ‎‏بودند گفتم پنجاه هزار تومان را به من بدهید و من ماهیانه، هزار تومان به شما بابت‏‎ ‎‏پول پرداخت می نمایم تا به صاحب خانه بدهید و ایشان نیز قبول نمودند و من در ازای‏‎ ‎‏پنجاه هزار تومان ماهیانه، هزار تومان به این زن و شوهر پرداخت می نمایم.‏

‏1. آیا نماز و دیگر عبادات ما در این خانه که بدون اجازۀ دولت اسلامی خریداری‏‎ ‎‏شده است درست می باشد؟‏

‏لازم به تذکر است که من تقاضای مجوز نموده ام؛ اما به علت داشتن امتیاز کم (در‏‎ ‎‏حدود 80 امتیاز)، از دادن مجوز ـ با وجود داشتن 12 سال سابقۀ سکونت در تهران ـ به‏‎ ‎‏این جانب خودداری نموده اند.‏

بسمه تعالی، نماز و تصرف در خانۀ مذکور مانع ندارد؛ ولی تخلف از‎ ‎مقررات جایز نیست.

‏2. آیا پولی که من به زن و شوهر نامبرده پرداخت می نمایم ربا محسوب می شود؟ اگر ربا محسوب‏‎ ‎‏می شود، من چه کنم؟ من به هر دری که زدم نتوانستم پول فوق را تهیه نمایم. امیدوارم که جواب نامه‏‎ ‎‏را بدهید تا مرا از تشویش و دلهره بیرون بیاورید.‏

بسمه تعالی، اصل پولی که قرض گرفته اید را باید بدهید و بهره، حکم ربا دارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 78

[سؤال 1257]‏ ‏ ‏ ‏----> 6998

‏6. خانه ای که متعلق به یکی از افرادی است که در خارج کشور به سر می برد، آیا‏‎ ‎‏در این خانه برای خانواده ای که در آن به سر می برند و قبل از انقلاب نیز بوده اند و در‏‎ ‎‏نظر هست که از آن جا بروند ـ البته نه به خاطر قاعدۀ شرعی بلکه به دلیل دیگر ـ نماز‏‎ ‎‏دارد یا نه؟ یا به عبارت دیگر، این محل غصبی است یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر با اجازۀ مسئولین تصرف کردند و علم به غصب بودن‎ ‎ندارند اشکال ندارد.

[سؤال 1258]‏ ‏ ‏ 588‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏با تقدیم عرض سلام به پیشگاه محترم مرجع عالی قدر و فرماندۀ کل قوا و نایب بر‏‎ ‎‏حق مهدی موعود (عج)، پس از سلام، از آن مرجع عالی قدر خواهشمندم برای رفع‏‎ ‎‏مشکلات، به سؤالات زیر پاسخ بفرمایید. ‏

‏1. اگر شخصی که قبلاً نزول پول می گرفته و آن طوری که خود شخص اظهار‏‎ ‎‏می دارد قبل از رفتن به مکه توبه نموده و پس از برگشتن، مسجد را با همان پول بنا‏‎ ‎‏نهاده، آیا برای نماز خواندن در همان مسجد و عزاداری اشکال دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد؛ مگر آن که معلوم باشد در محلی که در نماز یا‎ ‎عزاداری، مورد تصرف است، مال حرام موجود است.

‏2. اگر در مسافرت داخل اتوبوس راننده موسیقی بگذارد، چون برای بعضی از شرکت ها ظاهراً هنوز‏‎ ‎‏انقلاب نشده، برای مسافر چون به ناچار سوار اتوبوس می شود، شنیدن موسیقی اشکالی دارد یا خیر؟‏‎ ‎‏اگر اشکال دارد، مسافر پس از امر به معروف و نهی از منکر اگر مواجه شد که راننده ای گوشش بدهکار‏‎ ‎‏نبود، به چه کسی می تواند رجوع کند؟‏

بسمه تعالی، موسیقی مطرب حرام است و صداهای مشکوک مانع ندارد.

‏3. با توجه به کمبود روحانیت و رفتن آن ها به جبهه ها آیا برای این که در قصبات و دور از شهرستان ها،‏‎ ‎‏در مساجد جوان ها جمع شوند و مسأله ای گفته یا تبلیغ دینی شود و یا برای این که جوان ها و‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 79

‏نوجوان ها به برنامه ای خارج از مسجد مشغول نباشند، غیر روحانی می تواند با در نظر گرفتن مسائلی‏‎ ‎‏که عرض شد نماز جماعت را برگزار کند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در فرض عدم دسترسی به روحانی مانع ندارد.

[سؤال 1259]‏ ‏ ‏ 589‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 10 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم ورحمة الله‌‏

‏این جانبان کارمندان ادارۀ کار اردبیل، در یک ساختمان استیجاری انجام وظیفه‏‎ ‎‏می نماییم. در مواقع ظهر در یکی از اتاق های آن مراسم نماز را به پا می داریم. از‏‎ ‎‏آن جایی که مدت قرارداد اجارۀ آن پایان یافته و این اداره کماکان برحسب سوابق، به‏‎ ‎‏مالک شخصی ملک، اجاره بها پرداخت می نماید، لکن راضی نبوده و هر آن یا‏‎ ‎‏خواستار افزایش اجاره بها می باشد و یا تخلیۀ آن را تقاضا می نماید، آیا نماز ما در‏‎ ‎‏چنین شرایطی صحیح می باشد یانه؟ توضیح این که کارمندان اداره، هیچ گونه نقشی در‏‎ ‎‏امور معامله ندارند. با آرزوی طول عمر آن امام عزیز و با آرزوی پیروزی لشکریان‏‎ ‎‏اسلام بر کفر جهانی در تمام ابعاد‏

بسمه تعالی، تا یقین به غصب پیدا نشود، تصرفات مانع ندارد. 

[سؤال 1260]‏ ‏ ‏ 590‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت امام، مدّ ظله العالی، سلام علیکم‏

‏ضمن آرزوی طول عمر برای آن امام بزرگوار، به عرض شریف می رساند که‏‎ ‎‏ساختمان آموزش و پرورش ورامین در مکانی واقع گردیده که بنا به اظهار جمعی از‏‎ ‎‏کارکنان این اداره قبلاً وقفی و محوطۀ قبرستان بوده که توسط رژیم طاغوت به زور،‏‎ ‎‏غصب و در آن ساختمان سازی شده است؛ ولی طبق نظر ادارۀ اوقاف شهرستان‏‎ ‎‏ورامین این محل فاقد وقف نامه بوده و توسط ادارۀ اوقاف به عنوان وقف، درخواست‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 80

‏ثبت به عمل آمده که پذیرفته شده و بعدها تفکیک گردیده و به دو قطعه تقسیم شده که‏‎ ‎‏یک قطعۀ آن، محل فعلی دبیرستان دخترانۀ فاطمیه و یک قطعۀ آن، ادارۀ آموزش و‏‎ ‎‏پرورش است و به موجب اسناد رسمی از بابت هر دو قطعه اجاره پرداخت می شود؛ و‏‎ ‎‏این مکان در حال حاضر در مرکز شهر واقع و آباد است. با توجه به مراتب فوق،‏‎ ‎‏استدعا می شود راهنمایی بفرمایید کار کردن و نماز خواندن در این اداره چه صورتی‏‎ ‎‏دارد؟ در صورت داشتن اشکال، تکلیف ما نسبت به نمازهایی که قبلاً خوانده شده‏‎ ‎‏چیست؟ خداوند تبارک و تعالی حافظ آن امام بزرگوار باشد، ان شاء الله‌‏

بسمه تعالی، تا احراز وقف بودن محل و غصب بودن مکان نشود، تصرف‎ ‎و نماز اشکال ندارد.

[سؤال 1261]‏ ‏ ‏ 591‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 2 / 1362‏

‏محضر مبارک حضرت امام خمینی بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران دامت برکاته‏

‏محترماً به عرض می رسد: در زمان رژیم سابق، گورستانی در جنب یک امامزاده‏‎ ‎‏وجود داشت که آن رژیم طبق معمول، آن را ساختمان نمود و اینک آن ساختمان‏‎ ‎‏(ادار‏‏ۀ‏‏ آموزش و پرورش ورامین بوده و یک دبیرستان دخترانه). با وجودی که هنگام‏‎ ‎‏ساختمان، استخوان های اموات را هر کسی آن جا می رفت مشاهده می کرد و حتی‏‎ ‎‏اشخاصی هستند که صاحبان اموات مذکور می باشند و در قید حیات هستند و با علم بر‏‎ ‎‏این که در‏ ‏نزدیکی همین اداره مسجد وجود دارد و با وجودی که اکنون دستور است‏‎ ‎‏که هنگام نماز باید دست از کار کشید و این فریض‏‏ۀ‏‏ الهی را انجام داد، آیا حضرت عالی‏‎ ‎‏اجازه می فرمایید در چنین ساختمانی نماز خوانده شود؟ و اگر جواب منفی است،‏‎ ‎‏افرادی که تا به حال نماز خوانده اند تکلیفشان چیست؟‏

‏از آن مقام محترم تقاضا می شود جواب این مسأله را هرچه زودتر مرقوم فرمایید‏‎ ‎‏که مورد ابتلا است. والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 81

بسمه تعالی، اگر علم به غصب بودن مکان نماز نباشد، نماز صحیح است و‎ ‎تحقیق لازم نیست.

[سؤال 1262]‏ ‏ ‏ ‏----> 798

‏5. زمینی که در زمان طاغوت به زور گرفته شده است و الآن ادارۀ دولتی می باشد‏‎ ‎‏اقامۀ نماز جماعت در آن، چه حکمی دارد؟ البته صاحبش معلوم نیست.‏

بسمه تعالی، کسی که غصب بودن محل را نمی داند نمازش صحیح است.

[سؤال 1263]‏ ‏ ‏ 592‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 13 / 4 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی، مدّ ظله‏

‏احتراماً؛ سند مالکیت ساختمان مشترک ادارات ثبت و دادگستری که در زمان‏‎ ‎‏رضا  پهلوی شاه اسبق ساخته شده است پس از تجمیع حدود چند پلاک، به نام دولت‏‎ ‎‏صادر شده است. شخصی به عنوان تولیت بر وقف، یک باب دکان را در سال 1311‏‎ ‎‏تقاضای ثبت نموده و سپس قائم مقام واقف و ادارۀ اوقاف مدعی شده اند که دکان‏‎ ‎‏مزبور، جزو محدودۀ ادارۀ ثبت و در محل تلفن خانه فعلی ثبت قرار دارد.‏

‏چون در سال های قبل، به علت احداث پارک سبز و میدان و شوارع اطراف توسط‏‎ ‎‏شهرداری و احداث ساختمان مشترک ثبت و دادگستری، تغییراتی در وضعیت‏‎ ‎‏پلاک های ثبتی ایجاد شده است، تشخیص این که ادعای مدعیان صحیح است یا نه و‏‎ ‎‏دکان مرقوم، در محدودۀ ساختمان مشترک مذکور قرار دارد یا خیر، ممکن نبوده و‏‎ ‎‏نیست؛ لذا مدعیان راهنمایی شده اند که از طریق مراجع قضایی نسبت به احقاق حقوق‏‎ ‎‏موقوفه اقدام نمایند که به موجب احکام صادره در مراحل بدوی و پژوهشی و‏‎ ‎‏فرجامی، محکوم به بی حقی شده اند.‏

‏اکنون کارکنان ادارۀ ثبت منطقه و شهرستان ساری در قسمتی از این ساختمان‏‎ ‎‏مشترک که با تلفن خانه (محل ادعای مدعی)، حدود هفت متر فاصله دارد، محلی را‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 82

‏برای نمازخانه اختصاص داده اند، ولی به علت شبهۀ مذکور تا کنون از برگزاری نماز‏‎ ‎‏در آن خودداری نموده و فقط به برگزاری تبلیغات مذهبی و جلسات وعظ و سخنرانی‏‎ ‎‏اکتفا نموده اند و در مساجد نزدیک اداره، به ادای فریضۀ نماز می پردازند.‏

‏علی هذا، بدین وسیله در مقام استفتا از حضرت امام برآمده اند تا چنانچه با شرح‏‎ ‎‏مراتب بالا و عنایت به این که مشهور است که معمولاً احداث ساختمان های دولتی در‏‎ ‎‏زمان سلطنت این شخص، توأم با کارهای اجباری (بیگاری) اشخاص بوده است، آیا‏‎ ‎‏برگزاری نماز در محل نمازخانۀ مذکور جایز می باشد یا خیر؟ خواهشمند است نظریۀ‏‎ ‎‏حضرت امام را امر به اعلام فرمایند.‏

بسمه تعالی، بدون علم به غصبیت، تصرف و نماز اشکال ندارد.

[سؤال 1264]‏ ‏ ‏ 593‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 7 / 1361‏

‏دفتر محترم حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏لطفاً نظر حضرت امام را در مورد مسائل ذیل مرقوم فرمایید:‏

‏1. اماکن عمومی مانند پادگان ها و خانه های سازمانی و مدارس و شرکت های‏‎ ‎‏مسکونی اداری و غیره که در زمان طاغوت، در مکان های غصبی ساخته شده، الآن‏‎ ‎‏نماز و غسل و نشستن در آن مکان ها چه صورت دارد؟ و اگر جایز نباشد، برای بعضی‏‎ ‎‏از افراد که مأموریت دارند و مجبورند، چه صورت دارد؟ در ضمن، مالکان این‏‎ ‎‏مکان ها به دو قسمت است: 1. شناخته می شوند. 2. شناخته نمی شوند. حکم هر دو را‏‎ ‎‏جداگانه خواستارند. ‏

بسمه تعالی، اگر علم به غصب بودن مکان نباشد، نماز و تصرف اشکال‎ ‎ندارد. 

‏2. آرم جمهوری اسلامی که از لفظ «جلاله» اخذ شده، حکم آن را دارد یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، احتیاط مراعات شود. 

‏3. روزنامه ها و مجلات امروز، به برکت انقلاب اسلامی، اکثراً حاوی روایت و آیات قرآن و اسماء خدا‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 83

‏و ائمه می باشد. آیا بسته بندی اشیای مغازه داران و انداختن آن ها به زباله دان چطور است؟ ‏

بسمه تعالی، باید از انداختن آن ها در مواضع هتک خودداری شود.

‏4. این گوشت های یخ زده که ما نمی دانیم ذبح شرعی شده یا نه، مصرف این ها در زمان فعلی چه‏‎ ‎‏صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر از بلاد کفر وارد می شود، در صورتی حکم به حلیت آن ها می شود که احتمال‎ ‎بدهند که واردکنندۀ مسلمان احراز تذکیۀ حیوان را کرده و آن را در دسترس مسلمین قرار داده‎ ‎است.

[سؤال 1265]‏ ‏ ‏ ‏----> 5032

‏4. آیا نمازگزاردن در منزل شخصی که اطمینان نداریم خمس می دهد یا خیر، مجاز‏‎ ‎‏است؟‏

بسمه تعالی، در فرض عدم علم اشکال ندارد.

[سؤال 1266]‏ ‏ ‏ 594‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 10 / 1361‏

‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌، امام خمینی، رهبر مستضعفان جهان، مدّ ظله‏

‏سلام علیکم، اولاً سلامتی آن زعیم عالی قدر و عظیم الشأن در پیشبرد اهداف‏‎ ‎‏انقلاب جمهوری اسلامی را از درگاه حضرت منان خواستارم. در دهکده ای زندگی‏‎ ‎‏می کنیم که مشکلی پیش آمده و از نظر دین مقدس اسلام جایز بودن یا نبودن آن را، آن‏‎ ‎‏فقیه عالی قدر معلوم فرمایند. شخصی است پاسدار، و حدود یک سال سرپرست بنیاد‏‎ ‎‏مستضعفان شهرستانی را عهده دار شد، در روستای ما شروع کرد به تجدید بنای‏‎ ‎‏مسجد محل، با خرج بیش از یک میلیون تومان (با توجه به این که در محل مسجدی‏‎ ‎‏موجود بوده و آن را خراب نموده) و همچنین ساختن حمام، با خرج بیش از 400‏‎ ‎‏هزار تومان، خود این شخص در همین محل ساکن می باشد. چون ساکنین این محل‏‎ ‎‏اکثراً کشاورز و مستضعف هستند، برای آن ها این تعجب پیش آمد که این همه پول از‏‎ ‎‏چه راهی تهیه شده؟ در نتیجه از آقای پیش قدم این کار سؤال می شود که این همه پول‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 84

‏را چه اشخاصی به شما داده اند؟ در جواب می گوید: افراد خیّر. پس از گذشت مدتی،‏‎ ‎‏افراد محل به جست وجو پرداختند، مشخص شد که افراد خیّری وجود ندارند و معلوم‏‎ ‎‏نیست که پول از کجا آمده است. مردم در شک و تردید هستند، مسجد ـ که به گفته امام‏‎ ‎‏امت، سنگر است، سنگر را پر کنید ـ همیشه خالی از مردم است.‏

‏آیا نماز خواندن  در چنین مسجدی جایز است؟‏

‏آیا غسل کردن در این حمام جایز است؟ البته‏‏ هزینۀ این حمام را مردم پرداختند.‏

‏جواب را مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، اشکال ندارد.

[سؤال 1267]‏ ‏ ‏ 595‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏زمین روستای ما بین مالکین زمین به چندین سهم تقسیم می شود و بعضی از‏‎ ‎‏مالکین ارض مهاجرت به کویت کرده و ساکن کویت می باشند و اکثر شرکا در خود‏‎ ‎‏همین روستا ساکنند شرکایی که در محل و در این روستا بوده اند حاضر به تقسیم زمین‏‎ ‎‏با آقایان کویتی نشده اند و در بین شرکا ساکن کویت که مالک زمین می باشند ایتام‏‎ ‎‏هم  می باشد. خواهشی است که راه علاجی برای اهالی این روستا درست فرمایید‏‎ ‎‏که  سپاس گزاریم ضمناً این محل از اثر این که سهم زمین حقّیت شرکا کویتی‏‎ ‎‏غصب  کرده اند دارای مسجد که از شعائر بزرگ اسلام است نمی باشد وظیفه این‏‎ ‎‏اهالی  لطفاً روشن فرمایند راجع به مقدمات نماز و خود نماز در صورت غصب‏‎ ‎‏بودن  حقّیت شرکا کویتی. در پایان دوام عمر و عزت رهبر عظیم الشأن از خداوند‏‎ ‎‏تقاضا است.‏

بسمه تعالی، تصرف در ملک مشروع غیر منوط به اجازۀ مالک یا ولی‎ ‎شرعی او است و در ملک مشترک تصرف موقوف بر اجازۀ تمام شرکا‎ ‎است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 85

[سؤال 1268]‏ ‏ ‏ ‏----> 274

‏3. زمینی که از طریق اصلاحات ارضی به کشاورزان فروخته شده و بدون رضایت‏‎ ‎‏مالک است، آیا نماز خواندن در آن بلامانع است؟‏

بسمه تعالی، مانع دارد.

[سؤال 1269]‏ ‏ ‏ ‏----> 1196

‏3. در بعضی از منازل، افراد در دستگاه های برق منازل دست کاری نموده که برق‏‎ ‎‏مصرفی کمتر نشان داده می شود یا این که اصلاً نشان نمی دهد (البته در انگلیس) وضع‏‎ ‎‏نماز و غسل و سایر چیزها در این موارد چیست؟‏

بسمه تعالی، این کار را نکنند اگرچه برای غسل و نماز ضرر ندارد ولی‎ ‎ضمان دارد.

[سؤال 1270]‏ ‏ ‏ ‏----> 1517

‏2. اگر کسی در پشت جبهه، اتاقی یا سنگری بسازد و از وسیلۀ دهاتی که فعلاً غیر‏‎ ‎‏مسکونی است و وسیله هایش به هم پاشیده، استفاده کند و کف آن را از بلوک آن دهات‏‎ ‎‏و روی بلوک ها را با کاه گلی که کاه آن مال آن دهات می باشد و معلوم نیست که‏‎ ‎‏صاحبانش اجازه داده اند یانه، در این صورت، نماز روی کاه و بلوک آن دهات صحیح‏‎ ‎‏است یا باطل؟ تکلیف ما را معین بفرمایید. ‏

بسمه تعالی، اگر ضرورت باشد، نماز صحیح است.

[سؤال 1271]‏ ‏ ‏ 596‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 10 / 1361‏

‏خدمت حضرت آیت الله‌، نایب الامام، روح الله‌ الموسوی الخمینی، دامت برکاته‏

‏آیا خواندن نماز در زمین های عراق که به دست سربازان امام زمان (عج) فتح شده‏‎ ‎‏صحیح است یا نه؟ یعنی زمین غصبی محسوب می شود یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، صحیح است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 86

[سؤال 1272]‏ ‏ ‏ ‏----> 5087

‏2. در مقر مرکزی ما نمازخانه ای احداث کردیم که داخل منزل مردم می باشد؛ یعنی‏‎ ‎‏اکثر سنگرها و مقرها داخل منزل مردم است؛ و برای فرش آن و جانماز و قرآن کریم و‏‎ ‎‏غیره از مسجدی که نزدیکی آن می باشد وسایل آوردیم و روی فرش مسجد و جانماز‏‎ ‎‏و مهر آن نماز می خوانیم؛ لطفاً مورد شرعی خانه و فرش را بفرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر ضرورت بوده نماز صحیح است.

[سؤال 1273]‏ ‏ ‏ ‏----> 5087

‏3. چون این جانب وسایل نمازخانه را درست کردم اگر اشکال دارد وضعیت من‏‎ ‎‏چگونه است؟ نمازهای افرادی که در آن جا به جماعت خوانده اند، من باید قضا نمایم‏‎ ‎‏با این که امام جماعت شخص دیگری بوده است؟‏

بسمه تعالی، لازم نیست.

[سؤال 1274]‏ ‏ ‏ 597‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 6 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، سلام علیکم‏

‏پس از سلام و آرزوی تعجیل در فرج امام عصر (عج)؛ سؤالی برای حقیر پیش‏‎ ‎‏آمده که خدمت حضرت عالی ارائه می دهم. همان طوری که در رسالۀ حضرت عالی‏‎ ‎‏موجود می باشد، در مکان غصبی نمی شود نماز خواند، در جبهه که پیشروی می کنند‏‎ ‎‏حکمش چگونه می باشد؟ ‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد و مربوط به مسأله ذکر شده نیست.

[سؤال 1275]‏ ‏ ‏ 598‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر امام خمینی‏

‏پس از تقدیم عرض سلام و آرزوی پیروزی برای رزمندگان و طول عمر امام عزیز‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 87

‏بدین وسیله به اطلاع می رساند: گروهی از رزمندگان مستقر در شرق بصره (خاک‏‎ ‎‏عراق)، با خاک عراق مهر نماز درست کرده و در منطقۀ عملیاتی استفاده می کنیم. آیا از‏‎ ‎‏این مهرها که از خاک عراق تهیه شده است، در پشت جبهه و کلاً در خاک ایران و یا در‏‎ ‎‏شهرهای دوردست می توان جهت نماز استفاده کرد یا خیر؟‏

‏لازم به توضیح است که آن مهرها از خاک های بیابان های عراق که ظاهراً بدون‏‎ ‎‏استفاده بوده تهیه شده است.‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد؛ ولی عنوان تبرک و تربت ندارد.

[سؤال 1276]‏ ‏ ‏ 599‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 9 / 1361‏

‏حضور مسئول محترم دفتر امام خمینی‏

‏با عرض سلام، چند لحظه ای مزاحم اوقاتتان می گردم و امیدوارم که خداوند به‏‎ ‎‏شما توفیق خدمت و سلامتی عنایت نماید.‏

‏1. حقیر تا چند ماه قبل در خدمت پدر و مادر و خانواده ام زندگی می کردم؛ و پدرم‏‎ ‎‏از دو سال پیش جهت حلال کردن مال خود، سال تعیین کرده اند و خمس داده اند.‏‎ ‎‏حال می خواستم نظر حضرت امام را در مورد نماز و روزه و دیگر عبادات خودم در‏‎ ‎‏چند سالی که خمس مال را پدرم نداده بودند و سالی را تعیین نکرده بودند جویا شوم‏‎ ‎‏تا تکلیفی برایم مشخص شود.‏

بسمه تعالی، صحیح است.

[سؤال 1277]

‏2. مدت چند ماهی است که جهت ادامۀ تحصیل، به شهرستانی نزد مادربزرگم‏‎ ‎‏رفته ام و خرج زندگی ما به طور شراکتی است. مادربزرگم نفقه بگیر پسرش می باشد. از‏‎ ‎‏طرفی پسرش، سالی تعیین نکرده و خمس نمی دهد و مادربزرگم هم که نفقه بگیر‏‎ ‎‏می باشد همین طور است. حال می خواهم بدانم باید به چه نحو عمل نمایم؟ آیا‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 88

‏عبادات حقیر در این خانه و زندگی، صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین ندارید که در خانه یا فرشی که روی آن نماز‎ ‎می خوانید خمس هست نماز شما صحیح است.

[سؤال 1278]‏ ‏ ‏ 600‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم رهبر و مرجع عظیم القدر، نایب الامام، خمینی عزیز، دامت برکاته‏

‏سلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته، مستدعی است جواب سؤال های زیر را بدهید.‏

‏1. پدرم حدود 40 سال دارد و تا به حال یک قران خمس نداده است. حاصل‏‎ ‎‏دست رنجش یک خانه و چیزهای دیگر است. آیا نماز خواندن در این خانه اشکال‏‎ ‎‏دارد؟ در چه صورت اشکال ندارد؟‏

بسمه تعالی، تا یقین به خرید خانه با پول غیر مخمس حاصل نشود،‎ ‎نماز  اشکال ندارد و در صورت یقین باید به حاکم شرع مراجعه و اذن‎ ‎بگیرند.

‏2. حقیر حدود 7 ماه است که عضو سپاه پاسداران شده ام و تا به حال ده روز به جبهه رفته ام و بقیۀ‏‎ ‎‏اوقات مشغول امور فرهنگی سپاه بوده ام. با وجودی که نرفتن من به جبهه خللی در سد دفاعی‏‎ ‎‏مسلمین حاصل نمی کند، علاقه مندم که به جبهه بروم، ولی والدینم مخالفت می کنند. آیا مخالفت با‏‎ ‎‏آن ها جایز است؟ در چه صورتی جایز است؟‏

بسمه تعالی، اگر مقررات، رفتن به جبهه را ایجاب نمی کند، سعی کنید رضایت والدین را‎ ‎تحصیل نمایید.

[سؤال 1279]‏ ‏ ‏ ‏----> 2068

‏11. آیا تکلیف مبلّغین در قراء تقسیم اراضی شده از نظر نماز و غیره چیست و‏‎ ‎‏وظیفه مردم چگونه است؟‏

بسمه تعالی، تصرفات در ملک غیر موقوف بر اجازۀ مالک است و اگر علم‎ ‎به مالک بودن غیر ذی الید ندارد با اجازۀ ذی الید تصرف اشکال ندارد و

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 89

توقف در مرافق عامه مانند مساجد و تکایا در صورتی که علم به غصبیت‎ ‎در بین نباشد مانع ندارد.

[سؤال 1280]‏ ‏ ‏ 601‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏خدمت محترم و بسیار عزیز رهبر مسلّم مسلمین جهان، امام خمینی‏

‏محترماً، معروض می دارد که چندی است با دوستان بر سر غصبی بودن یا نبودن‏‎ ‎‏زمین های اماکن دولتی مثل زمین دانشگاه صنعتی شریف بحث داریم. لذا مسأله را به‏‎ ‎‏این صورت مطرح می نماییم: تکلیف نمازهای انسان در اماکن دولتی (مثلاً دانشگاه‏‎ ‎‏صنعتی شریف) که به احتمال زیاد روی زمین های غصبی ساخته شده اند چیست؟‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، تا علم به غصب بودن حاصل نشود حکم غصب مترتّب‎ ‎نیست. 

[سؤال 1281]‏ ‏ ‏ 602‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر محترم حضرت آیت الله‌ امام خمینی، دام ظله العالی، استدعا می شود به دو‏‎ ‎‏سؤال پاسخ بفرمایید:‏

‏1. این جانب مدت یک ماه از طرف جهاد سازندگی خراسان به سوسنگرد اعزام‏‎ ‎‏شدم. شهر سوسنگرد بر اثر جنگ ایران و عراق به کلی ویران شده، فقط چند منزل‏‎ ‎‏مسکونی تقریباً سالم تر مانده که جهاد، با قدری تعمیرات، به صورت قابل استفاده در‏‎ ‎‏آورده و از آن ها استفاده می نماید؛ در صورتی که صاحبان و مالکین آن ها در شهر نبوده‏‎ ‎‏و از استفادۀ منازلشان به دست غیر، اطلاع نداشته و اگر هم مطلع شدند و به محل‏‎ ‎‏آمدند، صراحتاً اعلام نکردند که آن ها در اختیار جهاد سازندگی باشد؛ بلکه می گفتند:‏‎ ‎‏مواظب باشید خراب تر نشود و از این گونه حرف ها؛ حالا بفرمایید نمازهایی که در آن‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 90

‏منازل و اماکن خوانده شده صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، با احراز رضایت صاحبان منازل ـ ولو به شاهد حال ـ تصرف‎ ‎مانع ندارد. 

‏2. مردم، آذوقه و پوشاک از پشت جبهه ها برای رزمندگان ارسال می دارند و ما که برای جنگیدن نرفته‏‎ ‎‏بودیم، بلکه آن جا ستاد پشتیبانی از جبهه های جنگ بوده، آیا استفادۀ ما از آذوقه و پوشاک که در روی‏‎ ‎‏آن ها نوشته شده: «مخصوص رزمندگان و به امید پیروزی» استفادۀ ما از آن ها به چه صورت می باشد؟‏

بسمه تعالی، با اجازۀ مسئولین اشکال ندارد.

 

استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 91