نماز جمعه
[سؤال 1698] 768
بسمه تعالی 30 شوال 1399 ق
حضور محترم رهبر عالی قدر ملت ایران حضرت آیت الله العظمی امام خمینی متع الله المسلمین بطول بقائه تمنا دارم به سؤالات زیر پاسخ دهید.
1. آیا بدون هیچ گونه علل شرعی می توانند اهالی تهران به نماز جمعه ای که در شهرشان اقامه می شود حاضر نگردند؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است و افضل اختیار جمعه است.
2. با عده ای از دوستان به مسافرت رفته ایم آیا در روز جمعه این عده که بیش از هفت نفر و همه مسافر هستند می توانند اقامه نماز جمعه نمایند؟
بسمه تعالی، مسافرین مستقلاً نمی توانند اقامه جمعه نمایند و در فرض مذکور نماز جمعه صحیح نیست.
[سؤال 1699] ----> 3677
6. با این که حکومت اسلامی در ایران برقرار است، آیا شرکت در نمازهای جمعه که با برادران اهل سنت در امریکا اجرا می شود نیز واجب است؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 265 [سؤال 1700] ----> 144
8. آیا روز جمعه که بعضی ها نمی توانند نماز جمعه بیایند باید نماز ظهر را بعد از نماز جمعه بخوانند یا قبل از آن؟
بسمه تعالی، لازم نیست بعد از نماز جمعه بخوانند.
[سؤال 1701] ----> 6047
2. وظیفه کسی که روز جمعه می خواهد نماز ظهر بخواند صبر کردن تا گذشتن وقت نماز جمعه است یا نه؟
بسمه تعالی، صبر کردن لازم نیست و نماز جمعه واجب تخییری است.
[سؤال 1702] ----> 6047
6. اهمیت نماز جمعه و اخبار که در مذمّت ترک و توبیخ تارک آن وارد شده آیا مخصوص زمان حضور است یا زمان ما را نیز که به فتوای آن حضرت واجب تخییری است شامل می شود؟
بسمه تعالی، در حال حاضر نماز جمعه واجب تخییری است و آثار واجب تعیینی بر آن مترتب نیست.
[سؤال 1703] ----> 1719
5. برای نیت در مسائل نماز جمعه و ظهر در زمان غیبت امام معصوم علیه السلام چه باید کرد؟
بسمه تعالی، نماز جمعه در زمان غیبت واجب تخییری است و مجزی از نماز ظهر است.
[سؤال 1704] 769
بسم الله الرحمن الرحیم سوم محرم الحرام 1403 ق
والصلاة والسلام علی سیدنا ونبینا محمد وآله الطاهرین
سماحة الإمام آیة الله العظمی المرجع الدینی الأعلی السیّد روح الله الموسوی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 266 الخمینی دام ظلکم علی رؤوس المسلمین. أرجو الإجابة علی هذه المسائل:
1. هل یجب حضور صلاة الجمعة؟
بسم الله تعالی، صلاة الجمعة واجب تخییری فی الوقت الحاضر.
2. ما هو رأیکم بالنسبة إلی السبیرتو؟ وبالتالی بالنسبة إلی العطور من حیث الطهارة والنجاسة.
بسم الله تعالی، السبیرتو محکوم بالطهارة إلاّ أن یعلم أنّها مسکر واتخذت من المائع بالأصالة وکذلک العطور محکوم بالطهارة.
3. هناک وسیلة صید وهی البندقیة فلو سمّی الرامی قبل الرمی فهل تحلّ الطریدة علماً بأن الخردق لیس محدّداً ولکن الموت یکون ناتجاً من الاختراق.
بسم الله تعالی، لا یحلّ المقتول بالبندقیة ما لم تکن محدّدة تنفذ بحدّته.
4. الکتب التی یقتنیها طالب العلم ویمرّ علیها الحول قبل المطالعة والبحث فیها فهل یجب علیه إخراج خمسها.
بسم الله تعالی، إذا اقتناها لحاجته وتعدّ من مؤونته لا یجب علیه إخراج خمسها.
5. من کان عنده مقدار من سهم الإمام وقد مضی علیه سنة فهل یجب إخراج خمسه.
بسم الله تعالی، نعم یجب علیه تخمیسه إلاّ إذا کان أمانة من غیره لدیه أو کان ممّا قد أخذه للصرف فی حاجته وکان مجازاً فی ذلک من قبل من یرجع إلیه فی أمر سهم الإمام.
6. من رخص له بالإفطار فی شهر رمضان والمفطر لسفر أو لمرض فهل یجوز له التجاهر بالافطار.
بسم الله تعالی، لیس له هتک حرمة شهر رمضان.
7. امرأة حملت بالعقد المنقطع أو بالزنا وتخاف علی نفسها القتل من أهلها أو الفضیحة بین الناس فهل یجوز لها الإجهاض.
بسم الله تعالی، لا یجوز لها الإجهاض.
8. امرأة حملت وتخاف علی نفسها حین الولادة لولادتها غیر الطبیعیة وقد جری لها عدّة عملیات وقد حذرها الطبیب من ذلک فهل یجوز لها الإجهاض.
بسم الله تعالی، إن کانت تخاف علی نفسها جاز لها الإجهاض ما لم تولج الروح فی الحمل.
9. عقد المنقطع هل یجوز علی الباکر بدون إذن أبیها دون افتضاضها وعلی تقدیر عدم الجواز فما حکم النکاح بمثل هذا العقد.
بسم الله تعالی، العقد علی الباکر موقوف علی إذن أبیها بلا فرق فی ذلک بین الدوام والانقطاع.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 267 10. ما رأیکم فی حلق اللحیة، وعلی تقدیر الحرمة فهل یعتبر حالقها فاسقاً.
بسم الله تعالی، حرام علی الأحوط وحالقها محکوم بالفسق کذلک.
11. هل یجب علی المرأة ستر وجهها وإذا لم یجب علیها ذلک فهل یجوز لها أن تضع الکحل فی عینیها وتدقیق الحاجبین؟ وما رأیکم فی اللباس الملفت للنظر أو الزینة التی تلبسها المرأة فوق الثیاب کالقلادة والخاتم فی الید ونحوه، وهل یجوز لها لبس الجوراب التی تجسد الساقین.
بسم الله تعالی، لا یجب علیها ستر وجهها ما لم یکن هناک خوف الفتنة، ولکن لا یجوز لها علی الأحوط إظهار الزینة ولا لبس ما یلفت النظر ویجسّد البدن.
12. عادة سیّئة فی بلادنا أنّ الشابّ یخطب الفتاة من أهلها فیرفض الأهل فتخرج الفتاة مع الشابّ ویتزوّجها بالعقد الدائم ویدخل بها ثمّ بعد مدّة یصالح أهلها فهل یکون النکاح قبل الصلح شرعیاً.
بسم الله تعالی، قد مرّ أنّ العقد علی الباکر موقوف علی إذن أبیها.
13. رجل أقرض آخر مالاً فامتنع المقترض فی أداء الدین أو أخذ مالاً من دون حقّ فالمقرض أو المأخوذ منه المال جعلاً هذا المال وقفاً لأبی الفضل العبّاس علیه السلام أو لأحد الأئمّة علیهم السلام فهل یکون هذا الوقف صحیحاً ویخرج المال من ملکیة مالکه.
بسم الله تعالی، فیما یصحّ فیه الوقف یصحّ الوقف المزبور لو أمکنه الإقباض وقد أقبضه لجهة الوقف أو إلی متولّی الوقف وإلاّ فلا.
[سؤال 1705] ----> 35
3. کسانی که در جماعت نمازجمعه شرکت می کنند، آیا نماز ظهر را کفایت می کند یا باید بعداً نماز ظهر را خودشان بخوانند؟
بسمه تعالی، کفایت می کند.
[سؤال 1706] ----> 6990
4. آیا رفتن به نماز جمعه واجب کفایی است یا واجب است بر همه؟
بسمه تعالی، واجب کفایی است بنابر احتیاط.
[سؤال 1707] 770
بسمه تعالی
محضر حضرت مستطاب، حجت الاسلام والمسلمین، آیت الله امام حاج آقا روح
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 268 الله خمینی، دام ظله العالی، روحی فداک، همواره صحت و سلامتی و بقای وجود شریف را از درگاه حضرت احدیت درخواست نموده و می نمایم.
1. تقاضامندم راجع به نماز جمعه بفرمایید که آیا واجب است یا مستحب یا مخیّر؟ در رسالۀ شریف مخیّر می دانید؛ عدول نموده اید یا خیر؟ و آیا شرط امام جمعه را عدالت می دانید یا خیر؟ و اگر در شهری نماز جمعه خوانده شد سایر مساجد تعطیل شود مثل زمان غیبت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف یا خیر؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری و در امام جمعه نیز عدالت معتبر است.
2. مساجدی که برق و آب آن را می دهند آیا به خارج بردن آن به جهت کسب جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر خلاف مقرّرات یا خلاف مصلحت مسجد باشد جایز نیست.
[سؤال 1708] 771
بسمه تعالی
محضر مبارک آیت الله العظمی رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی، سلام علیکم، خواهشمند است سؤال های زیر را پاسخ مرقوم فرمایید.
1. آیا در شهری که نماز جمعه برقرار می شود کسی که روی جهتی در نماز جمعه حاضر نیست، می تواند در همان وقت برقراری نماز جمعه در منزل نماز ظهر و عصر خود را بخواند یا صبر کند نماز جمعه پایان برسد.
بسمه تعالی، می توانند نماز خود را بخوانند.
2. گویندگان اخبار تلویزیون و رادیو می گویند سلام بر شنوندگان و بینندگان آیا این سلام جوابش واجب و یا مستحب است یا خیر؟
بسمه تعالی، واجب نیست.
3. زنان شوهردار و یا دخترانی که در خرج پدر خود هستند و شغل شخصی از قبیل بافندگی و یا سلمانی و غیره دارند این خانم ها سال خمس باید بگیرند و یا از همان بهره ای که از شغل روزانه خود می برند باید خمسش را در همان روز بدهند؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 269 بسمه تعالی، می توانند برای خود سال قرار دهند.
4. اصناف بازار در سر سال خمس خود قسمتی از سرمایه شان جنسی است که به نسیه آورده اند که باید بعداً بفروشند تا این بدهی سرمایه را بدهند آیا این قسمت از سرمایه خمس دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، نسبت به مقدار بدهی خمس واجب نیست و بقیه باید حساب شود.
[سؤال 1709] 772
بسمه تعالی 25 / 9 / 1358
پیشگاه رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی حضرت آقای حاج روح الله موسوی خمینی، دامت برکاته . قربانت گردم، تندرستی و موفقیت شما را در ظلّ توجهات امام زمان (عج) از ساحت مقدس حق تعالی خواستارم . باری بنده مقلد حضرت عالی هستم خواهشمند است جواب این مسأله را دستور فرمایید.
1. فتوای حضرت عالی در خصوص نماز جمعه و عیدین در حال حاضر چیست؟ آیا شرکت در نماز جمعه واجب است؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است و نماز عید فعلاً واجب نیست.
2. بنده کارمند شرکت نفتم و ساعت کار بنده از هفت صبح تا دو بعد از ظهر است اما بنده مایلم که نماز ظهر را در وقت شرعی در مسجد بخوانم آیا مجاز هستم که برای خواندن نماز از اداره خارج شوم.
بسمه تعالی، باید طبق مقررات اداره رفتار نمایید.
[سؤال 1710] 773
بسمه تعالی
محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی، أدام الله بقاؤه
در باب نماز جمعه، آیا فعلاً خواندنش افضل است و شرایطش چیست؟ و آیا اجتهاد هم لازم است؟
بسمه تعالی، واجب تخییری و افضل است و احکام آن در تحریر، مذکور است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 270 [سؤال 1711] ----> 504
3. می گویند که در محل های دیگر یعنی غیر از دانشگاه تهران کسی در منزل به عللی برای نماز جمعه نرفته باشد باید صبر کند تا نماز جمعه دانشگاه تمام شود و نماز ظهر و عصر را بخواند؛ اگر قبل از نماز جمعه نماز بخواند نمازش باطل است، آیا این گفته درست است یا خیر؟
بسمه تعالی، نمازش صحیح است.
[سؤال 1712] ----> 59
2. اگر کسی برایش مشکلی پیش آمد و یا کسالتی پیدا کرد که نتوانست در نماز جمعه شرکت کند و خواست در منزل نماز بخواند، آیا باید تا ساعت 1 یا 5/1 بعدازظهر صبر کند تا امام، نماز جمعه را شروع کند و بعد ما نماز بخوانیم و یا می شود در اول وقت، نماز خود را بخوانیم؟
بسمه تعالی، نماز جمعه، واجب تخییری است و خواندن نماز ظهر در وقت نماز جمعه ـ در منزل یا جای دیگر ـ مانع ندارد.
[سؤال 1713] ----> 4261
2. آیا دو رکعت نماز جمعه، کفایت از نماز ظهر می کند یا خیر؟
بسمه تعالی، نماز جمعه در زمان حاضر، واجب تخییری و مجزی از ظهر است.
[سؤال 1714] 774
بسمه تعالی 1 / 3 / 1360
حضور محترم دفتر امام خمینی
این جانب دانشجوی دانشگاه برکلی در امریکا می باشم. خواهشمندم به سؤالات بنده در مسائل شرعی زیر پاسخ بفرمایید:
1. در دانشگاه ما نماز جمعه به امامت یک عرب سعودی که بسیار روشنفکر و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 271 طرفدار انقلاب ایران می باشد، برگزار می شود. آیا شرکت در این نماز جمعه مستحب است یا واجب؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است.
2. آیا خرید اجناس از مغازه هایی که صاحبان آنان ایرانی و مانند سایر امریکاییان کافر می باشند، مجاز است یا خیر؟
بسمه تعالی، مانع ندارد، مگر آن که ترک معامله با این گونه افراد موجب شود که از انحراف برگردند.
[سؤال 1715] ----> 2343
2. نماز جمعه بر مکلفین شهری که نماز جمعه در آن خوانده می شود، واجب عینی است یا تخییری؟ آیا امام و مأمومین مسجد نماز جمعه می توانند نمازهای جماعات در مساجد دیگر آن شهر را قدغن، و نمازگزاران در آن مساجد را اجبار به حضور در نماز جمعه بنمایند یا خیر؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است.
[سؤال 1716] ----> 77
2. صلاة جمعه مسقط ظهر است یا خیر؟
بسمه تعالی، مسقط ظهر است؛ لکن احتیاط در خواندن ظهر است، اگر جمعه را به جا آورد.
[سؤال 1717] 775
بسمه تعالی 2 / 11 / 1361
حضور مبارک امام امت، رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، سلام علیکم، با آرزوی طول عمر و سلامت کامل، از آن رهبر عظیم الشأن استدعا دارد به سؤال زیر پاسخ فرمایند:
1. مدتی است که به طور پراکنده شنیده می شود که در زمانی که نماز جمعه در
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 272 شهری برگزار می شود تا فاصلۀ چند کیلومتری آن شهر (که فاصلۀ دقیق آن نیز معلوم نیست) بقیۀ افرادی که در نماز جمعه شرکت نکرده اند، نمی توانند نماز ظهر و عصر را به طور جداگانه اقامه کنند؛ لطفاً در این مورد ما را راهنمایی فرمایید.
2. آیا در زمان برگزاری نماز جمعه صحیح است که باید بقیه نماز جماعت ها در سطح شهر تعطیل باشد؟
خداوند سایۀ آن رهبر گران قدر را بر سر مسلمین مستدام بدارد. والسلام
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است و خواندن نماز ظهر در وقت اقامۀ جمعه اشکال ندارد.
[سؤال 1718] ----> 4674
7. در روز جمعه در تهران که صدای امام جمعه از رادیو پخش می شود، آیا شخص قبل از شروع نماز جمعه می تواند نماز ظهر و عصر بخواند یا باید صبر کند تا امام جمعه نماز جمعه را شروع کند یا همزمان با نماز ایشان می تواند نمازش را بخواند؟
بسمه تعالی، مختار است و نماز صحیح است.
[سؤال 1719] ----> 4261
4. تا چه مقدار مسافت از محل اقامۀ نماز جمعه نمی توان نماز یومیه را به صورت جماعت یا فرادا خواند؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است و در انتخاب نماز ظهر به جای آن، فاصله معتبر نیست.
[سؤال 1720] ----> 4962
2. در تحریر، فتوا به وجوب تخییری نماز جمعه داده اید و بعد از فتوا، نماز جمعه را افضل و نماز ظهر را احتیاط فرموده اید. این احتیاط وجوبی است یا مستحبی؟ نظریه مبارک را صریحاً مرقوم فرمایید؛ چون اخیراً نقل شده نسبت به نماز
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 273 جمعه تغییر فتوا داده اید.
بسمه تعالی، احتیاط مزبور استحبابی است و فتوا تغییر نکرده است.
[سؤال 1721] ----> 2471
4. هنگامی که نماز جمعه منعقد است، نماز را فرادا می توان خواند؟
بسمه تعالی، جایز است.
[سؤال 1722] ----> 244
14. اقامۀ صلاة جمعه به نظر حضرت عالی واجب است یا مستحب؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است.
[سؤال 1723] ----> 661
2. بفرمایید شرکت در نماز جمعه، در حال حاضر واجب است یا خیر؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است.
[سؤال 1724] 776
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، الامام خمینی، دام ظله العالی
1. آیا نماز جمعه واجب عینی است و یا واجب کفایی؟
بسمه تعالی، نماز جمعه بر همۀ افراد واجب تخییری است.
[سؤال 1725]
2. در مثل بلاد بعیده، مانند مناطق آزاد شدۀ افغانستان، اقامۀ نماز جمعه و تعیین امام جمعه، مربوط به اجازۀ مرجع است یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور می توانند با مراعات شرایط دیگر اقامه نمایند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 274 [سؤال 1726] ----> 195
3. مثل این که نظر امام در مورد نماز جمعه این است که: پس از خواندن نماز جمعه، احتیاطاً باید نماز ظهر را خواند؛ آیا اگر نماز ظهر را نخوانیم از نظر امام اشکالی ندارد؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است و مجزی از ظهر است.
[سؤال 1727] ----> 698
3. آیا نماز جمعه در زمان کنونی واجب عینی است یا بنا به فتوای سابقتان واجب تخییری است؟
بسمه تعالی، واجب تخییری است.
[سؤال 1728] ----> 3328
3. اگر امام جمعه ای که از طرف امام تعیین شده اند، بنا به دلایلی، مورد قبول شخصی نباشد، عدم شرکت آن شخص در نماز جمعه اشکال دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد و نماز جمعه واجب تخییری است ولی خوب است مؤمنین هرچه بهتر آن را برپا کنند.
[سؤال 1729] ----> 2471
5. اگر احتمال بدهد که نماز جمعه تمام شده و یا این که تمام نشده ولی او به نماز نمی رسد و نرود چگونه است؟
بسمه تعالی، نماز جمعه واجب تخییری است و در فرض مسأله مانع ندارد.
[سؤال 1730] 777
In the name of Allah, the compassionate, the Merciful
Canada, july 2, 1983
Dear Imam khomeini:
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 275 Assalamu Alaikum,
During the absence of 12th Imam (A.S) is it obligatory for shia Ithna -asheri Muslims residing in a non-Islamic State to attend friday congregational prayers (Namaz- e- jumal) that are led by an Aadil Shia Aalim in town?
Wasalam-u-alaikum
آیا در زمان غیبت حضرت ولی عصر ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ برای شیعیانی که در ممالک غیر اسلامی سکونت دارند، برپا کردن نماز جمعه واجب است؟
بسمه تعالی، حکم نماز جمعه در داخل ممالک اسلامی و غیر اسلامی یکسان است و به همان نحو که در رساله های عملیه ذکر شده، واجب تخییری است، به شرحی که در رساله ها ذکر شده.
[سؤال 1731] ----> 2566
2. اقامۀ نماز جماعت یا فرادا، در مجاورت نماز جمعه جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد ولی بهتر است حرمت نماز جمعه را نگاه دارند.
[سؤال 1732] ----> 1152
3. وضعیت اهالی ملاثانی که شش فرسنگی اهواز هستند، در رابطه با نماز جمعه چیست؟ (با توجه به این که خود ملاثانی امام جمعه ندارد). آیا برای ادای نماز جمعه باید به اهواز رفت یا خیر؟
بسمه تعالی، مختارند.
[سؤال 1733] ----> 2733
3. آیا کسانی که فاصلۀ آن ها از اطراف، تا محل برگزاری نماز جمعه، از چهار فرسخ شرعی به بالا باشد و نماز عصر آن ها شکسته می شود، شرکت آن ها در نماز جمعه، الزامی می باشد؟ و در صورت شرکت، نماز آن ها چه صورت دارد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 276 بسمه تعالی، نمازشان صحیح است و نماز جمعه، واجب تخییری است.
[سؤال 1734] ----> 804
5. مرجع بزرگوار بفرمایید برای یک فرد روحانی شرکت به همراه عده معدود در نماز جمعه بهتر است یا اقامه نمودن نماز جماعت ظهر و عصر در محل و شرکت جمعیت بسیار در صورتی که روحانی دیگر نیست؟
بسمه تعالی، برپایی هرچه با شکوه تر نماز جمعه اولی است.
[سؤال 1735] ----> 3104
2. اگر امام جمعه چیزی از ارکان نماز جمعه را زیاد کند و مأموم در آن زیاده متابعت نکند از امام، باعث بطلان نماز مأموم هم می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، احتیاط در این مسأله مراعات شود.
[سؤال 1736] ----> 1040
3. إذا دخل شخص فی الصلاة بنیّة الجمعة، ثمّ تبین أنّها لیست جمعة، فهل تصحّ صلاته لو غیّر النیة أم لا وکذا العکس؟
بسم الله الرحمن الرحیم، فی تصحیح الصلاة المذکورة بالعدول فی النیة إشکال، والأحوط إتمامها، ثمّ إعادتها.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 277