شرک

اقسام شرک از دیدگاه امام خمینی (س)

امام خمینی (س) شرک را به دو قسم شرک در عقیده و شرک در عمل تقسیم می کند:

الف- شرک در عقیده: این شرک خود به سه قسم ذاتی، صفاتی و افعالی تقسیم می شود. ۱- شرک ذاتی: امام خمینی (س) این شرک را در برابر توحید ذاتی می دانند و بر این باور است که شرک ذاتی، مانند اعتقاد به دو مبداء برای عالم است که یکی نور (یزدان) و یکی ظلمت (اهریمن) است.(۱) ۲- شرک صفاتی: امام خمینی (س) شرک صفاتی را در برابر توحید صفاتی می داند(۲) و با تقریر عرفانی، حجاب اسمائی و صفاتی را نوعی شرک در صفات می شمارد.(۳) ۳- شرک افعالی: به اعتقاد امام خمینی (س) اگر کسی فعل حق تعالی را واحد نداند و شریک در الوهیت برای او قائل باشد، مشرک به شرک در افعال است؛(۴) زیرا اگر دو علت مستقل الهی بر چیزی وارد شوند، فساد و ابطال آن چیز لازم می آید و هیچ موجودی وجود پیدا نمی کند. از این جهت شریک در فعل الهی راه ندارد؛(۵) لذا قائل به تفویض مشرک است.(۶)

ب- شرک در عمل (عبادی): به اعتقاد امام خمینی (س)، مشرکان صدر اسلام، توحید ذاتی و ربوبی را قبول داشتند و هرگز معتقد به خدایان متعدد در عرض واحد نبودند؛ ولی شرک در عبادت داشتند؛ زیرا آنان بت ها را می پرستیدند و آنها را واسطه میان خود و خدای متعال می دانستند.(۷) شرک در عمل (عبادی) خود دارای مراتبی است و به شکل جلی و خفی تقسیم می شوند. ۱- شرک جلی، مرتبه آشکار شرک در انجام مناسک عبادات و اعمال خاص برای غیر خداوند، یکی از مصادیق آن پرستش بت های سنگی در عصر جاهلیت می باشد.(۸) ۲- شرک خفی: امام خمینی (س) شرک خفی را اعتماد بر اسباب و تکیه بر غیرحق می داند؛ در حقیقت شرک خفی به سبب یقین و ایمان می باشد.(۹)

(۱) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۹۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵؛ خمینی، روح الله، کشف الاسرار، ص۱۱، تهران، بی تا.

(۲) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۱، ص۸۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵.

(۳) خمینی، روح الله، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، ص۱۷، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۰ قمری.

(۴) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۷۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵.

(۵) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۸۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵.

(۶) خمینی، روح الله، تنقیح الاصول، ج۱، ص۲۵۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۷۸.

(۷) خمینی، روح الله، مناهج الوصل، ج۲، ص۲۲۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۷.

(۸) خمینی، روح الله، کشف الاسرار، ص۱۶-۱۵، تهران، بی تا.

(۹) خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۶، ص۳۶۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.

. انتهای پیام /*