عصمت
حقیقت عصمت و اقسام آن در نگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) حقیقت عصمت را یک حالت نفسانی و نور باطنی می داند که از نور ایمان و یقین به دست می آید، به باور امام آنچه از معاصی از انسان صادر می شود، از نقصان یقین و ایمان است؛ از این رو آنجا که یقین تام و کامل نظیر یقین انبیاء باشد، از معاصی و گناه معصوم است(۱) و این عصمت منافی با اختیار انسان در عدم ارتکاب گناه نیست بلکه عصمت حاصل ایمان شخص است؛ لذا اگر انسان به حق تعالی ایمان داشته باشد، با چشم قلب خداوند متعال را حاضر می بیند و باور می کند که عوالم ظاهر و باطن محضر ربوبی است و حق تعالی در همه جا حاضر و ناظر است و دیگر مرتکب گناه نخواهد شد.(۲) امام خمینی (س) عصمت پیامبران را اتصال آنان به حقیقت مطلق الهی و مشاهده حضوری حق می داند و با بیان فرق میان باور عمیق قلبی و اعتقاد علمی، ویژگی انبیاء را باور عمیق قلبی آنان می داند که مانع صدور گناه از آنان می گردد. بنابر نظر امام عنصر اصلی در حصول عصمت یقین است و عصمت نتیجه چنین ایمان و یقین است؛(۳) از این رو آنچه انبیاء و اولیا الهی را از سایر مردم متمایز می کند درجه بالای یقین و ایمان تام به حضور حق تعالی است که سبب عصمت آنان از گناه می گردد.(۴)
امام خمینی (س) عصمت را به دو قسم عصمت مطلقه و غیر مطلقه تقسیم می کند و قائل است که پیامبر اسلام (ص) دارای مقام عصمت کبری و بالاصاله است؛ زیرا دارای کمال مطلق هست و از ابتدای فطرت تا انتهای آن از تصرفات ابلیس مصون است و اوصیای ایشان به تبعیت مقام عصمت مطلقه را دارا می باشند؛ اما بعضی انبیاء و اولیای الهی دارای عصمت مطلقه نیستند؛ از این رو از تصرفات شیطانی خالی نمی باشند؛ چنان که توجه آدم (ع) به شجره منهیه از تصرفات ابلیس بزرگ بوده است.(۵) امام خمینی (س) عصمت را از ویژگی های مهم امامان معصوم (ع) می داند و آن را ادامه عصمت مطلقه پیامبر برمی شمارد.(۶)
(۱) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۵۲۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. جبلیّه
(۲) خمینی، روح الله، جهاد اکبر، ص۴۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۷. مرتکب گناه
(۳) خمینی، روح الله، تفسیر سوره حمد، ص۱۰۸-۱۰۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. تخلف بکند
(۴) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۵۵۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸ مشاهده حضوریه؛ خمینی، روح الله، تنقیح الاصول، ج۳، ص۶۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۷۸. حاضراً و ناظراً
(۵) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۶۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. عصمت مطلقه
(۶) خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۷، ص۳۲۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)،
.
انتهای پیام /*