بازیگرها سر و کله بزند و نقشها را برایشان توضیح بدهد و آنها را برای اجرا آماده کند. به همین اندازه باید با نویسنده ، طراح صحنه و نور و لباس و آهنگساز ، سر و کله بزند تا بتواند همه آنها را با همدیگر هماهنگ کند و ایده موردنظرش ر ابه آنها بفهماند یا شاید هم آن ایده را به دیگران تحمیل کند که در این صورت نتیجه خوبی به دست نخواهد آمد.
3- نویسنده مثل من و تو می ماند. با دو عدد دست ، دو عدد پا و یک سر و دو گوش ، اما با یک تفاوت بزرگ؛ اهل مطالعه ، اهل نوشتن و اهل خیال پردازی است. البته همگی ما امیدواریم که این ویژگی را همه آنها داشته باشند. بگذریم4!
کافی است برای یک بار هم که شده کنار دست یک نمایشنامه نویس بنشینی و از یک موضوع ساده و به نظر خودت معمولی برایش صحبت کنی. بعد متوجه می شوید که دیگر به حرفهای تو گوش نمی دهد. می دانی چرا؟ چونکه دارد از ماجرای ساده ای که برایش تعریف کردی یک فضای خاص ایجاد می کند به قول هنرمندان عزیز ، دست به خلق اثر هنری اش شده است و نمایشنامه می نویسد. آدمهای خیلی با ویژگیهای متفاوت خلق می کند و گفتگوهای بین آن آدمهای خیالی را شکل می بخشد و بین آنها تفاوت ، تضاد و کشمکش ایجاد می کند تا بالاخره درگیری خاتمه پیدا کند و گره هایی را که ایجاد شده باز کند و همه چیز را به خوبی و خوشی و شاید هم با نکبت و فلاکت و بدبختی در این ماجرای خیالی پایان بدهد. خلاصه آنکه نمایشنامه نویس انسانی خلاق ، هنرمند ، صاحب ذوق ، بی پول ، بی خانمان و در کل مقروض است و شاید هم نیست. بگذریم5!
4- امیدواریم که بازی های دوران کودکیمان را خوب به یاد بیاوری ، وقتی که با چند عدد پشتی گلدار و یک میز و یک ملحفه ، خانه ای درست می کردیم و داخل آن خانه را با وسایل دیگری کامل می کردیم. یا حتی با جابجا کردن وسایل داخل اتاقمان ، هم شکل آن را تغییر می دادیم و هم برداشت و روحیه خودمان را نسبت به اشیاء و محیط اطراف دچار تحول می کردیم.
طراح صحنه همان کودکی است که حالا دیگر بزرگ شده است و با گذشته خودش و افزودن مطالعات و تجربیاتش به آن ، سعی می کند فضایی را که آدمهای خیالی نمایش در آن زندگی می کنند ، طراحی کند و شرایط را برای زندگی آن آدمهای خیالی ، روی صحنه مهیا کند. طراح صحنه می تواند با فشار آوردن به کارگردان جهت گرفتن بودجه زیاد ، او را مجبور کند تا موافقت خودش را با ساختن یک دکور بزرگ اعلام کند. اگر حق با او باشد احتمالا و در برخی موارد حتما این اتفاق خواهد افتاد اما اگر بخواهد نظر شخصی خودش را به زور حاکم کند ، احتمالا یا با کارگردان قهر می کند و مشغول ساختن همان خانه های دوران بچگی در اتاق خودش خواهد شد و یا اینکه ایستادگی می کند و احتمالا با کارگردان وارد رینگ بوکس می شود و به قول معروف چشم همدیگر را در می آورند تا اینکه سرانجام یکی از آنها پیروز بشوند. بگذریم6!
البته ، طراح صحنه همیشه با طراحی یک دکور عظیم ، صحنه را پر نمی کند. گاهی اوقات با تشخیص خودش و هماهنگی با کارگردان به این نتیجه خواهد رسید که فضایی خالی را برای اجرای نمایش در نظر بگیرد. خلاصه اینکه کاغذ و قلم و رنگ و وسایل گران قیمت می خرد و تمام وقت خود را می گذارد و قصری بلند را طراحی می کند در صورتی که هنوز خود او در یک خانه 40 یا 50 متری اجاره ای مستاجر است که اگر بتواند در این شرایط هم به زندگی خودش ادامه دهد ، شاهکار کرده است. بگذریم7!
غیر از این انسانهایی که سِمت و وظیفه آنها را برایت گفتم ، افراد دیگری هم هستند که در شکل گیری اجرای تئاتر نقش مهمی را برعهده دارند. مثل آهنگساز ، طراح نور و لباس ، دستیار کارگردان ، منشی صحنه ، مدیر صحنه و ...
که در این لحظه احساس می کنم دیگر حوصله ندارم با اشک و آه و ناله در مورد این افراد شریف و هنرمند توضیحاتی بدهم. فقط دوست دارم پایان این ماجرا را خودت حدس بزنی که چه تعداد افراد باتجربه برای شکل دادن به یک اجرای صحنه ای ، صمیمانه تلاش می کنند تا تو یا من با بی تفاوتی و شاید هم با پی گیری مدام ، ماحصل کارشان را دنبال کنیم. در ضمن این را به یاد داشته باش که بدون حضور تو ، من و هرکس دیگری ، تلاش صمیمانه آنها بی ثمر خواهد شد.
در حقیقت ، تماشاگر است که به این کار فرهنگی معنا و مفهوم می بخشد.
بعد التحریر :
دوست عزیز ، این حرفهایی را که زدم و احتمالا سرت را درد آوردم ، بیشتر درباره هنرمندان عزیزمان که با خون دل و عشق فراوان و بدون هیچ چشم داشتی به کار تئاتر می پردازند ، صادق است. همیشه این طور نیست.
نوجوانان
دوست
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 84صفحه 33