فصل محصل

رابطه فصل با جنس از دیدگاه امام خمینی (س)

امام خمینی (س) به دو واژه فصل حقیقی و فصل منطقی|منطقی در آثار خویش اشاره کرده(۱) و بر این باور است که فصل اخیر انسان همان صورت نوعیه انسانی است.(۲) تعین و تحصل با فصل اخیر ماهیت حاصل می شود، نه دیگر فصول ماهیت؛ زیرا دیگر فصول، صرف نظر از فصل اخیر، مبهم و نامتحصل هستند و مرتبه خاصی از کمال را ایجاب نمی کند، بلکه تعین و تحصل هر مرتبه ای خاص از کمال، به فصل اخیر آن بستگی دارد و از همین جهت است که با تحقق یافتن فصل اخیر، وجود خاص ماهیت تحقق می یابد.(۳) به اعتقاد امام خمینی (س) حدود و مفاهیم غیرمتحصل هستند که به حرکت جوهری رو به تکامل دارند که بر انسان قابل حمل هستند و با او متحد می شوند و در حقیقت همه مراتب پیش از جوهر، امتداد، صورت عنصری، معدنی، نباتی و حیوانی قوه یکدیگرند و هر فعلیتی نسبت به فعلیت بعدی قوه است و هر فعلیت بعدی به حرکت جوهری عین قوه مرتبه لاحق است و به همین صورت تا اینکه به فعلیت نهایی که همان فصل اخیر است، می رسد؛(۴) بنابراین دیگر فصول حدودی هستند که هیچ یک از آن حدود، فعلاً در نفس انسان که صورت و فصل اخیر است، موجود نیستند.(۵) به اعتقاد امام خمینی (س) فصل اخیر در عین بسیط بودن، جامع تمام کمالات قبلی است؛(۶) لکن درک و احضار فصل اخیر در ذهن ممکن نیست مگر با مفاهیمی که حاکی از آن فصل اخیر و منشاء انتزاع آنها است و این عناوین و مفاهیمی که در تعریف فصل می آیند از باب ناچاری و زیادت حد بر محدود است وگرنه این فقدان و نقص ها در حقیقت فعلیه داخل نیستند.(۷)

(۱) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۱، ص۲۱۶-۲۱۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ اقربیت هر کدام

(۲) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۱۰۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ نوعیه انسانی

(۳) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۵۶۵-۵۶۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ منزل نباتیت

(۴) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۵۶۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ همان فصل اخیر است

(۵) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۵۶۷-۵۶۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ غیر از فصل اخیر

(۶) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۱، ص۲۲۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ مع بساطته

(۷) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۱، ص۲۲۳ و ۲۳۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ آن نقص حدی، کمال اتم؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۹، ص۱۴-۱۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.

. انتهای پیام /*