دیوان اشعار حضرت امام خمینی(س)

امام خمینی در همان حال که دل از گرد هر گونه تعلقی پرداخته بود بار سنگین رسالت و رهبری را به دوش می‏کشید، و خود را مکلف می‏دید تا از پی رهایی خلق نهضتی عظیم و قوی‏بنیان، پایه ریزد تا مگر خدای عالم آن را به انقلابی عالمگیر منتهی گرداند، آن سان که اساس دیرپای نظام جور و فساد در جهان از ریشه برافتد و دیگر بار فروع جانفزای توحید، کران تا کران گیتی را روشن سازد و عدل و آزادی و برابری و برادری ایمانی چهرۀ افسردۀ عالم را رونق بخشد. امام، گاه که از این وظیفۀ سنگین فراغتی می‏یافت، در خلوات و اوقات خاص، به یاری سخنانی موزون، آبی بر آتش درون می‏افشاند و با زبان شعر، حدیث درد فراق را با دلدار یگانه باز می‏گفت. حضرت امام هرگز سر شعر و شاعری نداشت و خود را به ‏این پیشه سرگرم نساخته بود. آن عاشق صادق هر گاه از ادای وظیفه و رسالت خویش فراغتی حاصل کرده شرح درد مهجوری را در قالب الفاظ و کلمات موزون بر ورق پاره‏ای رقم زده است. او مقصدش شعر و شاعری نبود بلکه شعر نیز جلوه‏ای از جلوه‏های روح بلند و متعالی او بود. شعر او به مثابت «اَرِحْنا یا بلال» است. شعر او نجوای عاشقانه، روح هیجان‏زده و بی‏تابی است که در خلوت تنهایی با بکارگیری کلمات، راز دل دردمند خویش را با محبوب باز گفته و با معبود به راز و نیاز پرداخته است. او قافیه‏اندیش نبوده و به گفتۀ مولانا هرگاه خون در درونش جوش کرده از شعر بدان رنگی داده است. آن بزرگ خود در باب شعرگویی خویش فرموده:

باید بحق بگویم که نه در جوانی، که فصل شعر و شعور است و اکنون سپری شده، و نه در فصل پیری، که آن را هم پشت سر گذاشته‏ام، و نه در حال ارذل العمر، که اکنون با آن دست به گریبانم، قدرت شعرگویی نداشتم.

آری شعر امام محصول حالت استغراق و مولود فنای در سبحات جلال و جمال حضرت حق است و نتیجۀ شهود لقای دلدار.

هر دم از روی تو نقشی زندم راه خیال       با که گویم که درین پرده چها می‏بینم

کس ندیدست ز مشک ختن و نافۀ چین       آنچه من هر سحر از باد صبا می‏بینم

تعابیر و اصطلاحاتی که در آثار حضرت امام آمده همانهاست که عارفان شاعر و شاعران عارف در اشعار خود آورده‏اند. عارفان واصل، معانیی را که در احوال مشاهده و واردات قلبی یافته و به ذوق حضور آزموده‏اند در قالب الفاظ و به صورت رمز و استعاره بیان می‏کنند؛ چه آن مشاهدات و یافته‏ها به بیان در نمی‏آید و آن معانی را در کلام نمی‏توان گنجاند.

برای مطالعه این دفتر گسترده معانی و خوشه چینی از این مزرعه معرفت، به دیوان اشعار حضرت امام خمینی(س) مراجعه فرمایید.