کرامت زن در نظام حقوقی اسلام عنوان مقاله ای است که در همایش اصول و مبانی کرامت انسان ارائه شده است. در مقدمه این مقاله آمده است:
زن، تاریخ پرماجرا و دردآلودی را پشت سر گذارده و در برهه هایی از تاریخ، به مثابه کالایی قابل معامله و یا در حد یک حیوان یا برده تنزل یافته است.
برای نمونه، زن در دوره بربریت، آنچنان زندگی مظلومانه ای داشته است که از عنوان انسان بودن خارج و در ردیف چارپایان و غلامان شمرده می شد. در این دوره زنان حق غذا خوردن یا حتی حق سکونت با شوهران را در یک جایگاه نداشتند و با کوچک ترین بهانه زیر ضربه های طاقت فرسای شلاق شوهران قرار می گرفتند. (حقوق زن در اسلام و اروپا، ص 21.)
در قرن پنجم و ششم میلادی میان پیشوایان مذهبی پیروان حضرت مسیح اختلاف بود که: آیا زن دارای نفس ناطقه و جزء انسان است یا نه؟ برای رفع این مشاجره در سال (576.م) در ماکون، مجمعی مر کب از کشیشان بزرگ تشکیل گردید و پس از مدتها گفت و گو رأی انجمن بر این قرار گرفت که زنان، جزء انسان می باشند، ولی تنها برای خدمت به مردان آفریده شده اند. (زن از نظر حقوق اسلامی، ص 26)
در دوره جاهلیت اعراب، منتها درجه مظلومیت زن مشاهده می شود، زیرا زنان، گرفتار ننگ آورترین بدبختیها و دچار سخت ترین مصیبت ها گردیده بودند. کرامت و شخصیت زن به وحشتناک ترین صورت لگدمال می شد تا آنجا که دختران نوزاد را زنده زنده در زیر خروارها خاک دفن می کردند و در بعضی قبیله ها دختران نوزاد را سر می بریدند و در برخی دیگر از بالای قله کوه پرتاب می کردند و بعضی قبایل هم آنان را در آب غرق می نمودند. عرب جاهلی به دنیا آمدن دختران را شوم و مایه ننگ می دانستند و آن را از دوستان مخفی می کردند؛ گویا خانواده دختر جرمی مرتکب شده است. (حقوق زن در اسلام و اروپا، ص 34-35)
با ظهور اسلام، زندگی زن وارد مرحله جدیدی گردید و در اثر تعلیمات احکام اسلام، زن از کلیه حقوق فردی و اجتماعی خود برخوردار شد و در نظام حقوقی اسلام برای هر یک از مرد و زن مطابق وظایف طبیعی شان در اجتماع، حقوقی تعیین گردید.
با توجه به اینکه امروزه بحث حقوق و کرامت زن از مباحث مهم اجتماعی است و پرسش های جدیدی فرا روی اندیشه دینی و جایگاه زن در اسلام به وجود آورده است، نویسنده با استفاده از ادله برون دینی (عقلی) و درون دینی، به بحث کرامت زن در نظام حقوقی اسلام پرداخته و پس از تعریف واژگان کرامت، اقسام کرامت ( ذاتی و اکتسابی)، کرامت زن از منظر دینی را بررسی می کند و در این بخش به نمونه هایی از کرامت زن در آینۀ قرآن را تبیین می کند که عبارتند از:
1. کرامت زن در تساوی با مردان در خطاب های قرآنی
2. تثبیت هویت انسانی زن یا تساوی کرامت زن با مرد در اصل خلقت
3. برابری زن با مرد در کرامت ذاتی
4. برابری زن با مرد در کرامت اکتسابی
5. برابری زن با مرد در کرامت حقوقی
کرامت زن در آیینۀ روایات از دیگر مباحث این مقاله است که با استناد به روایاتی در مورد احترام گذاشتن به حضرت زهرا (س)، دختر حسنه است، دختر ریحانه است، بهشت در زیر پای مادران، دستور احترام به دختران، احترام به زنها بررسی می شود و در ادامه به دیدگاه امام خمینی (س) در مورد زن پرداخته و می نویسد:
امام خمینی با شناخت عمیق و ژرفی که از اسلام و قرآن داشت و کرامت زن را در مکتب اسلام خوب درک کرده بود در پیامی که به مناسبت روز زن صادر فرمود، از حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ که نمونه زنان عالم است به عنوان عنصر تابناک، که زیر بنای فضیلت های انسانی را تشکیل می دهد، یاد نموده است. امام در مورد نقش زن در ساختار جامعه انسانی می فرماید:
نقش زنان در عالم از ویژگی های خاصی برخوردار است، صلاح و فساد یک جامعه از صلاح و فساد زنان در آن جامعه سرچشمه می گیرد. زن یکتا موجودی است که می تواند از دامن خود افرادی به جامعه تحویل دهد که از برکاتشان یک جامعه بلکه جامعه ها به استقامت و ارزش های والای انسانی کشیده شوند. ( صحیفه امام؛ ج 16، ص 192.)
نویسنده در بخش دوم این مقاله حکمت های برخی از تفاوت ها در نظام حقوقی اسلام را تشریح می کند و اختلاف طبیعی مرد و زن، اختلاف جسمی و روحی بین زن و مرد را از دلایل این تفاوتها ذکر می کند و در پایان شبهات در این موضوع مانند برتری مردان بر زنان در قرآن، انحصار حق طلاق برای مردان، تفاوت ارث زن با مرد، شهادت زن در اسلام را پاسخ می دهد.
.
انتهای پیام /*