سنت زندگینامه نویسى و نگارش خاطرات درباره خود، بزرگان و اکابر جامعه، قدمتى دیرینه و ماندگار در ضمیر تاریخ دینى کشورمان دارد. این سنت، اگرچه از قدیم الایام به شیوه اى شفاهى بوده، اما تدریجاً رنگ کتابت و نوشتارى به خود گرفته و به مرور زمان از غناى بیشترى برخوردار شده است. حساسیت، گرایشها و عشق و علاقه مردم این سرزمین پهناور به افراد پارسا و عارف، و نیز کسانى که در قلمرو علم و سیاست و فرهنگ تأثیرگذار و صاحب اثر بوده اند، همواره در محوریت اذهان و گفتارها بوده و حوادث دوران زندگى و حیات آنها مورد توجه قرار داشته است. پر واضح است که در این مسیر، هرچه نفوذ و مرتبه شخصیتهاى تاریخى از جایگاه ویژه و بالاترى برخوردار باشد، اینگونه حساسیتها از سوى جامعه، مردم و مورخان، افزونتر و عمیقتر مى باشد.
حضرت امام خمینى(س) به عنوان شخصیتى دوران ساز و اثرگذار در عصر کنونى، از این قاعده مستثنا نبوده و على رغم گذشت چندین سال از زمان رحلت آن بزرگوار، مکتوبات و نوشتارهاى متعددى در داخل و خارج کشور ایران درباره شخصیت پر رمز و راز ایشان نگاشته شده و مى شود، و هر کدام از روزنه اى به تبیین و تحلیل این شخصیت تحول آفرین معاصر پرداخته و تاریخ زندگى حضرتش را ترسیم مى نماید.
زندگینامه نویسى، علاوه بر حساسیت هاى فوق که برآمده از التفاتهاى اجتماعى و مردمى است، جنبه هاى علمى و فرهنگى و سیاسى در خود نهفته دارد که عمدتاً مورد عنایت محققان، دانشمندان، نویسندگان و سیاستمداران مى باشد. این بُعد گرچه از قلمرو و سطح محدودترى برخوردار است، اما اهمیت و عمق بیشترى نسبت به سایر ابعاد و جوانب داشته و در حقیقت، آمیخته و عجین شده با حوادث و رویدادهاى تأثیرگذارى است که در طول عمر و حیات و زندگى آن شخصیتها به وقوع پیوسته است.
از این منظر، هیچ گاه نمى توان و نبایستى تاریخ حیات و زندگى پر برکت و پر ثمر حضرت امام خمینى(س) را در ردیف و یا در طول زندگى سایر شخصیتهاى تاریخى کشورمان و یا حتى کشورهاى دیگر قرار داد. اینکه امام خمینى(س) در چه خانواده اى متولد شده و چگونه دوران کودکى خود را به سر آورده و یا اینکه دوران نوجوانى و جوانى را نزد کدامیک از اساتید تلمذ نموده اند، و چگونه شد که در شهر مقدس قم رحل اقامت گزیدند، و بسیارى از «چرا»ها و «چگونه»هاى دیگر، جملگى از موارد و نکات پر تأملى است که به نحوى با حوادث تاریخى یکصد ساله اخیر ایران که مملو از نگرشها و نگرانیهاى بحرانزا و رویدادهاى پرتنش بوده، آمیخته شده است. وضوحاً زندگى و حیات گرانسنگ این فقیه و عارف سیاستمدار که در عین موشکافیهاى سیاسى و اجتماعى خود، وارسته و به دور از شبهه و ابهام زندگى نمودند، از ایشان اسوه و حتى اسطوره اى تاریخى ساخته است که بازخوانى حوادث زندگى شان حدیثى نامکرر است. همین امر سبب گردیده که آشنایان، شاگردان و کسانى که محضر آن اسوه نامدار را درک نموده اند، از خود حساسیت بیشترى نشان دهند و هر یک به فراخور معرفت و تجربه خویش، به بازگویى رویدادها و وقایع اتفاقیه بپردازند.
در اینجا برخی از آثار منتشر شده در این مورد معرفی می شوند: