شکل حباب به سطح سرکه می آید و می ترکد .
حالا اگر دلتان خواست ، می توانید چند سنگ دیگر ، از انواع مختلف را در سرکه بیندازید . خواهید دید که هیچ اتفاقی نمی افتد و هیچ سنگ دیگری با سرکه واکنش نشان نمی دهد .
نظرتان چیست؟ فکر می کنید چه دلیلی باعث شد که چنین واکنشی به وجود بیاید؟ پیشنهاد می کنیم قبل از هر اظهار نظری ، به ماهیت سرکه و سنگ آهک توجه کنید سرکه یک اسید است و در این شکی نیست می دانید که اسید ها ، عناصر زیادی را در خود حل می کنند و معمولاً هم گاز آزاد می نند . حالا باید دنبال عنصری بگردیم که در سنگ آهک بود و با اسید که همان سرکه است ، وارد واکنش شد .
قسمت زیادی از سنگ آهک ، از ماده ای به اسم کربنات کلسیم تشکیل شده است . این نکته را در کتابهای درسی می توانید پیدا کنید فکر می کنیم مسئله تا حدودی حل شده ، چون بی برو برگرد ، همین ماده است که با سرکه واکنش می دهد ، سرکه ، کربنات کلسیم را در خود حل می کند و باعث آزاد شدن گاز co2 یا دی اکسید کربن می شود همین گاز است که سرکه را به قل زدن می اندازد و حباب ایجاد می کند .
این آزمایش شما را به فکر نینداخته؟ فکر نمی کنید وقتش رسیده که کمی بیشتر در مورد اسیدها مطالعه کنید؟
اکسیژن ! دور شو ، کور شو !
گاهی اوقات لازم است بعضی چیزها را دور از تماس با آب یا هوا قرار دهیم ، چون ممکن است با آب و هوا واکنش نشان دهند و تغییراتی در آنها به وجود بیاید . تغییراتی که امکان دارد خوشایند نباشند و آنها را به موادی سمی تبدیل کند .
در این آزمایش قصد داریم تأثیری را که هوا روی سیب می گذارد بررسی کنیم و دو راه خوب برای جلوگیری از تماس هوا با سیب به شما یاد بدهیم .
وسایل لازم :
یک سیب ، یک لیموترش ، یک کاسه آب
سیب را پوست بکنید و آن را به سه تکه کنید . قرار است این سه تکه سیب را در سه موقعیت مختلف قرار دهیم و از تغییری که در شکل و رنگ آنها ایجاد می شود ، برای رسیدن به یک نتیجۀ جالب استفاده کنیم . یک تکه سیب را در کاسۀ آب بگذارید . یک تکه را روی میز قرار دهید و سومین تکه را هم به همراه یک نصفه لیموترش ، در یک ظرف در دار بگذارید و درش را ببندید اجازه بدهید دست کم یک ساعت بگذرد ، حالا به سراغ تکه سیبها بروید ، قبل از اینکه به آنها نگاه کنید ، حدس بزنید ، قرار است چه ببینید ، قطعاً انتظار دارید که تکه سیب روی میز ، تغییر رنگ داده باشد و لایه ای قهوه ای رنگ ، شده و حتی مزۀ آن هم تغییر کرده است . اما چرا؟ جواب به ظاهر ساده است . همه می دانند که این بلا را هوا بر سر سیب آورده ، اما چرا و چطورش مهم است . این نکته را به یاد داشته باشید که هوا بر خلاف ظاهر ساده اش ، ترکیبی از دهها و شاید هم صدها عنصر مختلف است ، یکی از عناصری که اتفاقاً خیلی هم به درد ما می خورد ، اکسیژن است که خیلی دوست دارد با این و آن واکنش نشان دهد اما این و آن چه؟ آیا آنها هم تمایلی به واکنش با اکسیژن دارند؟ این سؤال را باید از یکی مثل سیب پرسید ! مواد شیمیایی داخل سیب به محض تماس با اکسیژن با آن وارد واکنش می شوندو برای جلوگیری از نفوذ اکسیژن به عمق بیشتر ، لایۀ محافظی بر روی سطح سیب می سازند . این لایه ، همان لایۀ قهوه ای رنگ است .
اما به سر بقیه تکه سیبها چه آمده؟ تکه سیبی که توی آب بود ، بدون تردید همان اندازه تازه است و هیچ تغییری نکرده ، چون آب ، اجازه نداده هوا با آن برخورد داشته باشد ، تکه سیب سوم چطور؟
خواهید دید که آن هم به اندازۀ اولش تازه است . لازم به گفتن نیست که کار ، کار لیموترش است . اما چطور؟ جواب این سوال را باید با بررسی ماهیت لیموترش پیدا کنید . لازم نیست به مغزتان فشار بیاورید . چون ما تصمیم داریم در پایان این مطلب همۀ حقایق را لو بدهیم ، واقعیت این است که ویتامین C موجود در لیموترش ، اکسیژن هوا را به طرف خودش می کشد و به آن فرصت نمی دهد که با سیب تماس داشته باشد .
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 105صفحه 13