حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا بروجردی
حقیر در نجف اشرف در مسجد شیخ انصاری ـ اعلی الله مقامه ـ افتخار تلمذ و استفاده از محضر امام(قده) را در درس فقه ایشان داشتم و در همان زمان در درس آیت الله العظمی خویی (قده) نیز حاضر می شدم. همیشه بر این عقیده بوده و هستم که درس امام خمینی (قده) عمیقتر و ملاپرورتر بود، گذشته از اینکه امام (قده) به شاگردان میدان و اجازه می دادند که اشکال کنند و اگر کسی حرف نمی زد، احیاناً خود ایشان اعتراض می فرمودند. برای مثال یک نمونه خیلی کوچک از عمیق بودن و کاملاً عرفی بودن بحث فقه ایشان به عرض می رسانم: در بحث مکاسب باب مکیل و موزون فرموده اند که اگر چیزی با کیل، معامله می شود، با کیل و اگر در عرف با وزن معامله می شود، باید به وزن معامله شود؛ به عدد و یا نظری (گتره) معامله صحیح نیست. حال اگر در یک جا شک کردیم که با کیل معامله می شود یا با وزن (پیداست در هر جا دلیل و حجت شرعی نباشد باید به اصل مراجعه کرد تا از شک خارج شد) باید دید در اینجا اصل با کدامیک از آنهاست ؟ ایشان اذهان را بردند به ما قبل از تاریخ. با اینکه می دانیم وزن و ترازو یک امر دقیق و پیشرفته است که انسانهای اولیه (عصر حجر) به آن نرسیده بودند، اگر آنها معامله می کردند مسلماً با همان کیل و پیمانه هایی که احیاناً از چوب یا سنگ تراشیده بودند کیل می کردند و داد و ستد انجام می گرفت؛ پس اصل با کیل است و عندالشک باید به آن رجوع کرد.