فهرست تفصیلی
       
      عنوان صفحه
       
      فصل اول: معاد، امتداد و استمرار حیات
                عمومیّت معاد··· 3
                انسان دارای زندگانی دنیا و آخرت··· 4
                زندگی دنیا مقدّمه زندگی آخرت··· 4
                حسّ گرایی علت انکار معاد··· 5
                حرکت قهری به سوی حیات اخروی··· 5
                دنیا، راه است و ماورای دنیا، مقصد··· 6
                تفاوت معاد انسان با سایر موجودات··· 7
                مرجع و معاد عوالم وجودیّه··· 7
                انسان کامل، واسطه معاد موجودات··· 8
                انسان کامل، واسطه ایجاد و معاد موجودات··· 9
                اتّصال به عالم عقلی شرط عود به سوی حق··· 9
                معاد، تحوّل در همین عالم نیست··· 10
                بیان اصل معاد در قرآن··· 11
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 461 
      
                تأثیر اعتقاد به معاد در زندگی··· 11
                اعتقاد به معاد، مانع گناه··· 11
                علل فراموشی سفر آخرت··· 12
                علم و عمل زاد و راحله آخرت··· 13
                خطیر بودن امر آخرت··· 14
       
      فصل دوم: دلایل اثبات معاد
                معاد، ضروری ادیان و برهان··· 19
                فطری بودن ایمان به معاد··· 19
                اثبات معاد با تکیه بر فطرت بشر··· 19
                عشق به راحتی مطلق··· 20
                میل به حریّت و نفوذ اراده··· 21
                حصول راحتی و نفوذ اراده در آخرت··· 21
                عشق به بقای ابدی··· 22
                جهان غیب و ثابت معشوق فطرت··· 22
                عدم قابلیت دنیا برای عذاب مجرمین··· 23
                عدم قابلیت دنیا برای برقراری عدالت کامل··· 24
                جهان ابدی، جایگاه برپایی عدالت··· 27
                برپا شدن قیامت، ضروری تکامل حرکت جوهری··· 27
                ایجاد تدریجی قوا در انسان··· 28
                حصول تدریجی مراتب تجرّد نفس··· 28
       
      فصل سوم: تجرّد نفس و بقای روح
                حیوان و انسان دارای حقیقت غیرمادّی··· 33
                انسان، موجود مجرّد··· 33
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 462 
      
                تجرّد عقلانی، مقصد رسالت انبیا··· 34
                اختلاف محدّثین و محقّقین در تجرّد نفس··· 35
      آرای فلاسفه در باب تجرّد نفس··· 36
                تجرّد نفس، از مسلّمات فلسفه··· 36
                رأی ثالیس ملطی··· 37
                رأی اِنکسیمانس، فیلسوف ملطی··· 37
                رأی انباذقلس··· 37
                رأی فیثاغورث··· 38
                رأی سقراط··· 39
                رأی افلاطون··· 39
                رأی ارسطاطالیس··· 40
                رأی شیخ الرّئیس··· 41
                رأی شیخ اشراق··· 42
                رأی صدرالمتألّهین··· 43
                رأی دکارت··· 44
      اثبات تجرّد نفس··· 45
                تجرّد قوای ادراکی··· 46
                نقصان قوای فکری در پیری··· 47
                تضادّ آثار نفس با خواصّ جسم··· 47
                عدم فساد نفس به فساد بدن··· 48
      ادلّه تجرّد نفس در اسفار··· 48
                تجرّد محل علم به بسایط··· 48
                نقد دلیل اوّل··· 49
                تجرّد نفس، مقدّمه اثبات معاد··· 49
                اثبات تجرّد نفس از طریق ادراک کلیّات··· 50
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 463 
      
                انجام امور غیرمتناهی··· 50
                عدم انطباع قوّه عاقله در عضوی از اعضا··· 50
                عدم ضعف قوّه عاقله در پیری··· 51
                عدم تحقّق خواصّ جسمانی در قوّه عاقله··· 51
                استغنای نفس در فعل خود از محلّ··· 51
                درک امور شدید و ضعیف در آن واحد··· 52
                عدم نیاز نفس در تأثیر و تأثّر به وضع خاص و محاذات··· 52
      بقای نفس در عالم تجرّد··· 53
                بقای نفس پس از مرگ··· 53
                بقای نفس در عالم تجرد··· 54
                استحاله فساد و فنای مجرّد··· 55
                طرد عدم بر مجرّد از ناحیه عدم فاعل··· 56
                بقای دائمی نفس به بقای فاعل آن··· 57
                علّت محال بودن عدم بر مجرّد··· 57
                راه داشتن عدم بر عالم طبیعت··· 57
                ضرورت رسیدن نفس به تجرّد··· 58
                تخلّص نفس از مادّه با حرکت جوهری··· 59
                کفایت تجرّد خیالی برای اثبات بقای نفس··· 59
                بقای نفس و حشر حیواناتِ دارای تجرّد برزخی··· 60
                حضور حیوانات در برزخ و محشر··· 60
                سعادت و شقاوت برزخیّه حیوانات··· 60
      دلایل نقلی تجرّد و حیات روح··· 61
                قرآن و حیات روح··· 61
                دلالت قرآن بر تجرّد نفس··· 62
                استدلال به آیه «علّم آدم الاسماء...»··· 63
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 464 
      
                شهود حضرت ابراهیم(ع) و اثبات تجرّد نفس··· 65
                مشهودات حضرت ابراهیم(ع)··· 66
                مسّ قرآن به وسیله مطهرین و اثبات تجرّد نفس··· 67
       
      فصل چهارم: حدوث نفس و رابطه آن با بدن
                نشآت نفس ناطقه و تأثیر آنها بر یکدیگر··· 71
                جایگاه نشآت وجودیّه انسان··· 72
                مراتب و مقامات نفس··· 72
                بدن، تجلّی مقام اوّل نفس··· 73
                قوای انسانی در منزل مُلک··· 73
                مقام دوم نفس··· 73
                قوای نفس در منزل ملکوت··· 73
      اقوال مختلف پیرامون حدوث نفس··· 74
                نظر حکیم هندی··· 74
                رأی شیخ الرّئیس··· 75
                نظر صدرالمتألّهین··· 75
      ارتباط نفس با عالم طبیعت··· 77
                نفس، ولیده عالم طبیعت··· 77
                نفس و بدن صورت و مادّه··· 78
                چگونگی تعلّق نفس به بدن··· 78
                ارتباط لزومی بین نفس و بدن··· 79
                عقیده افلاطون در رابطه نفس و بدن··· 79
                اشکال صدرالمتألّهین··· 80
                حرکت مادّه و وصول به مرتبه نفس و عقل··· 81
                اشتغال نفس به بدن در سنین مختلف··· 82
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 465 
      
                تعاکس رابطه نفس و قوای جسمانی با رابطه نفس و قوّه عاقله··· 82
                ضعف قوای جسمانی و قوّت قوّه عقلانی··· 83
                در تابعیّت نفس از بدن··· 83
                صورت عامل تحصل و شیئیّت شی ء··· 84
                چگونگی تابعیّت بدن از نفس··· 84
                نفس، صورت بدن··· 85
                واسطه ها در مراتب عالم و وجود انسان··· 87
                حرکت نفس از مرتبه شهادت تا تجرّد عقلانی··· 88
                لزوم وسایط بین مرتبه عقل و شهادت انسان··· 89
      ارتباط روح با بدن در عالم برزخ و قیامت··· 90
                بقای ارتباط روح با بدن پس از مرگ··· 91
                سرّ زیارت اموات··· 91
                حقیقت تعلّق روح به بدن پس از مرگ··· 92
                تبدیل بدن طبیعی به بدن برزخی··· 92
                بدن برزخی در حجاب بدن دنیایی··· 93
                تبدیل جسم طبیعی به جسم برزخی··· 93
                مراتب سه گانه نفس و عالم کبیر··· 95
                وجود کمالات مرتبه پایین در مرتبه بالا··· 96
                تناسب قوا در هر مرتبه با قوانین آنها··· 96
                تفاوت خواب با تصوّرات خیالی··· 98
                وجود حقیقت تکلّم و سمع در عوالم بالا··· 98
                رهایی از طبیعت، شرط رؤیت برزخ··· 99
                اشتمال عالم غیب بر حقایق کمالیّه عالم شهادت··· 100
                نفس در مرتبه عقلانی دربردارنده کل کمالات··· 101
                وجود جسمیّت در عالم برزخ··· 101
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 466 
      
                اشتمال بدن برزخی بر کمالات قوای بدن طبیعی··· 102
                اختصاص حرکت به مرتبه طبیعت··· 103
                اختصاص ادراک به مرتبه برزخی نفس··· 104
                عدم تعصّی بدن از نفس در آخرت··· 104
                سیر حرکت جوهری بدن طبیعی··· 104
                عدم تعصّی بدن برزخی از نفس··· 104
                قیام صدوری ابدان برزخی به بدن··· 105
                نفس فاعل و خلاّق بدن برزخی··· 105
                عدم معلولیت بدن برزخی نسبت به نفس··· 105
                استخلاص از مادّه، سبب نفوذ اراده··· 106
                معنی انشای بدن به وسیله نفس··· 108
                مبادی و اصول مادّه اخروی··· 108
                تفاوت صور منشئه نفس در دنیا و برزخ··· 110
                اشکال بر تألم نفس از فعل خود··· 111
                چگونگی تألم نفس از فعل خود··· 112
                تعذیب به ادراک الم و غم··· 113
                دیدگاه غزّالی پیرامون تألم نفس··· 113
                عامل اصلی تألم و مقدّمات آن··· 114
       
      فصل پنجم: تناسخ
      دلایل امتناع تناسخ··· 117
                حرکت جوهری مادّه و تحوّلات آن··· 117
                حرکت مادّه و تشکیل جسم و نفس··· 118
                مادّه، زمینه حرکت و تغییر··· 119
                استحاله تناسخ بر اثر حصول فعلیّت محض··· 120
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 467 
      
                ابطال تناسخ با تکیه بر فاعلیّت حق تعالی··· 121
                ابطال تناسخ به طریق مقبول قوم··· 122
                تناسخ، یعنی مادی کردن مجرّد··· 123
                ابطال تناسخ با تکیه بر بساطت نفس··· 123
                تناسخ صعودی و نزولی··· 124
                نوع دیگری از تناسخ··· 125
      ابطال تناسخ صعودی و نزولی··· 125
                قول گروه اوّل و ابطال آن··· 125
                قول دسته دوم و سوم از باورمندان به تناسخ··· 126
                محال بودن دو نفس برای یک بدن··· 127
                ردّ قول دوم قائلین به تناسخ··· 128
                استحاله تعطیل نفس پس از استقلال··· 129
                استحاله غیرمستقل پس از استقلال··· 129
                ادّله ابطال تناسخ نزولی··· 129
                ردّ قائلین به تناسخ نزولی··· 130
                حرکت جوهری، حرکتی در جهت تجرّد··· 130
                نقش ایمان و کفر و سعادت و شقاوت در تجرّد··· 131
                تقسیم موجود مجرّد عقلانی به سعید و شقیّ··· 132
                عدم وابستگی سعادت و شقاوت به میزان تجرّد··· 133
                محال بودن سیر از کمال به نقص··· 134
                محال بودن سیر از کمال به نقص··· 135
                رابطه شدّت و ضعف هیولای ثانیه با تجرّد··· 136
                دلیلی برای اثبات تناسخ··· 137
                اشتغال نفوس شریره در برزخ به امور غیرعقلانی··· 137
                سبب اِخبار فسقه و اهل باطل از عالم غیب··· 138
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 468 
      
      شبهات قائلین به تناسخ··· 138
                تمسّک به آیات و روایات در اثبات تناسخ··· 138
                پاسخ آیه «اخسئوا فیها...»··· 139
                بطلان تناسخ ملکی و صحّت تناسخ ملکوتی··· 140
                پاسخ به استناد آیه «کلّما نضجت جلودهم»··· 141
                پاسخ اجمالی در باب رجعت و معاد جسمانی··· 142
                ادعای ثبوت تناسخ به دلیل حشر و معاد جسمانی··· 142
                ردّ تناسخ به منزله ردّ ضروری ادیان··· 143
                پاسخ به شبهه رجعت··· 144
                علی(ع) و حضور در مکانهای متعدد در زمان واحد··· 145
                حضور ائمه(ع) بر بالین محتضرین در آن واحد··· 146
                تناسخ (در دنیا) موجب عذاب گناهکاران··· 147
                پاسخ شبهه و اشکال فوق··· 148
                وجود مادّه، شرط تحقّق عذاب و درد··· 149
                اختصاص تجرّد عقلانی محض به اولیا و خواص··· 152
                رابطه میزان عذاب با قوّت ادراک··· 153
                خلاصه شبهه اهل تناسخ··· 154
                حرکت قهری انسان به سوی ماورای طبیعت··· 155
                تفاوت حرکت ذاتی انسانها در عالم طبیعت··· 156
                لزوم استعدادات غیرمتناهی در ملک··· 157
                تناهی و عدم تناهی نفوس··· 158
                عدم وقوع تناسخ در مرگ طبیعی و اخترامی··· 158
                بحثی پیرامون مسخ··· 159
                تفاوت مسخ با تناسخ··· 160
       
      
        
          
            
              
          
        
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 469 
      
      فصل ششم: مرگ یا حیات برتر
      حقیقت و کیفیت مرگ··· 165
                مرگ، حیات ملکوتی و امر وجودی··· 165
                خروج نفس از طبیعت و استقلال از بدن··· 166
                خروج تدریجی از طبیعت به سوی برزخ··· 167
                همراهی مرگ با انسان از ابتدای زندگی··· 167
                ضعف قوا و ادراکات··· 168
                موت طبیعی به اتمام سیر طبیعی··· 168
                انتقال از نقص به کمال··· 169
                مرگ، حیات حقیقی··· 169
                قرینه والای حیات··· 169
      اقسام مرگ··· 170
                مرگ طبیعی (اجل حتمی)··· 170
                موت اخترامی (اجل معلق)··· 171
                بیانی دیگر پیرامون مرگ طبیعی و اخترامی··· 173
                اخترامی نسبت به نوع، طبیعی نسبت به فرد··· 174
                تشریح موت طبیعی و اخترامی با مبنای حرکت جوهری··· 175
                حقیقت موت محتوم طبیعی··· 178
                معنای وقوع مرگ انخرامی··· 180
                میرندگان به موت طبیعی··· 181
                مرگ اختیاری··· 185
      مقام و حقیقت شهادت··· 185
                شهادت، حیات جاوید··· 185
                شهدا مرزوق عندربّ··· 185
                بزرگی مقام شهدا··· 186
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 470 
      
                انسان کامل، یگانه مدرک حقیقت شهادت··· 187
                نظر به وجه الله ، حاصل شهادت··· 187
                نظر به وجه الله ، آخرین کمال انسان··· 188
                حضور و شهود در مقام «جمع الجمع»··· 189
                رضوان خدا و همجواری انبیا و اولیا··· 190
      علّت خلق مرگ··· 190
                سبب آفرینش مرگ··· 191
      سبب خوف از مرگ··· 191
                علاقه و دلبستگی به دنیا··· 191
                حبّ بقا و تنفر از فنا··· 192
                ترس به دلیل عدم اعتقاد به معاد··· 193
                عدم اعتقاد به حیاتی برتر از حیات مادّی··· 193
                محبت و وابستگی به دنیا و مافیها··· 194
                سبب خوف متوسّطین··· 196
                خوف کمّل از عظمت حق تعالی··· 196
                سبب خوف و کراهت ناقصان··· 197
      احتضار و خصوصیّات آن··· 198
                مشاهده عالم غیب··· 198
                مشاهده درجات و درکات··· 199
                تفاوت مشهودات اهل ایمان و کفر··· 200
                مشهودات وقت احتضار، مظهر باطن انسان··· 200
                سبب گشوده شدن چشم ملکوتی در هنگام احتضار··· 202
                ظهور ولایت و حضور ائمه(ع)··· 203
                نمایاندن امور مورد علاقه انسان··· 207
                خطر محبّت دنیا هنگام احتضار··· 207
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 471 
      
                حال محبس دنیا به هنگام احتضار··· 207
                بروز امراض باطنی و نفسانی··· 208
      سکرات مرگ··· 209
                علاقه به دنیا، موجب سختی مرگ··· 209
                آثار و شداید سکرات موت··· 209
                اهوال و شداید سکرات موت··· 209
                اثربخشی تلقین در سکرات موت··· 211
      عزرائیل(ع) و نزع··· 212
                حقیقت عزرائیلی و مظاهر آن··· 212
       
      فصل هفتم: عالم قبر یا برزخ
                ورود به عالم برزخ··· 217
                تفاوت قبر مادّی با عالم قبر··· 217
                ظهور ارواح به صورت ابدان··· 218
                حقیقت عالم برزخ··· 219
                برزخ، عالم متوسّط بین دنیا و آخرت··· 220
                برزخ، اوّلین منزل آخرت··· 220
                عالم برزخ، نمونه ای از قیامت··· 220
                حجاب، مانع دیدن برزخ··· 221
                ذو مراتب بودن عالم برزخ··· 221
                حیات برزخی··· 221
                طول مدّت برزخ··· 221
                میزان کوتاهی و بلندی برزخ··· 222
                تخیّل شمول وجود طبیعی بر وجود برزخی و عقلانی··· 222
                اشتمال مرتبه بالا بر کمالات مرتبه پایین··· 223
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 472 
      
                همزمانی حضور انسان در نشئآت··· 223
                سبب عدم درک برزخ و برزخیان··· 224
                چگونگی حضور انسان در نشئآت··· 224
                اختلاف نشئه برزخ و طبیعت··· 225
                ظهور ملکات باطنه در برزخ··· 225
                فشار و عذاب قبر··· 225
                عذاب قبر با امور دنیا··· 226
                بدخلقی، موجب فشار قبر··· 226
                فشار قبر، پیرو گشادگی و تنگی سینه··· 227
                تجسّم اعمال خیر در قبر··· 227
       
      فصل هشتم: دنیا و آخرت
                معنای دنیا و آخرت··· 231
                مقصود از آخرت··· 231
      دنیا··· 232
                دنیا، اخسّ مراتب وجود··· 232
                دنیا، یگانه راه کمال موجود··· 233
                نیل به مقام انسانیّت··· 233
                دنیا، دار سلوک اختیاری··· 235
                دنیای مذموم··· 236
                دنیای ممدوح و مذموم··· 237
                تعریف عالم ملک··· 238
                فرق دنیای مذموم و عالم طبیعت··· 239
                تکذیب دنیا، نه عالم طبیعت··· 239
      دنیا و ماورای دنیا··· 239
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 473 
      
                دار تغییر و فنا و سرای ثبات و بقا··· 239
                ماورای دنیا، نورمطلق··· 240
                بهشت، ماورای دنیا··· 240
                ماورای دنیا، منظور رحمت الهی··· 240
      آخرت··· 241
                ارتباط بساطت با وحدت و کثرت··· 241
                دار حیات حقیقی··· 242
                اراده و حیات صور معاصی··· 242
                حیات صور ملکوتی اعمال··· 243
      مادّه اخروی··· 244
                نبود هیولا در دار آخرت··· 244
                نیاز صورت به مادّه در ابتدای وجود··· 244
                علت زنده بودن دار آخرت··· 245
                قوای چهارگانه مادّه و مبدأ فعّاله آخرت··· 246
                کوچکی عالم دنیا در برابر آخرت··· 247
                تعصّی مادّه دنیا از تنفیذ اراده··· 248
                نفوذ اراده در آخرت··· 248
                روایتی پیرامون نفوذ اراده در آخرت··· 249
                هر انسان نوع منحصر به فرد··· 249
                زوال نسبتهای ملکی و بقای ارتباطهای ملکوتی··· 250
                دنیا، دار اختلاف رحمت و عذاب··· 250
                آخرت محل نقمت و نعمت خالص··· 251
                نقمت و نعمت آخرت فوق تصوّر انسان··· 251
                قابل قیاس نبودن نعمت و نقمت دو عالم··· 252
                عزّت و شقاوت آخرت، برتر از تصوّر انسان··· 253
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 474 
      
                عدم فطور نعمتهای بهشت در قلب انسان··· 253
                بهشت، دار کرامت حق تعالی··· 253
                آمیختگی لذّات دنیوی با رنج··· 254
                لذّت دنیا، مانع سعادت··· 254
                آخرت، دار رحمت رحیمیّه··· 254
                محرومان از رحمت رحیمیّه··· 255
                تفاوت نشئه دنیا و آخرت··· 256
                دلیلی بر فرق دنیا و آخرت··· 257
                تذکّراتی در پرهیز از دنیا و پرداختن به آخرت··· 258
                دوری از دنیا و توجّه به آخرت··· 262
                تقابل دنیا و آخرت و تمایلات قلب به دو عالم··· 265
       
      فصل نهم: معاد جسمانی
                اصالت وجود··· 269
                عینیّت تشخّص با وجود··· 269
                وجود دارای مراتب··· 269
                حرکت جوهری··· 270
                شیئیّت شی ء به صورت نه مادّه··· 270
                سیر انسان از مادّه به تجرّد··· 271
                حرکت جسمانی اقتضای عالم مادّه··· 272
                ضرورت معاد جسمانی برای انسان··· 273
                حرکت انسان از نقص به کمال··· 274
                وحدت شخصیّه··· 274
                ارتباط بین وحدت و تشخّص··· 275
                حفظ شخصیّت در عوالم مختلف··· 275
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 475 
      
                تجرّد مرتبه خیال··· 276
                قیام صور خیالی و حسّی به نفس··· 277
                خلاقیّت نفس در عوالم مختلف··· 277
                عینیّت نفس با بدن اخروی··· 278
                پیوستگی بین ذرّات عالم··· 278
                مراتب سه گانه هستی··· 278
                انسان جامع عوالم سه گانه··· 278
                رفض هیولای منضمّه··· 279
                عدم وابستگی هویّت انسان به جسم··· 280
                تجرّد نفس با معاد··· 280
                رابطه تجرّد نفس با معاد جسمانی··· 281
                شیخ الرّئیس و مسأله معاد جسمانی··· 282
                شیخ الرّئیس و عدم اثبات مرتبه برزخ··· 283
                نقش تجرّد برزخی در تحقّق معاد جسمانی··· 283
                عقل بالفعل مدرک حقایق عقلیّه··· 284
      تطوّرات جسم در عوالم مختلف··· 285
                حرکت دائمی از مادّه به سوی تجرّد··· 285
                بقای شخصیّت با تبدیل مراتب وجود··· 286
                حرکت جسم از کدورت به لطافت··· 287
                تفاوت جسم دنیوی با جسم برزخی··· 288
                شدّت و قوّت جسم در عوالم برتر··· 288
                حفظ وحدت شخصیّه در حقایق متصرّم بالذات··· 290
                «نفس» حقیقت واحده متغیّر بالذات··· 290
                چگونگی تبدیل جسم طبیعی به جسم اخروی··· 292
                بقای صورت و فنای مادّه به هنگام حشر··· 294
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 476 
      
                بقای صورت جسمیّه و نابودی هیولا··· 294
                رابطه جسم دنیوی و اخروی با هیولا··· 295
                حرکت جسم دنیایی در جهت تبدل به جسم آخرتی··· 296
                بقای وحدت شخصیّه در اثر تجدّد و تبدیل··· 297
                حافظ وحدت و شخصیّت جسم··· 297
                تفاوت صورت و مادّه یا صورت مادّه «بدن»··· 298
                حرکت جسم به سوی فعلیّت تام··· 298
                تبدّل ابدان در اخبار··· 299
                ثبات حقیقت جسم با دگرگونیهای آن در طول زمان··· 300
                سرّ حفظ وحدت شخصیّه··· 301
                جسم حاضر در رجعت··· 302
                اخبار و معاد جسمانی و روحانی··· 303
      شبهات معاد جسمانی··· 305
           شبهه اوّل··· 305
                شبهه آکل و مأکول··· 305
                پاسخ شبهه بنابر مسلک صدرا··· 305
                پاسخ دیگر بر پایه بقای عجب ذنب··· 305
                نقد پاسخ عجب الذّنب و جزء لایتجزّی··· 306
           شبهه دوم··· 307
                کمبود مواد زمین برای احیای مجدّد··· 308
                نفس حافظ وحدت بدن··· 308
                پاسخهای مختلف بر مبنای متکلّمین··· 309
           شبهه سوم··· 309
                مشکل متکلّمین در پاسخ شبهه··· 309
                پاسخ بر مبنای تفاوت دو عالم··· 310
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 477 
      
                اعتقادات نادرست پیرامون معاد جسمانی··· 311
           معاد روحانی··· 312
                معاد روحانی قبل از قیامت··· 312
                فعلیّت عقل فطری برای تحقّق معاد روحانی··· 313
                معاد روحانی مخصوص دارندگان عقل بالفعل··· 314
                توقّف حرکت در عالم مثال و وقوع معاد جسمانی··· 314
                حرکت در عالم مثال نافی معاد جسمانی··· 315
       
      فصل دهم: قیامت
                قیامت، رجوع ملک به ملکوت··· 319
                قیامت صغرا و کبرا··· 319
                برزخ پایان انس با طبیعت··· 320
                قیامت کبرای اسمای الهیّه اعیان ثابته و خارجیّه··· 320
                اجتماع همه افراد در قیامت··· 321
                برپایی قیامت به صفت جلال··· 321
                تجلّی تامّ نور عظمت حق، سبب برپایی قیامت··· 321
                قیامت روز حکومت جلالیّه··· 322
                برپایی قیامت و نزع مطلق··· 322
                کیفیّت مالکیّت حق تعالی··· 323
                مالکیّت حق نسبت به عوالم مختلف··· 324
                سبب اختصاص مالکیّت به یوم الدّین··· 325
                ظهور موجودات، در «یوم الدّین»··· 326
                ظهور احکام قیامت برای انسان کامل··· 326
                بروز سلطنت تامّ الهیّه به واسطه انسان کامل··· 327
                قیامت عالم کرامت و رحمت حقّ··· 327
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 478 
      
                قیامت بر مبنای تفضّل حق··· 328
                سبب محرومیّت از رحمت حق··· 328
      نامهای قیامت··· 328
                وجه تسمیه قیامت به یوم الدّین··· 328
                روز کشف سرایر··· 329
                یوم الحسرة··· 329
                روز ندامت··· 329
                روز تبدیل و تبدّل ارض··· 330
                سرشکستگی روز قیامت··· 330
       
      فصل یازدهم: صراط
                بیان عرفانی صراط موجودات··· 333
                صراط انسانی، طولانی ترین صراطها··· 334
                سبب تفاوت صراط انسانها··· 334
                صراط مستقیم، صراط انسان کامل··· 335
                صورت باطنی ولایت، حقیقت صراط··· 336
                انسان کامل، صراط مستقیم··· 337
                دنیا، ابتدای صراط··· 338
                انسان در صراط··· 338
                صراط آخرت، باطن صراط دنیا··· 339
                صراط مستقیم از طبیعت تا الوهیّت··· 340
                استقامت دنیوی و اخروی··· 341
                سعادت در پرتو گذر مستقیم··· 341
                شرط عبور از صراط··· 342
                احاطه آتش بر صراط··· 342
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 479 
      
                نورانیّت عقل، خاموش کننده شعله آتش··· 343
                گذر به سلامت از آتش··· 343
                رحم و امانت، دو جانب صراط··· 344
                نور و روشنایی صراط··· 344
                زاد و راحله عبور از صراط··· 345
       
      فصل دوازدهم: نامه اعمال
                ثبت تمام اعمال··· 349
                اعمال ما در محضر حق··· 349
                پهنه عالم، نامه عمل انسان··· 349
                لوح نفس، نامه عمل··· 350
                لوح نفس، نامه عمل··· 350
                صفحه قلب، صورت نامه عمل··· 350
                ثبت اعمال دیگران در نامه عمل انسان··· 351
                گشوده شدن نامه عمل··· 351
                دادن نامه اعمال به دست انسان··· 352
                عرضه نامه اعمال به پیغمبر(ص)··· 352
                عرضه نامه اعمال به امام زمان(ع)··· 352
                عرضه نامه اعمال به امام زمان(ع)··· 352
      فصل سیزدهم: بهشت و جهنم
                اقسام بهشت و جهنّم··· 355
                مراتب بهشت··· 355
                ارتباط مراتب بهشت با مراتب انسانی··· 356
                ارتباط مراتب بهشت با مقامات معنوی··· 356
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 480 
      
                مراتب بهشت و نسبت آن با معرفت حق··· 357
                حقیقت جنّت جسمانی··· 359
                بهشت جسمانی، نتیجه اعمال صالحه··· 359
      بهشت··· 360
           بهشت اعمال··· 360
                تعمیر بهشت به صور باطنی اعمال··· 360
                بهشت عامّه مؤمنین··· 360
                فراهم شدن مطلوبهای نفس··· 360
                مهیّا شدن، شأن بهشت اعمال··· 361
                سعه بهشت اعمال··· 361
           بهشت صفات··· 361
                جنّت متوسّط··· 361
                مرتبه بهشت اخلاق··· 361
                بهشت متوسّط برتر از بهشت جسمانی··· 361
                بهشت متوسّطین، حاصل اخلاق کریمه··· 362
                سعه بهشت اخلاق··· 362
                اراده، میزان بهشت اخلاق··· 362
           بهشت لقاء··· 364
                برترین مرتبه بهشت··· 364
                آخرین مرتبه بهشت··· 364
                وصول به لذّت جمال الهی··· 364
                بهشت لقاء، باطن معارف··· 364
                بهشت عارفان··· 364
                بهشت اولیای حقّ··· 365
           جنّت خداوند··· 365
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 481 
      
                معاد بندگان خدا··· 365
                جایگاه رسول الله  و ائمه(ع)··· 366
                جنّت خدا، جایگاه شهدا··· 367
                ضیافت شهدا عندالرّب··· 367
                خوی بهشتیان··· 368
      جهنّم··· 368
           حقیقت جهنّم··· 368
                جهنّم، ضروری ادیان الهی··· 368
                جهنّم، باطن طبیعت··· 368
                جهنّم، باطن دنیا··· 368
                جهنّم، ظهور طبیعت··· 368
                جهنّم، ظهور طبیعت··· 369
                جهنّم، ساخته اعمال انسان··· 369
                جهنّم، صورت باطنی اعمال انسان··· 369
                جهنّم، صورت باطنی اعمال انسان··· 370
                جهنّم، رحمت در صورت غضب··· 370
                باطن جهنّم، لطف خدا··· 370
                آتش، رحمت برای موحّدین··· 371
                آتش، صورت رحمت حق··· 371
                جهنّم، دارالشفای گناهکاران··· 371
                جهنّم، دار شفا و دار جزا··· 372
           مراتب و خصوصیّات جهنّم··· 373
                جهنّم اعمال··· 373
                جهنّم اخلاق··· 373
                جهنّم اخلاق یا ملکات··· 374
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 482 
      
                جهنّم عقاید··· 374
                مراتب جهنّم و مراتب انسان··· 374
                احاطه جهنّم بر دنیا··· 374
                احاطه جهنّم بر کافران··· 375
                شدّت آتش و عذاب جهنّم··· 375
                شدّت آتش و عذاب جهنّم··· 379
                شدّت آتش و عذاب جهنّم··· 379
                سبب اختلاف آتش دنیا و آخرت··· 380
                عدم احاطه آتش بر باطن و قلب··· 383
                انسان بین دو جهنّم··· 383
                آتش سوزاننده قلوب··· 384
                آتش سوزاننده روح و درون··· 384
                احاطه آتش جهنّم ظهور احاطه قیّومی حقّ··· 384
                عذابهای مختلف جهنّم··· 385
                سَقَر··· 385
                هیبت مالک جهنّم··· 386
                نشانه اهل جهنّم··· 386
                اوصاف اهل جهنّم··· 386
                نزاع اهل جهنّم··· 387
                خصومت از مصایب جهنّم··· 387
                مجادله، تخاصم اهل آتش··· 388
      خلود··· 388
                خلود در آتش··· 388
                خلود در نار، تجسّم خلود طبیعت··· 388
      موجبات خلود··· 388
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 483 
      
                انطفای نور فطرت··· 388
                نابودی فطرت توحید··· 389
                ملکات، زایل کننده ایمان··· 389
                عجب و استغنای از فضل حق··· 389
                اخلاق و نیّات فاسده··· 390
                چگونگی ایجاد بهشت و جهنّم··· 391
      ارتباط بین اعتقادات و جایگاه آخرت··· 392
                جایگاه انسانهای بیخبر از دین و تمدّن··· 393
                جایگاه انسانهای بالقوّه··· 397
                عدم انتقال استعدادهای بالقوّه به آخرت··· 398
                جایگاه انسانهای دارای تجرّد برزخی··· 399
                عاملین و معتقدین به ادیان دیگر··· 399
                انسانهای دارای تجرّد عقلی··· 400
       
      فصل چهاردهم: تجسّم اعمال
                تجسّم اعمال و اخلاق··· 405
                تجسّم اعمال، عقاید و اخلاق··· 405
                تجسّم اعمال در قرآن··· 406
                تجسّم اعمال در احادیث··· 406
                عامل کمال و حسن عمل··· 409
                ملاک حیات ملکوتی اعمال··· 411
                نیّت صورت کامل اعمال··· 412
                افعال قلبی دارای صورت··· 412
                تجسّم غضب··· 412
                تجسّم به کار بردن اعضا در غیر طاعت··· 413
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 484 
      
                تجسّم غیبت··· 414
                تجسّم عمل عالم فاسد··· 416
                تجسّم حبّ دنیا و حبّ نفس··· 417
                تجسّم اسارت در شهوات نفسانی··· 417
                تجسّم عبادات··· 418
                تجسّم قرائت قرآن··· 418
                تجسّم تسلیم در برابر حق··· 419
      پاسخ شبهه عدم تناسب بین اعمال و جزاء··· 420
                ثواب و عقاب اخروی، حاصل اعمال دنیوی··· 420
                تفاوت عذابهای دنیا و آخرت··· 420
                ثواب و عقاب اخروی، بروز درون انسان··· 420
                تحذیر از پیامد اعمال··· 421
                انعکاس اعمال ما در آخرت··· 421
                بهشت و دوزخ ساخته عمل انسان··· 422
                دوزخ صورتهای عمل و اخلاق انسان··· 422
                اعمال و کردار آتشزای جهنّم··· 423
       
      فصل پانزدهم: صورت ملکوتی اخروی
                رابطه باطن با ظاهر··· 427
                فراغت روح از بدن سبب بروز ملکات نفسانی··· 429
                ستر و بروز ملکات در دنیا و آخرت··· 429
                صورت ملکوتی اخروی، تابع ملکات دنیوی··· 430
                صورت هشتگانه انسان در آخرت··· 432
                صورت ملکوتی مشرک··· 433
                صورت موحش انسان در آخرت··· 434
      
        
          
        
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 485 
      
                حشر یک فرد به صور مختلف··· 434
                وجود صور متعدّد برای یک فرد··· 435
                حشر انسان با آخرین صورت دنیایی··· 435
                آخرین فعلیّت نفس، ملاک تعیین صورت اخروی··· 436
      صور اخروی برخی اعمال و حرکات··· 437
                صورت اخروی دارندگان رذایل··· 437
                صورت اخروی منافق··· 438
                صورت اخروی متعصّب··· 439
                صورت اخروی متکبّر··· 440
                متکبّر، مظهر شیطان··· 440
                صورت اخروی غضب کننده··· 441
                صورت اخروی غیبت کننده··· 441
                نسیان آیات حق و کوری باطن··· 443
       
      فصل شانزدهم: تغییر و تکامل در عوالم سه گانه
                دنیا، دار تبدّلات جوهری··· 447
                دنیا، دار تغییر و تبدیل··· 447
                تغییر ملکات و اخلاق نفسانی در دنیا··· 447
                نفی ذاتی بودن صفات رذیله··· 448
                مادّه، عامل اصلی حرکت و تکامل··· 448
                ضرورت وجود مادّه در حرکت جوهری··· 449
                پایان حرکت در عالم ماورای طبیعت به سبب نبودن مادّه··· 450
                مادّه، شرط اساسی ترقّی ممکنات··· 450
                توقّف حرکت در عالم برزخ و آخرت··· 451
                تفاوت تکامل در دنیا، برزخ و آخرت··· 451
      
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 486           تکامل در برزخ··· 452
                نقش عالم برزخ در حصول تجرّد عقلانی··· 452
                نقش اختیار در تغییر و اصلاح انسان··· 453
                امکان اصلاح تمام امراض نفسانی در دنیا··· 454
                عوامل اصلاح در حال احتضار و برزخ··· 454
                عوامل اصلاح در قیامت··· 455
                برزخ و قیامت شفای بیماریهای روحی··· 456
                درازی زمان تغییرات در آخرت··· 456
                زمان حصول تغییرات در دنیا و آخرت··· 457
                کمال نفوس طاهره و منکوسه··· 457
      
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 487 
       
      
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 488